Mechelen krijgt in het najaar autoluwe binnenstad

De Mechelse binnenstad wordt vanaf het najaar van 2011 autoluw. Het nieuwe circulatieplan kadert in de bredere visie rond duurzame mobiliteit en wil 20% van het autoverkeer in de Mechelse binnenstad terugdringen. In een eerste fase in 2011 wordt onder andere de winkelstraat Bruul volledig verkeersvrij, in een tweede fase in 2014 volgen ook Ijzerenleen en Onze-Lieve-Vrouwestraat.

Om de binnenstad van Mechelen opnieuw aantrekkelijk te maken voor mensen om te wonen, voor klanten om te winkelen en voor toeristen om te bezoeken, werd tien jaar geleden beslist om koning auto terug te dringen. Een eerste realisatie was het autovrij maken van de Grote Markt. Vervolgens werd er in de binnenstad een zone 30 ingevoerd. De ruimte voor fietsers en voetgangers werd opgewaardeerd en grote stadsvernieuwingsprojecten konden de stadsvlucht van gezinnen in de binnenstad doen keren. Verschillende straten en pleinen werden aangename vertoefplekken en dragen ondertussen bij tot de verhoogde woonkwaliteit van de binnenstad.

In 2009 werd er een studie besteld bij studiebureau Tritel om een nieuw circulatieplan van de binnenstad van Mechelen op te stellen. De stad stelde als doel het vinden van een nieuw evenwicht tussen bereikbaarheid en leefbaarheid van de binnenstad. Het mobiliteitsplan Mechelen vormde het kader waarbinnen het circulatieplan moest uitgewerkt worden.

“Uit onderzoek blijkt dat er gemiddeld tussen 20 en 30% van het verkeer in een binnenstad sluipverkeer is. Dat zijn dus dagelijks duizenden wagens die eigenlijk niet in de binnenstad moeten zijn”, aldus burgemeester Bart Somers. “Met het nieuwe circulatieplan willen we deze automobilisten verhinderen om de binnenstad als sluiproute te gebruiken. Dat verhoogt op termijn aanzienlijk de leefbaarheid voor inwoners, handelaars en bezoekers.”

Het uitgangspunt voor de studie was twee scenario’s voor de afbakening van een verruimd autovrij gebied met parkeerlussen. Daarbij werden volgende zaken vooropgesteld:

• Verhindering van doorgaand verkeer

• Verhoging van de leefbaarheid

• Verhoging van de verkeersveiligheid

• Garantie van bediening openbaar vervoer

• Garantie van bereikbaarheid van ondergrondse garages in verschillende stadsdelen

• Garantie van bereikbaarheid van parkeergelegenheid voor inwoners

“Uit de meest recente leefbaarheidsstudie van de Mechelse binnenstad (eind 2010 – HIVA KULeuven) bleek eens te meer dat bewoners zich het meest storen aan onaangepaste snelheden van automobilisten, geluidsoverlast van wagens en agressief verkeersgedrag”, zo stelt schepen van Mobiliteit Karel Geys (sp.a). “Met de uitbreiding van het autoluw gebied willen we de auto’s die er niet hoeven te zijn, weren uit het centrum. De leefbaarheid zal er sterk op vooruit gaan: minder verkeer betekent meer ruimte voor groen, rustigere woonstraten, meer veiligheid voor fietsers en voetgangers, gezelliger winkelen… De beleving en uitstraling van ons historisch stadscentrum zal voor iedereen die er woont, werkt of op bezoek is veel aangenamer aanvoelen. En vanzelfsprekend is dit ook een goede zaak voor het milieu.”

In een eerste fase werd door het studiebureau de huidige situatie in kaart gebracht en een uitgebreid verkeersonderzoek gedaan. De verkeersstromen werden geanalyseerd en de knelpunten en mogelijkheden werden bekeken.

Voor de opmaak van een nieuw circulatieplan werden in de volgende fases de mobiliteitseffecten via een stadsmodel onderzocht. Zo konden zowel kwantitatieve als kwalitatieve inschattingen worden gemaakt. Vandaag ligt er een wensscenario op tafel dat in het najaar van 2011 van kracht zal worden.

Concreet: wat verandert er?

• Het nieuwe circulatieplan voorziet een uitbreiding van het bestaande autoluw gebied met de Bruul tot aan de Vijfhoek, Lange Schipstraat, Zoutwerf, Sint-Janskerkhof, Begijnenstraat, Varkensstraat, Frederik De Merodestraat (vanaf Biest) en Varkensstraat

• Het autoluw gebied is van kracht van 11 tot 19 uur

• Het autoluw gebied wordt bewaakt door een camerasysteem met nummerplaatherkenning

• Er worden duidelijke verkeerslussen gemaakt zodat de ondergrondse parkings bereikbaar blijven

• Er worden enkele straten permanent afgesloten voor autoverkeer om het doorgaande verkeer uit de binnenstad te halen:

  • Steenweg (ter hoogte van het Schepenhuis)

  • Kraanbrug

  • Hazestraat

• De verkeerscirculatie wijzigt in volgende straten:

  • Invoering van éénrichtingsverkeer in Adegemstraat, G. De Stassartstraat, Hanswijkstraat, Onze-Lieve-Vrouwstraat, Louizastraat, Hoogstraat

  • Aangepaste verkeerscirculatie in Begijnhof, Heihoek en De Ham om doorgaand verkeer en zoekverkeer te vermijden binnen de woonwijken

Dat de invoering van een nieuw circulatieplan gevolgen heeft voor bewoners, bezoekers en handelaars staat buiten kijf. Dat zoiets veel vragen doet rijzen naar praktische gevolgen, uiteraard ook. Daarom wordt er de komende maanden veel tijd uitgetrokken om het beheer van de autoluwe binnenstad volledig in kaart te krijgen. Enkele zaken zijn daarbij al wel duidelijk:

• Bereikbaarheid voor bewoners: gewers met een geldige bewonerskaart hebben toegang tot het autoluwe gebied en kunnen er dus ook parkeren. Eigenaars of huurders van een parkeerplaats of garage hebben eveneens toegang. De ontsluiting van de wijken gebeurt via verkeerslussen.

• Openbaar vervoer: bussen en taxi’s hebben te allen tijde toegang tot het autoluw gebied. Naast per fiets of te voet gaan, is dit immers een belangrijk alternatief voor dat we zeker ook willen stimuleren.

• Parkeren: parkeren in de binnenstad blijft mogelijk want via parkeerlussen blijven de ondergrondse parkings bereikbaar. Het dynamisch parkeergeleidingssysteem wordt aangepast aan de nieuwe verkeerscirculatie zodat auto’s van op de ring efficiënt geleid worden naar de ondergrondse parkings. Het gevolg is dat kriskras door de binnenstad rijden op zoek naar parkeerplaats onmogelijk wordt. Met de invoering van de autoluwe binnenstad zullen er minder wagens van niet-bewoners parkeerplaatsen innemen, waardoor er relatief gezien meer parkeerplaats beschikbaar zal zijn voor de inwoner. Dit geldt enkel voor de parkeerplaatsen in het autoluwe gebied.

• Handel en horeca: het winkelgebied wordt autoluw waardoor één aaneensluitend openlucht shoppingcenter wordt gecreëerd. Uit binnen- en buitenlandse voorbeelden blijkt dat de invoering van een autoluw gebied een positieve impact heeft op de lokale handel en horeca zoals een toename van het aantal winkels en een daling van de leegstand. Zo zijn er in Gent sinds de invoering van het autoluw gebied meer winkels bijgekomen en is de leegstand fel teruggelopen. Men noteerde er bovendien een stijging van 25% aan horecazaken.

De invoering van het circulatieplan bestaat uit twee fasen, waarvan de eerste in het najaar van 2011 wordt gerealiseerd. In 2014 wordt de tweede fase ingevoerd, maar daar gaat nog een groot stadsdebat aan vooraf. De tweede fase wordt bovendien afgestemd met de realisatie van het stationsproject en de aanleg van de zogenaamde tangent of wegbypass.

Het nieuwe verkeerscirculatieplan kan je hier bekijken.