Elk jaar reikt Infopunt Publieke Ruimte een onderscheiding uit aan de ‘beste’ openbare ruimte van Vlaanderen en Brussel. De Prijs Publieke Ruimte is een erkenning voor goed opdrachtgeverschap en voor een kwaliteitsvol ontwerp en vakkundige uitvoering van het project. Tijdens het online Congres Publieke Ruimte op 1 juni vielen Rijmenam en Tongeren in de prijzen. Schepen Mieke Van den Brande (gemeente Bonheiden) en Danny Baeten (directeur Aquafin) werden in de bloemetjes gezet voor de heraangelegde dorpskern van Rijmenam.
Zes nominaties
Uit 41 inzendingen nomineerde een vakjury zes projecten voor de jaarlijkse Prijs Publieke Ruimte, drie in de categorie ‘stedelijke projecten’ en drie ‘landelijke projecten’.
In de eerste categorie gingen twee nominaties naar Gent waar de openlegging van de Nederschelde en de herinrichting van het dorpscentrum van Drongen in de smaak van de jury vielen. De derde nominatie was voor het Tongerse stadspark De Motten. Bij de landelijke projecten liet de jury zijn oog vallen op Wachtebeke, waar het voormalige stationsplein is omgevormd tot een buurtpark, op Kontich dat de Edegemsesteenweg transformeerde tot een hemelwateras en ten slotte op de smaakvol heraangelegde dorpskern van Rijmenam.
Juryvoorzitter Jan Vilain (Infopunt Publieke Ruimte): “De pandemie en de gezondheidscrisis die daarvan het gevolg is, heeft het belang van buurtkwaliteit blootgelegd. De nood aan sociale contacten, aan bewegings- en ontspanningsmogelijkheden in eigen omgeving werd opeens tastbaar voor iedereen. Die openbare ruimte biedt ook oplossingen voor andere uitdagingen, waartegen geen vaccin bestaat. Dat komt in elk van deze nominaties tot uiting.”
Infopunt Publiek Ruimte benadrukt met deze jaarlijkse onderscheiding dat steden en gemeenten zelf haalbare maatregelen kunnen nemen: bomen die verkoeling bieden als antwoord op hitte-eilanden; voetgangerszones en hoogwaardige fietsinfrastructuur als antwoord op verkeerscongestie, luchtvervuiling en lawaaioverlast; ontharding als antwoord op verdroging; verwildering als antwoord op biodiversiteitsverlies, beweegkansen als antwoord op obesitas en vergrijzing; meervoudig gebruik als antwoord op segregatie, korte voedselketens als antwoord op overconsumptie; verweving als antwoord op verdichting.
Jan Vilain: “Een doordachte aanpak en inrichting van de publieke ruimte, met de blik op lange termijn is meer dan ooit aan de orde om de leefkwaliteit van iedereen te verhogen.”
Rijmenam, parel aan de Dijle
De herinrichting van haar kern bewijst dat Rijmenam op duurzame wijze dorp kan zijn met een kwalitatieve leefomgeving en een prachtige beeldruimte. De dorpsbewoners zijn blij met het resultaat. Rijmenam is weer de parel aan de Dijle.
Jan Vilain: “Bij de herinrichting van Rijmenam ging veel aandacht naar de herwaardering van het authentieke dorpskarakter. De heraanleg heeft een hoge beeldkwaliteit waarbij straatmeubilair, verhardingen en beplanting in harmonie zijn. Het veelvuldig toepassen van vaste planten in openbare ruimten is vernieuwend en fleurt het dorp letterlijk op.”
De jury waardeert de samenwerking tussen het gemeentebestuur en Aquafin en Pidpa waarbij veel aandacht ging naar hemelwaterinfiltratie in het openbaar domein.
“Het gemeentebestuur is bijzonder opgetogen dat zij met het project ‘Dorpskernvernieuwing Rijmenam, Parel aan de Dijle’ uitgeroepen werd tot winnaar van de Prijs Publieke Ruimte 2021. Dit sterkt ons om de lat hoog te blijven leggen en verschillende ambities te laten samensmelten in onze publieke ruimte”, klinkt het bij het gemeentebestuur.
De bestaande publieke ruimte werd door studiebureau Jozef Legrand grondig op de korrel genomen: met respect voor de karakteristieke erfgoedelementen en de typische landschappelijke kenmerken van de Dijlevallei, herdacht hij de dorpskern van Rijmenam naar een aantrekkelijke woon- en handelskern op maat en smaak van de inwoners. Ontwerper Marianne France wist het geheel van de infrastructuur dan weer te linken aan de onderliggende rioleringswerken. Haar plannen voor openbaar groen leverden ons een bijvriendelijke, biodivers en streekeigen pracht op die terug te vinden is in de verschillende toegangspoorten en pleinen.
Aquafin zorgde voor de aanleg van het bufferbekken en de collector die Rijmenam nu verbindt met het zuiveringsstation in Boortmeerbeek. De wadi’s en riolering met huisaansluitingen realiseerden we dan weer samen met onze rioolbeheerder Pidpa.
Regenwater ter plaatse opvangen in plaats van af te voeren
Ine Lodewijckx (Pidpa):”Vanuit Pidpa trachten we in onze projecten steeds maximaal in te zetten op een sterke koppeling tussen integraal waterbeleid en inrichting openbaar domein. Op die manier werken we verder aan een van onze speerpuntgebieden om een gezond evenwicht te creëren in de waterketen. We zijn dan ook zeer tevreden met de samenwerking voor het project in Rijmenam waar een groen blauwe inrichting tot een zeer mooi resultaat geleid heeft.”