Gisteren werd in Boom symbolisch de eerste steen van het eerste Toontjeshuis gelegd. De sociale netwerkorganisatie “Toontjeshuizen cvba-so” ontstond vanuit een nijpend tekort aan aangepaste woningen voor mensen met een beperking. Met de bouw van dit eerste Toontjeshuis krijgen alvast 14 mensen een plek waar ze kleinschalig en in de mate van het mogelijke zelfstandig kunnen samenwonen. De komende jaren volgen nog verschillende huizen die een thuis moeten worden voor meer dan 150 volwassenen met een beperking, waar geluk en levenskwaliteit centraal staan. Lokale zorgpartner Pegode vzw stapte mee in de Toontjeshuizen, begeleidt de groep en biedt zorg en ondersteuning waar nodig.
Nood aan aangepaste woning
“Wie zal er voor mijn kind zorgen wanneer ik er niet meer ben?” Met deze vraag worstelde Joost Callens, CEO van bouwbedrijf Durabrik en papa van Toon, al een hele tijd. Toon (17) is een bruisende jongeman maar door zijn beperking zal hij nooit volledig zelfstandig kunnen wonen. De ellenlange wachtrijen voor een plek in aangepaste woonvoorziening vormen daarbij een uiterst onaantrekkelijk vooruitzicht. Toon en zijn familie zijn niet de enigen die zichzelf geconfronteerd zien met deze problematiek. In Vlaanderen wachten maar liefst 14 000 mensen met een beperking op gepaste zorg en ondersteuning.
Een thuis waar geluk centraal staat
Vanuit dit nijpend tekort ontstond de sociale netwerkorganisatie Toontjeshuizen. De financiering van de gebouwen gebeurt middels het “Social Impact Fonds Toontjeshuis”. In deze tweede coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk engageerden een aantal ondernemersfamilies reeds 4,5 miljoen euro om het project op te starten.
Toontjeshuis biedt mensen met een beperking de kans om kleinschalig en in de mate van het mogelijke zelfstandig samen te wonen. De bewoners kiezen, anders dan in de klassieke woonzorginstelling, zelf met wie, waar en hoe ze willen samenwonen. “In dit Toontjeshuis zal iedere bewoner naar eigen waarde geschat worden waardoor men zich optimaal kan ontplooien binnen de groep. Zo zal mijn zoon de kans krijgen zijn eigen leven vorm te geven”, vertelt Annemie Stroobandt, moeder van de 23-jarige Jarl.
Officiële eerste steenlegging in Boom
Vandaag legde Toon Callens symbolisch de eerste steen van het Toontjeshuis in Boom. “We zijn fier de allereerste gemeente te zijn waar bewoners hun intrek zullen nemen in een Toontjeshuis”, vertelt burgemeester Jeroen Baert. “Maar als burgemeester vind ik het eigenlijk spijtig deze primeur te mogen optekenen: er moesten al veel eerder zulke initiatieven opgestart zijn in Vlaanderen. Als gemeentebestuur dat een inclusief beleid nastreeft, steunen we het opzetten van woonprojecten zoals Toontjeshuis, waar wonen, zorg en ondersteuning samenkomen. Ik wens de initiatiefnemers en bewoners dan ook een warm welkom toe in onze gemeente.”
Samenwerking met lokale zorgpartner
Toontjeshuis werkt samen met lokale organisaties voor de ondersteuning en zorg van de bewoners. “We ondersteunen de bewoners zo goed mogelijk in hun dagelijkse leven zonder hen daarbij te betuttelen”, vertelt Koen Renders van lokale zorgpartner Pegode. “We zetten onze jarenlange ervaring in om de bewoners te begeleiden bij hun dag- en vrijetijdsbesteding. Daarnaast geven we zoveel mogelijk ruimte tot zelfstandigheid. Het is in de eerste plaats aan de bewoners, hun netwerk en omgeving om te werken aan hun integratie en ontplooiing.” De bewoners van een Toontjeshuis worden begeleid door een host die optreedt als gastheer en coördinator. Deze staat in voor de dagelijkse exploitatie van het huis, de organisatie en de coördinatie van de ondersteuning, de verankering met de eigen buurt en de afstemming tussen de verschillende stakeholders.
7 huisgenoten gezocht
Toontjeshuis wil een betaalbare en duurzame woonoplossing zijn. Er wordt zoveel mogelijk modulair gebouwd met een omkeerbare architectuur indachtig: de noden van de bewoners evolueren immers doorheen de jaren. Door de integratie of inplugbaarheid van duurzame technologieën en het in acht nemen van de heersende energie- en woonnormen is Toontjeshuis klaar voor de toekomst. Het Toontjeshuis in Boom zal bestaan uit 14 private studio’s met een oppervlakte van circa 45m², aangevuld met gemeenschappelijke ruimte afhankelijk van de behoeften van de bewonersgroep. De huurprijs voor de private studio bedraagt € 450 per maand. Na de symbolische eerste steenlegging start men half januari met de bouw van het Toontjeshuis in Boom. De eerste bewoners zullen rond april 2021 hun intrek nemen in het huis. Momenteel zijn er reeds een zevental bewoners gevonden en er is dus nog plaats vrij voor zeven anderen.
Toontjeshuizen in de toekomst
De ambitie is om op termijn op verschillende locaties in Vlaanderen Toontjeshuizen te bouwen. “Ons doel is om zoveel mogelijk mensen met een beperking de kans te geven zelfstandig te wonen middenin hun vertrouwde omgeving, in een Toontjeshuis”, vertelt Bert Niclaes, bestuurder bij Toontjeshuis. “In De Haan, Kuurne, Moerkerke, Brugge, Kortrijk, Sint-Niklaas, Lubbeek, Laakdal en verschillende andere steden en gemeenten onderzoeken we of zij bereid zijn een Toontjeshuis welkom te heten zoals hier vandaag in Boom. We hopen snel voortgang te maken, zodat we de vele wachtenden en hun families die bij ons hun woonzorg neerleggen een mooier en duurzaam toekomstperspectief kunnen bieden.”