“Er was de afgelopen dagen heel wat commotie rond een bestuurlijk proces-verbaal dat werd opgemaakt ten aanzien van een jongere die boterhammen at op de trappen van de Sint-Pieters en Pauluskerk” weet burgemeester van Mechelen Bart Somers. Naar aanleiding van deze feiten verstuurde de burgervader vanmiddag een persbericht.
“Voor alle duidelijkheid: er is op en rond de Veemarkt wel degelijk een situatie die bijsturing behoeft. Een aantal omwonenden klagen erover dat portieken bezet worden zodat men niet of slechts na “verbale incidenten” in en uit het huis geraakt, dat er veel vuilnis achtergelaten wordt en de doorgang op de stoep vaak echt bemoeilijkt wordt. Zoiets kan een lokaal bestuur niet negeren, maar hier dringt zich een responsabiliserende en geintegreerde aanpak op, eerder dan een politioneel-repressieve.
GAS-boetes en zeker de NERO-aanpak dienen niet om jongeren die een boterhammeke aan het eten zijn op de trappen van een kerk op te pakken, op het commisariaat vast te houden, een van de ouders te verplichten vervroegd van hun werk terug te komen om hun kind te komen ophalen. Dat is disproportioneel.
Dit is niet het eerste incident waarmee Mechelen de pers haalt ivm GAS-boetes. Sommige van die feiten worden door betrokkenen uit hun context gerukt en soms ook eenzijdig en zelfs onjuist naar buiten gebracht. Maar een aantal van hen ondergraven de reputatie van het politiekorps en die van de stad Mechelen. Ze overschaduwen de positieve aspecten van onze aanpak. (1) Dat we aan – 18-jarigen geen GAS-boetes uitreiken, maar kiezen voor een arbeidsintensief en pedagogisch NERO-project, een project waarmee we de Belgische Preentieprijs wonnen en dat weinig recidive kent (2) Dat we heel weinig NERO-pv’s opmaken op jaarbasis, vorig jaar amper 135, waarvan 100 strafrechtelijke feiten betrof (winkel- en fietsdiefstallen) waarover geen enkele discussie bestaat. (3) Dat we op tal van plaatsen met een geintegreerde aanpak nu net succesvol het samenleven in een stad verbeteren.
Mechelen voert een efficiente en succesvolle strijd tegen criminaliteit. Haar overlast-aanpak daarentegen moet worden bijgestuurd, want nu bestaat er een beeld van willekeurig en disproportioneel optreden. Dat is onaanvaardbaar in een open stad, die tevens een jongeren- en gezinsstad wil zijn. Dit wil niet zeggen dat we heel onze werking overboord moeten gooien, want ook inzake overlast zijn we vaak succesvol en innovatief.
Daarom dit plan van aanpak, dat tot stand kwam in nauw overleg met de politieverantwoordelijken:
(1) Er wordt een taskforce opgericht met mensen van parket, politie, burgemeester, preventie, integrale veiligheid, wijk- en dorpszaken en jeugddienst. We betrekken bij deze werkgroep ook een aantal externe experten uit het jeugdwerk en de academische wereld. Tegen 15 maart 2013 analyseren zijn heel de GAS- en NERO – reglementering. Doel is GAS en NERO alleen te gebruiken bij vormen van kleine criminaliteit en echte overlast. Maw. minder bepalingen en zo objectiveerbaar mogelijk. Voorbeelden zijn hier “rondhangen in portalen, klimmen in bomen en de zogenaamde boomcars”. Deze bepalingen moeten ofwel worden geschrapt, ofwel duidelijker en meer beperkend worden geformuleerd. We moeten wel opletten dat we het kind niet weggieten met het badwater. Onaanvaardbaar gedrag moet sanctioneerbaar blijven. Het voorstel van de werkgroep wordt voor advies besproken op de jeugdraad, de preventieraad en gaat nadien naar de gemeenteraad. Het nieuwe reglement moet indien mogelijk al in voege zijn in de zomer van 2013.
(2) NERO- en GAS-boetes waarmee overlast wordt bestreden worden alleen toegepast bij een geintegreerde aanpak. Dit wil concreet zeggen dat wanneer ergens een overlastfenoneem zich voordoet (een buurt met veel nachtlawaai, een plein met veel overlast) er altijd eerst samengezeten wordt door preventie, integrale veiligheid en politie aangevuld met nuttige actoren (school, cafebaas, jeugdbeweging,….). Ze maken een plan van aanpak met duidelijke probleemomschrijving. Dat plan begint bij praten, sensibiliseren, pro-actief handelen. Alleen op het einde van de keten en in goed omschreven gevallen kan er dan overgegaan worden tot NERO of GAS. Deze aanpak wordt ook duidelijk gecommuniceerd. De al dan niet aanwezigheid van zo een geintegreerde aanpak is een toetssteen om te oordelen of een NERO-pv kan leiden tot een NERO-traject of “boete”. Opgelet: deze aanpak geldt evident niet voor optreden tegen strafrechtelijke vergrijpen, waar onmiddellijk kan worden overgegaan naar NERO of GAS, of voor een beperkte lijst overlastgedragingen waarbij steeds mag/moet worden opgetreden (bijvoorbeeld sluikstorten).
(3) Als hoofd van de bestuurlijke politie is het mijn mening dat gelet op het ontbreken van een volwaardige geintegreerde aanpak op de Veemarkt de aanpak ten aanzien van de jongeren op de trappen van de kerk disproportioneel was. Ik zal daarom bij de NERO-ambtenaar aandringen om niet in te gaan op het PV. Tegelijk komt er volgende week een vergadering met de school, het preventieteam en de politie waarbij we een geintegreerde aanpak uitwerken die de overlastsituatie daar concreet in beeld brengt en constructieve oplossingen ervoor uitwerkt. Waarom geen peter- en meterproject voor het proper houden van de omgeving, samen het de school en de jongeren ?
(4) Er wordt de komende jaren extra geïnvesteerd in opleidingen binnen het kader van gemeenschapsgerichte politiewerking, inzonderheid voor politiemensen werkzaam in de wijkwerking, interventie en WOT-Bike. Inzonderheid op het vlak van stressbestendigheid, omgaan met conflictsituaties en proportioneel optreden. Politiemensen die terzake inschattingsfouten maken en disproportioneel blijken op te treden, worden binnen het korps extra opgevolgd, ondersteund, begeleid en waar nodig consequent bijgestuurd. Enkele politiemensen kunnen immers de reputatie van een heel korps in gevaar brengen en dreigen het uitstekendecwerk van de overgrote meerderheid van de Mechelse politiemensen te overschaduwen.
(5) Er komt een halfjaarlijkse rapportage van de GAS-pv’s aan de commissie veiligheid van de Mechelse gemeenteraad. Hetzelfde doen we met de NERO-pv’s, die ook aan de jeugdraad wordt voorgelegd. Deze rapportage moet een dialoog op gang brengen en elementen aandragen om waar nodig het beleid bij te sturen.
(6) In de loop van de eerste helft van 2013 richten we een klankbordgroep, bestaande uit kritische maar constructieve Mechelaars, actief in het verenigings-, jeugd- en buurtleven van onze stad. Dit forum heeft als doel een dialoog te organiseren die het gemeenschapsgericht werken van de politie versterkt en ondersteunt.
Tot slot onderstreept burgemeester Bart Somers zijn vertrouwen in zijn politiekorps, dat de afgelopen jaren van Mechelen een veel veiliger stad heeft gemaakt. Hij gelooft in de capaciteit van het korps om lessen te trekken en zich aan te passen aan nieuwe uitdagingen.
Bart SOMERS, Burgemeester”