Ter hoogte van de kruising tussen de Zwarte Beek en de Stuyvenbergbaan in Willebroek is een nieuwe faunapassage voltooid. De werken, die in 2022 zijn gestart, zijn nu succesvol afgerond en bieden een veilige doorgang voor diverse dieren, waaronder de Europese otter. Deze investering draagt bij aan de bescherming van deze iconische soort die sinds 2012 regelmatig terug wordt waargenomen in Willebroek.
Terugkeer van de otter
Na meer dan 30 jaar verdwenen te zijn in Vlaanderen, werd in Willebroek voor het eerst terug een otter in 2012 gesignaleerd. Sindsdien worden regelmatig sporen teruggevonden en groeit deze soort uit tot de mascotte van het Rivierenland. Zo prijkt sinds afgelopen zomer een groot graffitikunstwerk van de otter, van kunstenaar Dzia, in de Heindonkstraat. Deze hernieuwde aanwezigheid inspireerde verschillende initiatieven om de otter in Rivierenland een grotere overlevingskans te geven en zijn leefgebied te beschermen.
Heraanleg Stuyvenbergbaan
In het bijzonder in het Broek De Naeyer en het Blaasveldbroek voelt de otter zich thuis. De Zwarte beek vormt een belangrijke verbinding tussen beide natuurgebieden, maar kruist de gevaarlijke Stuyvenbergbaan. Deze brede weg nodigde uit tot (te) hard rijden, waardoor het risico op verkeersslachtoffers vergrootte. Otters verkiezen bovendien om een weg over te steken in plaats van door een tunnel te zwemmen. De kruising tussen de Zwarte Beek en de Stuyvenbergbaan werd als prioritair verkeersknelpunt geïdentificeerd in het soortenbeschermingsprogramma otter.
“De Stuyvenbergbaan was zowel voor overstekende dieren als voor wandelaars en fietsers al langer een veiligheidsknelpunt” zegt burgemeester Eddy Bevers. “Daarom wilde de gemeente naast een nieuwe faunapassage ook investeren in de heraanleg van de rijweg.” In 2020 zorgde de gemeente alvast voor een nieuw, vrijliggend fietspad gescheiden van de rijbaan door een groenstrook. Er werd bijkomend onthard door ook aan de overzijde van de rijbaan de parkeerstrook grotendeels op te breken. Dit verbetert de fietsveiligheid en zorgt voor de noodzakelijke ontharding in functie van de klimaatuitdagingen. Voor wandelaars en fietsers kwam er een nieuwe oversteek door een verhoogde weginrichting en een fietsparking aan de ingang van het domein Hazewinkel.
Veilige otteronderdoorsteek
Samen met het Agentschap voor Natuur en Bos, de Polder van Willebroek, Sport Vlaanderen, Regionaal Landschap Rivierenland en het strategisch project ORIOM, realiseerde de gemeente ook een nieuwe faunapassage. Hiertoe verleende het Agentschap voor Natuur en Bos een Projectsubsidie Natuur.
“Hoewel otters goede zwemmers zijn, worden wegen al lopend gedwarst. Verkeer is dan ook doodsoorzaak nummer 1. Met de nieuwe onderdoorgang, die bestaat uit twee nieuwe tunnels langs weerszijden van de Zwarte Beek, die naadloos aansluiten op de oever, krijgt de otter een veilige
route.” licht Hans De Schryver van het Agentschap voor Natuur en Bos toe. “In de bestaande duiker worden loopplanken gehangen, zodat deze bij lage waterstand een makkelijke route vormt.” Rasters langs de Stuivenbergbaan begeleiden de otter naar zijn nieuwe doorgang en extra aanplantingen zorgen voor beschutting en schuilmogelijkheden.
Pionierswerk
Deze ingreep is de eerste van een hele reeks ingrepen die in Vlaanderen zullen uitgevoerd worden, in het kader van een internationale samenwerking waarin organisaties zoals het Agentschap Natuur en Bos, de Regionale Landschappen, Provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen en WWF-België werken aan de terugkeer van de Europese otter.