Mechelen voert een kernversterkend beleid met speciale aandacht voor het kernwinkelgebied. De Dijlestad kan al goede resultaten voorleggen op het gebied van leegstand. Daarnaast werd er de afgelopen jaren prioriteit gemaakt van het activeren van de ruimtes boven de handelspanden. Sinds 2020 werden er omgevingsvergunningen uitgereikt voor circa 70 wooneenheden op de bovenverdiepingen van de handelspanden. Om mensen en investeerders nog meer aan te moedigen om panden boven winkels te activeren als o.a. wooneenheden of kantoren, gaat de stad het aangepast stedenbouwkundig kader verankeren in de stedenbouwkundige verordening.
De Dijlestad wil de bovenliggende verdiepingen boven handelspanden activeren. “Met de druk op de woningmarkt en de noodzaak tot omzichtig ruimtegebruik, is leegstand boven handelspanden een doorn in het oog. We willen deze onbenutte ruimtes een functie geven. Bij voorkeur een woonfunctie, maar ook andere functies zoals bijvoorbeeld een kantoorfunctie zijn mogelijk”, aldus Greet Geypen, schepen van Stedenbouw en Wonen.
Wonen, handel en horeca zijn het meest voor de hand liggend. Er zijn echter ook andere functies denkbaar zoals bijvoorbeeld (thuis)praktijken, vrije beroepen, kleinschalige kantoren, wellness, fitness, escape rooms, (kunst)galerijen, B&B’s, vakantiewoningen, kinderdagverblijven, polyvalente ruimtes, jeugdvoorzieningen, enzovoort.
Stad past al aantal jaren systematisch afwijkingen toe
Net zoals in andere centrumsteden is het activeren van deze verdiepingen een grote uitdaging. De stad heeft hiervoor in het verleden reeds verschillende paden bewandeld. Zo was er de premie kernversterkend renoveren en ook de premie ‘wonen boven winkels’ die in het leven geroepen werd. Deze instrumenten bleken niet het gewenste effect te hebben.
“Als stad moet je blijven zoeken naar oplossingen. We besloten voor deze panden om echt voor maatwerk te gaan en samen met eigenaars en architecten pand per pand te zoeken naar oplossingen. Dit is een intensieve aanpak, maar dit blijkt zijn vruchten af te werpen. We proberen hierbij maximaal drempels weg te werken zoals bijvoorbeeld op het gebied van woonoppervlakten, de verplichte buitenruimte, inpandige fietsstallingen, autostaanplaatsen… Op deze manier willen we mensen stimuleren om ongebruikte ruimtes boven winkels, op een kwalitatieve manier op te waarderen en nieuw leven in te blazen. We gaan deze manier van werken nu ook verankeren in onze stedenbouwkundige verordening”, zegt Greet Geypen.
Bovenverdiepingen in trek
Dat deze aanpakt werkt, tonen ook de cijfers aan. Zo werden er sinds 2020 nieuwe omgevingsvergunningen uitgereikt voor 68 wooneenheden boven winkelpanden. Het betreft 14 wooneenheden op de Bruul, 18 in de OLV-straat, 10 op de IJzerenleen, 24 in de Geitestraat en 2 in de D. Boucherystraat. Momenteel zitten er verschillende dossiers in voortraject bij de bouwdienst met het oog op de renovatie van een heel aantal ruimtes boven winkelpanden.
“Door deze ruimtes opnieuw een nieuwe invulling te geven en niet louter te gebruiken als bijvoorbeeld stockageplaats, werken we ook aan de uitstraling van ons winkelgebied en zorgen we voor extra woon- en kantoorruimte en meer sociale controle buiten de openingsuren”, besluit Greet Geypen.
Recent werden drie leegstaande ruimtes boven de Bruul 106 waar de sportkledingwinkel Peleton de Paris zich bevindt, gerenoveerd tot kwaliteitsvolle wooneenheden door vastgoedontwikkelaar Breba.
“Mechelen is erg in trek als woonstad en er is vraag naar kwalitatieve en betaalbare woningen. Door leegstaande ruimtes boven winkelpanden te renoveren, willen we hierop inspelen en het aanbod vergroten. De centrale ligging van Mechelen en de goede bereikbaarheid van het stadscentrum, maakt deze panden interessant. We vangen hiermee twee vliegen in één klap. De renovaties fleuren het straatbeeld op en zorgen voor extra woongelegenheid. We hebben hiervoor constructief samengewerkt met de Mechelse Bouwdienst, om deze onbenutte ruimtes om te bouwen naar kwalitatieve wooneenheden die voldoen aan de hedendaagse normen”, aldus Bart Vandergucht, zaakvoerder van Breba.
Boven een gelijkvloerse handels- of horecafunctie zijn principieel alle functies mogelijk die in overeenstemming zijn met de geldende bestemmingsvoorschriften voor het gebouw. In het kernwinkelgebied geldt bijkomend voor nieuwe functies boven een bestaande gelijkvloerse handels- of horecafunctie dat ze geen ontoelaatbare hinder (licht, geluid, privacy, enzovoort) veroorzaken voor omliggende woongelegenheden.