Het beschermd monument Hof van Cortenbach aan de Korenmarkt staat al jarenlang te verloederen. In augustus besliste het Mechelse stadsbestuur om de juridische mogelijkheden te onderzoeken zodat de private eigenaar verplicht wordt om het monument in ere te houden. “We hebben gespecialiseerd juridisch advies ingewonnen en de onteigeningsprocedure blijkt niet de beste optie te zijn. Dit zou namelijk alles opnieuw op de lange baan schuiven, en dit terwijl we al jarenlang aandringen op een oplossing. Gelukkig zijn er andere en snellere correctionele mogelijkheden, en we hebben dan ook beslist om als stadsbestuur hier van gebruik te maken. Ook voor het gelijkaardige dossier van de verwaarloosde panden op de hoek van de Scheerstraat en de F. de Merodestraat, willen we eindelijk tot een oplossing komen”, zegt schepen van Monumentenzorg Karel Geys (sp.a).
De stad Mechelen probeert de private eigenaar van het Hof van Cortenbach al jarenlang te wijzen op zijn verantwoordelijkheid om het beschermde monument niet te verwaarlozen. In het verleden werd al een onteigeningsprocedure opgestart, zonder succes. De stad heeft ook al meerdere keren onderhandeld om tot een samenwerking te komen zoals een erfpachtovereenkomst. Karel Geys: “Tot nu toe heeft dit allemaal geen resultaat opgeleverd waardoor het monument er steeds slechter aan toe is, en uit recente gesprekken met de eigenaar is opnieuw gebleken dat een oplossing op korte termijn niet voor de hand ligt. Ons geduld is nu echt wel op. Vandaar dat wij gerechtelijke stappen zullen ondernemen. We leveren als stad zelf heel veel inspanningen om onze monumenten te restaureren en steunen private restauraties met premies en het nodige advies. Dat een monument als het zestiende-eeuwse Hof van Cortenbach in het centrum van onze historische binnenstad steeds verder beschadigd geraakt omdat de nodige werken niet worden uitgevoerd, vinden wij onaanvaardbaar.” Een jaar geleden zijn er ook stukken van de gevel van het Hof van Cortenbach op straat terecht gekomen.
Volgens gespecialiseerde advocaten heeft de stad naast de onteigeningsprocedure nog twee betere juridische opties. Ten eerste zal de stad aan de bevoegde dienst Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid vragen om een correctionele procedure in te leiden. “Volgens het decreet
ter bescherming van monumenten moet de eigenaar het pand in goede staat houden door de nodige onderhoudswerken uit te voeren zodat het monument niet beschadigd of vernield wordt. Dit is bij het Hof van Cortenbach duidelijk niet gebeurd”, zegt Karel Geys. Wie als eigenaar van een beschermd monument deze plicht niet nakomt, is strafbaar. In de wetgeving is de mogelijkheid voorzien dat de rechtbank de eigenaar verplicht om het monument in de oorspronkelijke staat te herstellen. “Dit is een procedure ten gronde, die daarom langer kan duren. Omdat we ook op korte termijn al een oplossing willen om verdere schade te voorkomen, zullen wij daarnaast zelf als stad een tweede correctionele procedure inleiden. Dit is een procedure zoals in kort geding en kan al na een half jaar tot resultaat leiden”, aldus schepen Geys. Het betreft een vordering ter bescherming van het leefmilieu. De rechter kan in dit geval een aantal dringende onderhoudswerken opleggen als voorlopige maatregel om verdere schade aan het monument te vermijden. Daarnaast kan met deze procedure ook een volledig herstel van de oorspronkelijke staat van het monument worden opgelegd.
De beide procedures lijken de enige manier om de eigenaar spoedig tot actie te dwingen. Indien de stad het pand zou aankopen en restaureren, zou het opnieuw meerdere jaren duren. “Wij moeten jarenlange procedures doorlopen om een gedetailleerd restauratiedossier op te stellen zodat we een restauratiepremie verkrijgen van de Vlaamse overheid. De totale kostprijs voor de aankoop en restauratie zou immers 3 miljoen euro bedragen, dus zonder deze subsidies kan dit onmogelijk volledig door de stad betaald worden. Principieel gezien vinden we het ook niet correct om de eigenaars via de aankoop van het pand als het ware te belonen”, zegt Karel Geys.
Naast het Hof van Cortenbach wil het stadsbestuur nog een ander dossier van leegstand en verwaarlozing aanpakken nl. de panden op de hoek van de Scheerstraat en de F. de Merodestraat. “We zijn ook hiervoor een oplossing aan het zoeken en hopen om binnenkort eindelijk tot een doorbraak te komen. De krotten op de hoek van de Scheerstraat en de F. de Merodestraat ontsieren al jarenlang het beschermde stadsgezicht van de Grote Markt”, besluit Karel Geys.