Tijdens hun opvolgingsvergadering m.b.t. de aanpak van radicaliserende jongeren in onze steden hebben de burgemeesters van Antwerpen, Mechelen en Vilvoorde concrete beslissingen genomen en acties uitgewerkt. De acties bouwen voort op de afspraken die gemaakt zijn tijdens de eerste bijeenkomst op 11 april in Antwerpen. Ook de stad Maaseik is voortaan betrokken bij het overleg.
De burgemeesters hebben afgesproken om samen een handleiding radicalisering uit te werken voor al wie in het werkveld staat en geconfronteerd kan worden met dit fenomeen, zoals buurtwerkers, jeugdwerkers, mensen uit het onderwijsveld. Bij de opmaak wordt gesolliciteerd naar de deskundige inbreng van de Vlaamse en federale overheid. De handleiding is vooral bedoeld als instrument voor de terreinwerkers. Zij komen het meest in contact met de risicogroep. De handleiding zal niet enkel gefocust zijn op de actuele problematiek n.a.v. de vertrekkers naar Syrië, maar moet een nuttig instrument zijn in de aanpak van radicalisering in het algemeen.
De burgemeesters benadrukken het belang van een fundamenteel preventief beleid. Ze hebben daarvoor een reeks concrete voorstellen uitgewerkt. De burgemeesters vragen hieromtrent overleg met de federale en Vlaamse verantwoordelijken. Deze maatregelen veronderstellen vooral een versterking van beleidssporen die kunnen bijdragen tot het indijken of vermijden van radicalisering. Concreet gaat het om tien maatregelen.
a. Controle op de leerplicht. De inspectiediensten moeten zich meer toespitsen op jongeren die vatbaar zijn voor radicalisering.
b. Maatschappelijke hulpverlening naar problematische opvoedingssituaties (POS) voor jongeren vatbaar voor radicalisering.
c. Versterking van de time-outprojecten waarbij schoolopvang wordt voorzien voor jongeren vatbaar voor radicalisering.
d. U-bocht bewerkstelligen in de houding van het onderwijsveld dat zich te terughoudend opstelt in de voorgestelde aanpak naar detectie en informatiedoorstroming m.b.t. jongeren vatbaar voor radicalisering.
e. Versterking van de programma’s in steden rond tiener- en jeugdwerking voor de jongeren uit de doelgroep, gericht op schoolse successen en een positieve identiteitsopbouw.
f. Versterken van de inspanningen inzake bijzondere jeugdzorg.
g. Een betere foto maken over welke jongeren het gaat. Hiervoor willen we ons beroepen op wetenschappelijke ondersteuning door Marion Van San.
h. Uitbouwen van een hulplijn voor hulpverleners aan jongeren. Opstellen van een overzichtelijke cartografie van de bestaande hulplijnen.
i. Erkenning van moskeeën en opleiden van imams. Hiertoe organiseren we een onderhoud met de minister van Binnenlandse Zaken en de Vlaamse regering.
j. De burgemeesters onderstrepen het belang van een inclusieve samenleving. Samenwerking in toeleiding van jongeren naar de arbeidsmarkt blijft prioriteit. Hier moeten we met alle overheden samen zoeken naar meer concrete initiatieven.
De burgemeesters engageren zich om in hun veiligheidsplannen van radicalisering een prioriteit te maken. We moeten in onze steden opnieuw een integraal veiligheidsplan opmaken. Aandacht voor radicalisering moet ook een prioritair aandachtspunt worden in de lokale preventie- en veiligheidsplannen en in het Zonaal Veiligheidsplan. In de politionele plannen moet er ook aandacht gaan naar een aanpak voor zelfradicalisering via internet. We gaan ook aan de Minister van Binnenlandse Zaken en aan de parketten vragen om deze prioriteit actief mee te ondersteunen.
In de aanpak van radicalisering vragen de burgemeesters specifieke aandacht voor de gedetineerden en ex-gedetineerden. Gevangenissen zijn immers potentieel oorden van radicalisering. Er moeten ter zake specifieke trajecten uitgewerkt worden, inzonderheid voor de reïntegratie in de samenleving van ex-gedetineerden. De burgemeesters willen hier zelf inspanningen doen, maar vragen ook de steun van de Vlaamse en federale overheid.
De burgemeesters willen de actie 1212 extra ondersteunen en daarbij de bevolking van hun steden mobiliseren. Op die manier betonen ze hun solidariteit met de slachtoffers van de Syrische burgeroorlog en identificeren ze zich met gevoelens van betrokkenheid bij dit humanitaire drama, gevoelens die leven bij een belangrijke deel van hun bevolking.
In een van de drie steden organiseert men in oktober een uitgebreide themadag rond radicalisering. Met de inbreng van brede deskundigheid, workshops en een publicatie willen we het probleem van radicalisering in al zijn facetten capteren en verdere beleidsaanbevelingen bundelen.
In afwachting van het gevraagde overleg dringen de burgemeesters erop aan dat er zeer snel maatregelen worden genomen waardoor geradicaliseerde minderjarigen niet langer met het grootste gemak het vliegtuig kunnen nemen richting Syrië.