De Stad Mechelen zal voor zijn begroting van 2010 op minder steun van het gemeentefonds kunnen rekenen. Dat blijkt uit de prognoses van het agentschap binnenlands bestuur. “Nochtans is de oorzaak een gunstige evolutie in ons stedelijk sociaal weefsel”, zegt burgemeester Bart Somers (Open Vld), “Mechelen scoort immers steeds beter op de parameters die het gemeentefonds hanteert in zijn becijfering van het sociaal kapitaal van de gemeentes. De ironie wil dat steden die beter presteren minder financiële steun van het gemeentefonds genieten. Ik ben voor één keer dus niet echt ongelukkig met minder geld”, lacht Somers.
De toelage van het Gemeentefonds is een jaarlijkse weerkerende pijler in de stadsbegroting. Voor de berekening van zijn toelage aan de Vlaamse gemeentes screent het gemeentefonds de scorekaart van de gemeentes op verschillende parameters. Daarbij komen het aantal inwoners in beeld, de belastingdruk, de tewerkstellingsgraad, tot zelfs het aantal leerlingen en het areaal aan open ruimtes. Het hoofdaandeel in de berekening betreft de sociale situatie van de gemeentes. De rubriek ‘sociaal per inwoner’ telt onder meer het aantal geboortes in kansarme gezinnen, het aantal laaggeschoolde werklozen en het aantal leefloners in de gemeente. Wanneer dit cijfer hoger is, stijgt de toelage van het gemeentefonds vanuit de idee dat deze gemeentes meer overheidssteun nodig hebben om hun sociale uitdagingen het hoofd te bieden.
“Een daling van de toelage van het gemeentefonds zegt dus omgekeerd evenredig iets over de sociale evolutie in een stad. In Mechelen zag het Agentschap Binnenlands Bestuur het aantal geboortes in kansarme gezinnen dalen van 150 in 2008 naar 105 in 2009; het aantal laaggeschoolde werklozen van 1370 naar 1281 en het aantal leefloners van 742 naar 599. In onze stadsbegroting 2010 wordt de prognose voor het aandeel van het gemeentefonds daarmee geraamd op €28.059.118 tegenover €28.953.369 vorig jaar”, becijfert Somers.
“Het is ook interessant om de eindaandelen van het gemeentefonds aan de andere centrumsteden hiermee te vergelijken. Dan zien we dat geen enkele andere stad zo’n groot verschil noteert als Mechelen. Anders gezegd, het sociaal herstel in Mechelen is groter dan in andere centrumsteden. Verschillende steden, waaronder Aalst, Genk, Hasselt, Kortrijk en Sint-Niklaas krijgen zelfs een groter eindaandeel van het gemeentefonds, wat dus paradoxaal genoeg geenszins benijdenswaardig is”, aldus nog burgemeester Somers. “Ook Antwerpen doet beter dan vorig jaar, zij het veel minder spectaculair dan Mechelen. Terwijl de Sinjorenstad toch 8 keer meer inwoners telt dan Mechelen krijgt het slechts €488.000 minder eindaandeel van het gemeentefonds, of de helft van Mechelen.”
Precies omdat de situatie contradictorisch is, wil de burgemeester een overleg plegen met de collega’s in de stad Antwerpen en de centrumsteden die met hetzelfde probleem geconfronteerd worden. “Ik roep de Vlaamse regering op om de verdelingscriteria van het gemeentefonds te herbekijken. Door de huidige principes worden de steden die dankzij een goed beleid hun sociale parameters weten te verbeteren, bestraft met verminderde toelages. Eigenlijk zou dat net omgekeerd moeten zijn. Nu dreigt de huidige financiering door het gemeentefonds steden te ontmoedigen om werk te maken van een activeringsbeleid”, vindt Somers.