De stad Mechelen is in intensief overleg met de kerkelijke overheid om kerkgebouwen te herbestemmen, of naast hun religieuze functie, een nevenbestemming te geven. In het verleden kregen al verschillende kerken in Mechelen een herbestemming zoals de Minderbroederskerk in de Karmelietenstraat (hotel) en de Minderbroederskerk in de Minderbroedersgang (cultuurcentrum).
“Kerkgebouwen nemen een prominente plaats in onze stad in. Centraal bij de ontsluiting staat de vraag welke kerken nodig zijn voor de uitoefening van haar pastorale opdracht. Daarnaast wordt nagedacht op welke wijze kerkgebouwen voor culturele en maatschappelijke functies kunnen ingezet worden”, aldus Greet Geypen (Open Vld), voorzitter van Torens aan de Dijle.
Vandaag wordt er niet stilgezeten. Enerzijds zijn er de herbestemmingen zoals deze van de Sint-Albertuskerk (ontmoetingscentrum voor de buurt) en Sint-Gummarus (co-housing). Anderzijds heb je de nevenbestemmingen zoals de Colomakerk (polyvalente gemeenschapsruimte) en de Sint-Pieter-en-Paulkerk (concerten).
Eén van de trajecten binnen het beleids- en ontsluitingsplan dat opgemaakt werd in het kader van de meerjarige subsidiëringsovereenkomst voor de historische kerken, is de integratie van een structurele nevenbestemming in de Sint-Janskerk. Recent werd tussen de kerkfabriek en de stad een akkoord bereikt over de nevenbestemming van de Sint-Janskerk.
“Dit betekent dat de eredienst de hoofdfunctie is, maar ook dat een deel van het kerkgebouw kan ingericht worden voor andere doeleinden en we zo een breder publiek bereiken”, zegt Greet Geypen.
Voorzitter van de kerkfabriek, François Verberdt, toont zich een tevreden man. “Deze intentieverklaring is een verwezenlijking tussen de Kerkfabriek en de stad. Wij staan hier dan ook volledig achter. Met de nevenbestemming wordt gezocht naar een evenwicht tussen de religieuze functie en de optimale ontsluiting. Daarbij is het de bedoeling dat beide functies elkaar maximaal versterken”, klinkt het.
Focus op drie topstukken
In 2016 rondde Universiteit Hasselt – in opdracht van Torens aan de Dijle – het onderzoek naar een mogelijke nevenbestemming van de Sint-Janskerk af. De voorstellen van het onderzoek werden naast de wensen van de kerkfabriek van de Sint-Janskerk gelegd en samen werd tot een intentieverklaring gekomen.
Het college keurde de intentieverklaring met betrekking tot de nevenbestemming van de Sint-Janskerk goed. Daardoor kan van start gegaan worden met de opmaak van een concreet werkplan, dat verder opgevolgd zal worden door Torens aan de Dijle en de betrokken stadsdiensten.
De intentieverklaring van de Sint-Janskerk maakt de focus van de nevenbestemming duidelijk. Er wordt gestreefd naar een maximale ontsluiting van de kerkschatten, met nadruk op de drie topstukken van de rijk gestoffeerde Sint-Janskerk: de altaartriptiek van Pieter Paul Rubens, de muurschilderingen van St. Joris en St. Christoffel en de kerkmeesterbanken met houtreliëfs.
Gezinsvriendelijke beleving
Ook naar gezinnen toe wil men de nodige aandacht schenken. Zo moet de iconografische informatie ook toegankelijk gemaakt worden voor kinderen. Een voorbeeld zijn de Rommy-panelen waar gezinnen samen aan speelse zoekopdrachten per kerk kunnen werken.
Toeristische trekpleister
Ook wordt het toeristisch potentieel verder ontwikkeld en staat er in de intentieverklaring dat de Sint-Janskerk een gedecentraliseerd toeristisch onthaal krijgt, met zowel specifieke informatie over de kerk als algemene toeristische info in vijf talen.
Momenteel wordt er, in onderling overleg tussen stad en centraal kerkbestuur, gewerkt aan de opmaak van een kerkenbeleidsplan voor alle kerkgebouwen op het grondgebied van de stad en de deelgemeenten (24 kerkgebouwen). Dit plan, dat een lokaal gedragen langetermijnvisie biedt, zou omstreeks mei van dit jaar klaar zijn.