De stad Mechelen, de gemeente Bonheiden en Fluvius experimenteren momenteel met geconnecteerde openbare verlichting langs de N15. Dat is het resultaat van een co-creatief traject binnen het project Nachtraven. Daarin gaven jongeren tussen de 16 en de 26 jaar aan dat veilig op stap gaan gepaard gaat met goede openbare verlichting. De energiezuinige, slimme ledlampen werken zelflerend en houden rekening met de fuifkalender van De Loods en De Club.
Over een traject van 2,2 km langs de N15 op het grondgebied Bonheiden en Mechelen heeft Fluvius de afgelopen weken de slimme ledlampen geïnstalleerd. De verlichting zal werken als een volgverlichting, zoals nu al aanwezig langs de Vrouwvliet en in de Schoutetstraat in Mechelen. Bonheidens schepen van Mobiliteit Bart Vanmarcke is zeer tevreden over de timing. “Het netwerk is sinds vandaag operationeel, precies op tijd voor de start van de kerstvakantie. Jongeren uit Bonheiden kunnen dus veilig met de fiets uitgaan in De Loods of De Club op de jongerenzone Transit M in Mechelen”, zegt hij.
Nachtraven
Eén van de knelpunten die jongeren tussen 16 en 26 jaar ondervinden is dat ze vaak in het donker op stap zijn. Weinig licht gaat gepaard met onvoorspelbaarheid en een gevoel van onveiligheid. Dat bleek uit een co-creatie-traject van het project Nachtraven. In dat project gaan de dienst sociale preventie en de jeugddienst van Stad Mechelen op zoek naar hoe slimme toepassingen kunnen helpen om het veiligheidsgevoel tijdens het uitgaan te verbeteren.
“Nachtraven is een mooi voorbeeld van hoe preventie op een innoverende manier kan worden ingevuld. Om en rond Transit M komen veel jongeren en vaak ook ’s nachts. Niet alleen voor De Loods of De Club, maar ook voor bioscoop UGC, de schaatsbaan of sportsite De Nekker. Soms verplaatsen jongeren zich in groep, maar heel vaak ook alleen en dan is een goede verlichting essentieel voor een beter veiligheidsgevoel. Dit is een initiatief dat ik met veel plezier omarm”, aldus jeugd- en preventieschepen Abdrahman Labsir.
Slim
In dit proefproject worden verschillende sensoren getest die zijn aangebracht op de verlichtingspalen en op het fietspad. Deze sensoren detecteren de fietsers en de intensiteit. Zo zullen de lampen maar voor 20% branden vanaf het ontsteken van de straatverlichting tot het doven ervan. Als iemand onder een verlichtingspaal komt, zal deze en de volgende verlichting op 100% branden en zo volgt de verlichting de voorbijganger. Als er gemeten wordt dat er plots veel gebruikers zijn, zal de verlichting op 100% blijven branden en valt de volgverlichting tijdelijk uit.
“Alle gegevens die de sensoren binnenkrijgen worden ook verwerkt en opgeslagen. Op die manier ‘leren’ de lampen zelf wanneer en hoe hard ze moeten branden en wanneer niet. Als er bijvoorbeeld elke dag rond een bepaald uur veel mensen langskomen, zal de verlichting al automatisch op 100% branden. Ook wanneer er iets te doen is op Transit M zullen de lampen dat weten en op volle kracht branden”, legt schepen Marina De Bie uit. Zij is in Mechelen bevoegd voor onder meer Energie en Slimme Stad. “Een slimme lichtinfrastructuur is de basis voor de slimme stad van de toekomst.”
Verledding
Fluvius heeft de ambitie om, samen met de Vlaamse steden en gemeenten en verschillende sleutelpartners, tegen 2030 alle straatlampen in Vlaanderen om te bouwen naar energiezuinige leds. Tegelijk wil de netbeheerder maximaal aansluiten op de nieuwe generatie interactieve verlichtingstoestellen die heel wat extra mogelijkheden biedt op het vlak van aansturing en energiebesparing.
“Mechelen is al jaren een van de pioniers op dat vlak. Zo besliste de stad al in 2016 om stapsgewijs haar 10.000 straatlampen om te bouwen naar leds, waarvan Fluvius er intussen al 4000 heeft omgebouwd. De Dijlestad deed ook al actief mee aan verschillende proefprojecten, bijvoorbeeld voor sensorgestuurde volgverlichting aan de Vrouwvlietroute en in de Schoutetstraat. Via dit nieuwe onderzoeksproject langs de N15 over interactieve openbare verlichting met dynamische verkeerssturing bevestigt de stad die pioniersrol nogmaals”, zegt Walter Geerts, productmanager openbare verlichting bij Fluvius.
Evaluatie
Het ‘Living Labs’-team van imec gaf de innovatie mee vorm en zal de jeugd van Mechelen en Bonheiden ook verder betrekken om de impact van de slimme verlichting op het veiligheidsgevoel te evalueren. De totale kostprijs van het proefproject ‘geconnecteerde openbare verlichting’ van Nachtraven bedraagt 242.000 euro en kan rekenen op 194.000 euro steun van VLAIO, het Agentschap Innoveren & Ondernemen. De nieuwe lichtinstallatie zal tijdens de donkere wintermaanden getest worden en nadien geëvalueerd door de verschillende partners samen (Stad Mechelen, gemeente Bonheiden, Fluvius, imec en VLAIO).
Ook Telenet werkt mee aan dit Nachtraven-project. Het Mechels technologiebedrijf stelt haar innovatieve Telenet TINX-infrastructuur ter beschikking voor de slimme dataverwerking. Een specifieke communicatie daarover volgt in het voorjaar van 2020.