“Wij tellen mee!” is een nieuw project van het team schuldbemiddeling van het OCMW. Dit team bestaat al sinds 1997 en wil Mechelaars ondersteunen bij het beheer van hun budget en hen helpen om meer inzicht en zelfvertrouwen te krijgen bij belangrijke financiële beslissingen.
De activiteiten van het schuldbemiddelingsteam omvatten onder meer budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldbemiddeling bij mensen die in financiële moeilijkheden zijn geraakt omdat ze een te beperkt inkomen hebben of omdat ze door een ongelukkige samenloop van omstandigheden in de problemen zijn geraakt: werkverlies, ziekte, echtscheiding,… Maar soms liggen ook overbesteding en overkreditering aan de basis van financiële problemen.
Op dit moment kent het OCMW van Mechelen 312 dossiers voor budgethulpverlening. OCMW-voorzitter Koen Anciaux (Open Vld): “We merken de laatste jaren een stijging van het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening. Daarenboven worden de dossiers alsmaar complexer. Meer en meer melden mensen zich aan met problemen die dermate geëscaleerd zijn dat er al sprake is van uithuiszetting en afsluiting van nutsvoorzieningen vooraleer ze tot bij ons raken. De enorme stijging van de energiekosten zijn het laatste jaar vaak een onderdeel van de schuldenproblematiek. Vooral de groep van de alleenstaande oudere personen en alleenstaande ouders met kinderlast worden zwaar getroffen.”
De maatschappelijk werkers van het team schuldbemiddeling werken niet alleen met individuele dossiers, ze werken ook op preventief vlak onder meer via groepsvormingen rond verantwoord energieverbruik binnen het klimaatproject. Verder zet het OCMW ook de stap naar leerlingen uit het middelbaar onderwijs. Omdat voorkomen beter is dan genezen kregen leerlingen tips over de manier waarop ze kunnen voorkomen dat ze in financiële problemen raken.
Het idee ontstond om ook binnen het budgetbeheer met groepswerk te starten. Klassiek worden bij zo’n beheer alle inkomsten op een budgetrekening gestort, waarop de maatschappelijk werker van het OCMW volmacht heeft. Van die rekening worden dan maandelijks de kosten en de schuldaflossing betaald. De cliënt in kwestie moet dan rondkomen met een leefgeld. Maar er bleek dat heel wat klanten van het OCMW erg lang in dit systeem van budgetbeheer blijven en de verantwoordelijkheid voor de uitgaven volledig naar hun maatschappelijk werker doorschuiven.
Koen Anciaux: “Onder meer via het project “Wij tellen mee!” willen we de verantwoordelijkheid over hun eigen financiële middelen opnieuw zoveel mogelijk bij de mensen zelf leggen. Omdat we denken dat ze heel wat van elkaar kunnen opsteken, opteerden we voor een groepsaanpak. Een aantal lotgenoten, allemaal in financiële moeilijkheden, wisselen ervaringen uit onder begeleiding van iemand van ons team. Zo kunnen ze niet alleen leren van elkaars fouten, maar zeker ook nuttige tips krijgen die op hun eigen situatie van toepassing zijn. Het is een stap om terug greep te krijgen op hun eigen leven en de keuzes die zij hierin maken. Dat is ook voor onze maatschappelijk werkers een hele uitdaging. Ze moeten het niet langer allemaal zelf willen oplossen, maar de verantwoordelijkheid terug zoveel als mogelijk bij de cliënt leggen.”
Er wordt gewerkt met tweewekelijkse sessies en dat gedurende bijna drie maanden. In die groepssessies komen er verschillende thema’s aan bod. De deelnemers wordt geleerd om in winkel of grootwarenhuis keuzes te maken en na te denken over wat de gevolgen daarvan zijn aan de kassa. Aan de hand van echte facturen wordt in groep besproken welke daarvan onontkoombare, vaste kosten zijn en welke niet. Op die manier wordt geleerd hoe facturen overzichtelijk kunnen worden geordend en welk budget er zeker moet worden uitgetrokken voor die vaste kosten. Er wordt ook gewerkt met een jaarbudget en er gaat bijzondere aandacht naar de energiefacturen, die een steeds grotere hap uit dit budget nemen.
Verder wordt er in groep ook stilgestaan bij alle soorten reclame die dagelijks probeert te verleiden en geleerd hoe je hiermee het best omgaat. Tenslotte wordt er ook aandacht gegeven aan manieren waarop je het thuis gezellig kan maken zonder dat dit grote kosten met zich meebrengt. Dat gebeurt bijvoorbeeld door budgetvriendelijke recepten uit te wisselen of goedkope woon-en inrichtingstips te geven.
“Via terugkomdagen willen we de mensen uit deze groepen graag verder opvolgen, niet alleen om hun persoonlijke situatie op te volgen, maar ook om het effect van dit project te kunnen evalueren. Maar de eerste indrukken zijn alvast erg positief”, aldus een optimistische voorzitter Koen Anciaux.