Onlangs beviel hyenamoeder Luena op haar lievelingsplek in ZOO Planckendael van haar tweede worp. Hij bleek één sterke, felle pup te tellen. Kleine hyena’s zijn zwart van kleur en worden kant en klaar geboren met geopende ogen en een volledig gebit. Ze zijn heel nieuwsgierig en bijten al stevig van zich af. Het ondernemend kleintje gaat al snel op verkenning in het buitenverblijf in continent Afrika van ZOO Planckendael. Gevlekte hyena’s zijn de grootste en luidste hyenasoort van allemaal.
“Hyena Luena kwam niet opdagen bij het dagelijks ontbijt, dus ging ik kijken op haar favoriete schuilplek in de buurt van de vijver. En daar zag ik twee extra glinsterende oogjes in het donkere werphol!”, vertelt roofdierenverzorger Lies al glunderend.
Survival of the fittest
Geboortes van drie- tot vierlingen komen voor bij hyena’s, maar moeders hebben twee tepels om hun jongen te voeden. Dus vanaf hun geboorte vechten ze al om dominantie en om melk. Enkel de sterksten overleven met twee of alleen. “De draagtijd van de gevlekte hyena bedraagt vier maanden en zowel de bevruchting als de geboorte zijn kleine mirakels want het geboortekanaal bij hyena’s is ongewoon lang en met de nodige obstakels”, vertelt curator Sarah.
Vrouwen aan de macht
Bij hyena’s zijn vrouwen aan de macht en ze zijn groter dan mannetjes. Ze gelijken zelfs op hen, want hun geslacht lijkt op een penis en ze hebben veel testosteron, mannelijke hormonen, in hun lijf. In ZOO Planckendael leeft vader Bongo aan de rand van de clan. Zusjes Xena en Xavannah van 1,5 jaar liggen vaak samen met hun moeder in het hol. Met het kweekkoppel Bongo en Luena neemt ZOO Planckendael deel aan het Europese kweekprogramma van de gevlekte hyena. “Xavannah is al een keertje met het jong op trot geweest en daar was haar moeder niet zo blij mee. Ze kwam al brommend haar pup halen en bracht het kleintje in haar muil terug naar het nest”, getuigt verzorger Frederik. “Een pasgeboren pup is heel vertederend in tegenstelling tot hun brutere volwassen versie met indrukwekkende gestalte en sprekende snoet.”
Geboren met mond vol tanden
De pels van de jonge dieren is nog heel donker. De typische, camouflerende vlekken verschijnen pas na vier maanden. Hyena’s zijn jagers en aaseters, maar voorlopig drinkt de pup nog gretig moedermelk hoewel hij geboren werd met een vol gebit. Op termijn knabbelt hij (of zij) in ZOO Planckendael mee aan rundsvlees, konijn, en af en toe een geiten- of schapenkarkas. Hyena’s eten alles op, letterlijk met huid en haar,
en hoorn en hoef. Hun sterke tanden en kaken verbrijzelen alles en hun maag verteert de resterende stukjes bot. Dat ze beenderen vol calcium eten, kan je zien aan hun witte uitwerpselen.
Z, Z of Z?
Het geslacht van de pup is voorlopig onbekend. Alle borelingen van 2024 krijgen in ZOO Planckendael een naam beginnend met de letter Z. De verzorgers maken hun favoriete top drie en iedereen mag daarna meestemmen via de social media van ZOO Planckendael.