De nieuwe woonwijk moet een duurzame wijk worden. Niet alleen op het gebied van groen en mobiliteit, maar ook als het op verwarmen aankomt. Zo wordt er op de Eandissite een modern, hoogrenderend warmtenet uitgebouwd. Mechelen heeft immers de ambitie om een klimaatneutrale stad te worden. ‘Om onze stad klaar te maken voor de toekomst is bijzondere aandacht voor duurzaamheid bij nieuwe projecten zoals bijvoorbeeld de Keerdok/Eandissite cruciaal. De principes van duurzame stedenbouw werden daarom reeds van bij de opmaak van het masterplan geïntegreerd”, klinkt het bij schepen van Klimaat en Energie Marina De Bie (Groen).
Zo zal er hier gebouwd worden met integratie van kwalitatief groen. Inzake mobiliteit wordt de focus gelegd op verplaatsingen te voet, met de fiets of het openbaar vervoer. Op de site worden mogelijkheden zoals fiets- en autodelen evenals laadpalen voor elektrische voertuigen onderzocht.
Ondergrond als opslagreservoir
De duurzaamheidsambities gaan nog verder: verwarming zonder gasaansluiting. Zo zal Eandis er een warmtenet op lage temperatuur uitbouwen, met een zogenaamd Bodem-Energie-Opslagsysteem (BEO-systeem). Dat is een systeem waarbij de ondergrond dienst doet als opslagreservoir voor warmte of koude.
In de zomer worden de gebouwen gekoeld door koude aan de bodem te onttrekken waardoor de bodem opwarmt. De opgewarmde bodem wordt in de winter gebruikt om er warmte aan te onttrekken om diezelfde gebouwen te verwarmen. Hierdoor wordt de grond terug afgekoeld en is deze klaar om de volgende zomer te koelen.
“Momenteel wordt onderzocht of dat systeem ook kan toegepast worden bij de ontwikkeling van de naastgelegen Keerdoksite. Het ontwikkelen van de Keerdok/Eandissite tot een duurzame wijk, ligt helemaal in de lijn van onze klimaatambities en zal ermee voor zorgen deze nieuwe woonbuurt een hedendaags en modern stadsdeel wordt. De nieuwe wooneenheden zouden dan ook aangesloten worden op het warmtenet”, zegt schepen van Stadsvernieuwing Greet Geypen (Open Vld). In Vlaanderen is het begrip warmtenet vrij nieuw terwijl naar schatting 10% van de Europese bevolking is aangesloten op zo’n duurzaam collectief energiesysteem.
Renovatie bestaand kantoorgebouw als start van efficiënter ruimtegebruik bedrijvensite
Het startschot voor het warmtenet wordt gegeven bij de renovatie van het bestaande kantoorgebouw op de site, waarvan de bouwaanvraag goedgekeurd is. De aanvraag voor het BEO-systeem is lopende, omstreeks maart/april wordt de uitspraak verwacht. De komende jaren zal Eandis haar activiteiten aan de Elektriciteitstraat herorganiseren en overschakelen op een meer efficiënt gebruik van kantoorruimte. De ruimte die daardoor vrijkomt wordt vanaf 2021 ontwikkeld tot een woonwijk. Die woningen zullen voor hun verwarming kunnen aansluiten op het duurzame warmtenet.
Eandis kiest voor haar gebouw op de Mechelse site resoluut voor renovatie, wat ten opzichte van nieuwbouw een gunstige milieu-impact heeft onder meer door het voorkomen van afvalstromen. Verwacht wordt dat die klaar is tegen de zomer van 2018.
Op energetisch vlak moet het gebouw een toonbeeld worden, klaar om ook te voldoen aan toekomstige strengere energie-eisen. Zo wordt een driestappenstrategie aangewend om een energiezuinig ontwerp te maken (Trias Energetica). Volgens die strategie wordt in eerste instantie gekeken om de energievraag maximaal te beperken, is er energie nodig, dan moet die maximaal duurzaam zijn, is er toch gebruik van fossiele brandstof nodig, dan moeten die zo efficiënt en schoon mogelijk worden aangewend.
‘In zo’n scenario is het gebruik van een warmtenet, 100% gevoed via het BEO-veld, een ideaal uitgangspunt. Dat alles kadert in het engagement van Eandis om bij te dragen aan de realisering van de klimaatdoelstellingen die de Vlaamse overheid vooropstelt’, zegt Jean Pierre Hollevoet van Eandis.
Warmtenet Keerdok/Eandissite in cijfers:
Eandissite
Lengte leidingen: 630 m
Diameter leidingen: 250 mm
BEO-veld: 6 000 m², met bijkomend regeneratie (warmterecuperatie) uit de Dijle
Maximaal vermogen: 1,4 megawatt, goed voor:
• 266 appartementen
• 6 000 m² Eandiskantoren
• 6 900 m² kantoor- en winkelruimte en parkeergebouw
Keerdoksite
Opgenomen in vervolgstudie, met beoogd vermogen voor:
• 529 appartementen
• 4 470 m² kantoor- en winkelruimte
• 4 855 m² Zwemdok
Potentiële CO2-besparing ten opzichte van klassieke stookinstallaties,
Eandissite + Keerdok-Zwemdok: 1 032 ton CO2/jaar, het equivalent van 5 100 bomen per jaar.
Stad maakt werk van de herbestemming
Vooraleer de nieuwe woonwijk ontwikkeld kan worden moet de site een nieuwe bestemming krijgen. Hiervoor maakt de stad een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan op. Voor dat plan wordt vanaf april 2017 een openbaar onderzoek georganiseerd. Het definitief goedgekeurd gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan wordt begin 2018 verwacht.
Foto: Stad Mechelen