De werkgroep Hombeeks plateau is een schoolvoorbeeld van hoe een dorpsinitiatief het stadsbeleid kan inspireren. De ontmoetingsruimte in Heffen en het recent geopende wandelnetwerk op het Hombeeks plateau zijn een resultaat van jarenlange interactie tussen de bewonersgroepen en de stad. De stad ziet de meerwaarde in van dat soort samenwerking en gaat nu bijkomend investeren in de Mechelse stadsrand. Naast de realisatie van het ontmoetingscentrum in Heffen zullen in de toekomst ook een aantal dorpshuizen worden heringericht. De stad wil daarnaast ook inzetten op het versterken van de lokale land- en tuinbouweconomie.
Schepen van Wijk- en Dorpszaken Marina De Bie (groen!) legt uit: “De bestaande infrastructuren kunnen fungeren als infopunt, streekwinkel, verkooppunt van wandel- en fietskaarten voor het Hombeeks plateau, toeristisch onthaal en vertrekpunt voor schoolreizen en toeristische arrangementen. We willen unieke locaties realiseren voor lokale bewoners én voor de stedeling die het groene randgebied van zijn stad wil ontdekken.”
Is daar dan behoefte aan?
Marina De Bie: “In een stadscentrum zoeken bezoekers altijd vertrekpunten. Een soort fysieke en mentale toegangspoorten tot de stad. Wel, ook de dorpen kunnen zo’n toegangspoorten gebruiken. Rond Mechelen willen we in de komende jaren plekken creëren waar de Mechelse stadsmens terug een link vindt met het rurale randgebied. De dorpshuizen zullen dus belangrijk blijven. Maar we hopen ook de plaatselijke land- en tuinbouwers te kunnen overtuigen om hun deuren open te gooien voor een geïnteresseerd publiek. Ze kunnen eigen streekproducten verkopen of een recreatief aanbod voorzien. Eventueel kunnen ze ook info over het dorp en haar omliggend gebied aanbieden. Zo kunnen boerderijen uitgroeien tot ‘pure hubs’ (pure = peri-urban regional entrepeneurs) en fungeren als ontmoetingsplekken voor bewoners én bezoekers. Overal in Europa zie je die tendens trouwens. Het zou een sociale en economische impuls betekenen voor de betrokkenen landbouwers en de dorpen.”
De stad Mechelen denkt verder dan vandaag. Ze wil een dorpsvisie ontwikkelen voor het volgende decennium. Dat moet zoveel mogelijk gebeuren in samenspraak met de Mechelaars zelf. Via het Vlaams Programma voor Dorps- en Plattelandsontwikkeling (PDPO) hoopt men een inhoudelijk medewerker te kunnen aanwerven die – zoals momenteel ook al in Muizen gebeurt – twee jaar intensief bevragingen zou kunnen doen in alle Mechelse dorpen aan het Hombeeks plateau. Uiteindelijk doel is een herinrichting van de multifunctionele dorpshuizen van Leest, Hombeek en Heffen. Aangepast aan de lokale noden uiteraard. Schepen van Wijk- en Dorpszaken vindt de evolutie essentieel voor de dynamiek in de dorpen.
Marina De Bie: “De dorpen hebben een eigenheid en die moeten we koesteren en zelfs beklemtonen. Daarom willen we mensen gaan bevragen. Dat zullen we doen volgens de methodiek ‘Dorp in Zicht’. We werken daarvoor met projectgroepen van bewoners en dorpsraden. Dat moet de stad uiteindelijk genoeg materiaal bieden om een dorpsvisie te ontwikkelen voor het volgende decennium. We verwachten erg concrete informatie. De dorpsbewoners hebben immers altijd erg specifieke, vaak praktische noden en creatieve ideeën. Zij kennen hun dorp sowieso het best. Wat we nu al weten is bijvoorbeeld dat we de bibservice in sommige dorpen nog aantrekkelijker willen maken. Hoe aantrekkelijker de bib, hoe meer bezoekers we zullen aantrekken. Het is maar één voorbeeld van een factor waarmee we rekening zullen houden.”
Wanneer kunnen de Mechelaars wat verwachten?
Voorjaar 2011: opening gerenoveerde dorpshuizen van Muizen en Walem.
Begin 2012: Ontwerpen voor de herinrichting van de dorpshuizen van Heffen, Leest, Hombeek en Walem.
Tweede helft 2012: uitvoering herinrichtingsplannen dorpshuizen Heffen, Leest, Hombeek en Walem.
Een zoektocht naar een nieuw wijkhuis voor Battel is ondertussen ook opgestart.
Alle plannen samen zouden meer dan 1 miljoen euro kosten. Een groot deel daarvan zou de stad Mechelen zelf investeren. Andere projectkosten worden gezocht op provinciaal, gewestelijk en Europees niveau. Subsidieaanvragen worden ingediend najaar 2010. Beslissingen worden verwacht begin 2011.