De provincie Antwerpen wil dat tegen de piekperiode van de jaarlijkse regenval in het najaar alle belangrijke onbevaarbare waterlopen geruimd zijn. De waterlopen moeten het overtollige water kunnen afvoeren naar de grote rivieren om overstromingen in het binnenland zoveel mogelijk te vermijden. Het gaat om een netwerk van 2400 km waterlopen waaruit de provincie Antwerpen overmatige plantengroei, zwerfvuil en andere hindernissen haalt. Dit onderhoud kost jaarlijks 5 miljoen euro.
De provincie is beheerder van de meeste onbevaarbare waterlopen. De vlotte doorstroming van de waterlopen is cruciaal. Te veel kruid, zwerfvuil of andere obstakels in een waterloop brengen de vlotte doorstroming in het gedrang en kunnen tot overstromingen leiden. De provincie zorgt ervoor dat door jaarlijks onderhoud het water terug zijn weg vindt. Ook houdt ze doorheen het jaar meer dan 300 vuilroosters proper. Soms worden oevers hersteld of wordt er slib geruimd.
Helaas komt het meer en meer voor dat waterlopen de hoeveelheid water niet meer aankunnen. De klimaatsverandering en de bebouwing/verharding van beschikbare ruimte spelen daarin een belangrijke rol. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid met de gemeentebesturen, maar gedeputeerde Jan De Haes, bevoegd voor integraal waterbeleid, onderstreept daarbij de specifieke meerwaarde van het provinciaal waterbeleid. “Waterlopen stoppen niet aan gemeentegrenzen. De provincie denkt en handelt in stroomgebieden. Naast het intensieve onderhoud moet de provincie blijven investeren in strategisch gelegen overstromingsgebieden, het natuurlijk herstel van valleigebieden en extra pompinstallaties waar dat noodzakelijk is.”
Wateroverschot en watertekort?
De laatste jaren kampen we met een grillig klimaatfenomeen van erg hoge en erg lage waterstanden. Volgens Didier Soens, directeur van de dienst Integraal Waterbeleid, is er een verschuiving gaande waarbij het managen van watertekorten en – overschotten de boventoon voert. Die verschuiving is ook merkbaar in de manier waarop de kruidruiming gebeurt. “Door de droogte hebben we het maaien in de zomer beperkt om de natuur en de landbouw toch zo lang mogelijk van het nodige water te kunnen voorzien. Het ziet ernaar uit dat we de najaarsruiming wel moeten intensifiëren. In kleinere waterlopen merken we dat planten die je normaal alleen langs de kant van de waterloop aantreft, nu ook de uitgedroogde beddingen inpalmen. Ook in waterlopen die door kwel (grondwater dat aan de oppervlakte komt) worden gevoed, stellen we een sterkere kruidgroei vast door het warme weer.”
De planning van de najaarsruiming gebeurt op basis van overstromingsgevoeligheid. 70% van de waterlopen kan machinaal geruimd worden. Meer info over het onderhoud en de gebruikte technieken in je gemeente vind je op provincieantwerpen.be/waterlopen of op het geoloket Waterlopen.