Mensenrechten blijven tot op vandaag brandend actueel. Niet enkel door de schendingen ervan, maar ook door de positieve gevolgen die de mensenrechten voortbrengen. Naar aanleiding van de opening van Kazerne Dossin organiseert de stad in het najaar van 2012 een internationale, hedendaagse kunsttentoonstelling over mensenrechten. Het is de eerste keer in de Europese geschiedenis dat een hedendaagse kunsttentoonstelling exclusief wordt gewijd aan dit thema.
Op 10 december 1948, ondertussen 62 jaar geleden, werd door de VN de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens aanvaard. Deze verklaring was erg belangrijk, ook voor de verdere ontwikkeling van de stad Mechelen. De stad had op dat moment immers net een vreselijke ervaring met de Holocaust achter de rug en wist dus als geen andere wat het begrip mensenrechten precies moest inhouden.
In 2012 zet de stad een volgende stap in het levend houden van deze geschiedenis. Dan opent de nieuwe Kazerne Dossin, Memoriaal, museum en documentatiecentrum over Holocaust en Mensenrechten en organiseert de stad in het najaar een internationale kunsttentoonstelling over mensenrechten.
Hedendaagse kunst en mensenrechten?
De relatie tussen beeldende kunst en mensenrechten heeft een lange en rijke geschiedenis. Denk maar aan Picasso’s Guernica, Goya’s etsenserie Het Onheil van de oorlog en Manets De Executie van Maximiliaan. Kunst is altijd verbonden met de problematiek van mensenrechten, omdat kunst in essentie over vrijheid gaat. In die zin liggen mensenrechten ook aan de basis van elke artistieke uiting.
De tentoonstelling in 2012 wordt de eerste grote beeldende kunstexpositie gewijd aan dit thema – zowel in België als internationaal. Curator Katerina Gregos verankert in het opzet van deze tentoonstelling haar stelligste overtuiging dat mensenrechten universeel behoren te zijn: “Ongeacht de culturele verschillen is het volgens mij fundamenteel verkeerd om mensen te beschadigen. Respect voor de persoonlijke integriteit en waardigheid van een mens moet de facto van toepassing zijn op alle mensen, ongeacht hun ras, sekse, geloof of etniciteit. Vanuit die gedachte stel ik dan ook de tentoonstelling in Mechelen samen.”
“Velen onder ons staan er niet meer bij stil voor welke rechten onze eigen voorouders hebben moeten vechten, en waar in andere landen nog vaak voor gevochten moet worden: gelijkheid tussen man en vrouw, persvrijheid, recht op vrije tijd… Mensenrechten zijn met andere woorden positieve rechten, en zo zal de tentoonstelling in 2012 ook worden opgevat. Kunstenaars zijn bij uitstek de mensen die dit kunnen verwoorden en verbeelden”, aldus burgemeester Bart Somers (Open Vld).
De tentoonstelling zal een waaier bieden van internationaal gereputeerde kunstenaars van alle continenten, waarvan velen uit landen waar mensenrechten een bijzonder brandende kwestie zijn. Het getoonde werk is multimediaal: zowel schilderkunst, beeldhouwkunst, film & video, installaties, fotografie, tekeningen als illustraties komen aan bod, met de nadruk op sterke, visuele statements.
Katarina Gregos
Katerina Gregos is een curator en schrijfster van Griekse afkomst, werkzaam in Brussel. Zij is momenteel curator van het Deens Paviljoen op de eerstvolgende Biënnale van Venetië (2011), en co-cureert het 4de Fotofestival Mannheim-Ludwigshafen-Heidelberg in Duitsland (2011). Voordien was zij artistiek directeur van Argos – Centre for Art & Media in Brussel (2006 & 2007) en curator van de 4de editie van Contour – Biënnale voor Bewegend Beeld in Mechelen (2009).