Met 232.456 gewipte tegels is Mechelen tweede geworden op het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen binnen het klassement van grote steden met meer dan 45.000 inwoners. Dat zijn 2674 tegels per 1000 inwoners. Leuven is gaan lopen met de eerste plaats met 287.563 gewipte tegels, ofwel 2816 tegels per 1000 inwoners. Dendermonde, waarmee onze stad een derby aanging, eindigde op de zevende plaats. De wedstrijd liep van 21 maart tot en met 31 oktober en moedigt steden en inwoners op een ludieke manier aan om zo veel mogelijk te ontharden en vergroenen.
Schepen van Natuur- en Groenontwikkeling Patrick Princen is blij met het resultaat. “Vorig jaar was het een nek-aan-nekrace met Dendermonde. Uiteindelijk werden zij toen derde en wij nipt vierde. Dit jaar daagde Dendermonde ons uit voor een duel en dat heeft ons extra hard gemotiveerd, want met 2674 tegels per 1000 Maneblussers tegenover 623 tegels per 1000 Kopvleesfretters steken we er met kop en schouders bovenuit. De afgelopen maanden hebben we met z’n allen een fantastisch resultaat neergezet. Van tegeltuintjes die mensen zelf hebben aangelegd tot straten waar plantvakken werden onthard zoals in Biest en de Ridder Dessainlaan tot echt hele grote projecten met als uitschieter de Spildorenlaan in Walem. Alle beetjes helpen en daarvoor wil ik graag het onthardingsteam van de stad en alle Mechelse tegelwippers bedanken!”
Projecten in de kijker
Niet alleen stad en inwoners hebben onthard, ook andere overheden en organisaties hebben hun duit in het zakje gedaan. Zo heeft de Vlaamse Milieumaatschappij de betonnen oevers van de Vrouwvliet uitgebroken en vervangen door rietvegetatie. In totaal is er zo’n 3500 m² aan betonplaten uit de oevers gehaald en 520 m² tegelontharding van een voormalige parkeerzone aan het Tivolipark. Zo worden die oevers een natuurlijk paradijs voor fauna en flora. Dit project valt onder de Blue Deal, het programma van de Vlaamse Regering in de strijd tegen waterschaarste en droogte, en het LIFE Wetlands4Cities-actieprogramma. Dat Europese initiatief focust op het herstel en de versterking van stedelijke wetlands als natuurlijke klimaatbuffers. Onthardingen zoals deze geven ook een extra boost aan de natuur die deel uitmaakt van Natuurpark Rivierenland.
Agentschap Wegen en Verkeer onthardde de Battenbroektunnel onder de E19 tussen de Spildoornvijver en het Zennegat. Om het leefgebied van de dieren in dit natuurgebied te vergroten, werd de bestaande tunnel omgevormd tot een groene doorgang, afgescheiden van de rijweg met boomstronken. Tal van soorten kunnen gebruikmaken van de eco-passage. Otters, reeën, vossen, vleermuizen, marterachtigen en vele andere kleine landdieren zoals konijnen en hazen kunnen zo de E19 op een veilige manier kruisen.
De Spildorenlaan dan: een gigantisch en mooi project, in het kader van RE-MOVE. Hier is een deel van de rijbaan volledig teruggegeven aan het omliggende natuurgebied Battenbroek in samenwerking met Agentschap Natuur en Bos. 6200 m² aan beton werd verwijderd.
In de Tessestraat heeft de stad op grote vraag van de bewoners 18 tegeltuintjes aangelegd. Het planten gebeurde samen met de bewoners en was mogelijke dankzij de steun van het Europese project GreenDense. Nog in de Tessestraat hebben leerlingen van Pitzemburg een deel van de speelplaats van hun school onthard en omgevormd tot groene oase.
De Paardenkerkhofstraat is nog niet helemaal afgewerkt, maar zal binnenkort een tuinstraat worden, met heel wat plantvakken, bomen en waterdoorlatende parkeerplaatsen.
Aan het Keerdok maakte de voormalige betoncentrale plaats voor een park: het Keerdokpark. In de Kruidtuin werden dan weer gebouwen afgebroken voor ontharding en voor de uitbreiding van het park.
Al deze onthardingsprojecten tellen ook mee voor het Lokaal Energie- en Klimaatpact van Vlaanderen dat Stad Mechelen mee ondertekende, met als doelstelling 1 m² ontharding per inwoner tegen 2030. Daar kan weer 21.132,36 m² van af, aangezien er 11 tegels per vierkante meter wordt geteld.
Puinzakken en kroostegels
Dit jaar konden Mechelaars niet alleen gratis puinzakken, maar ook kroostegels aanvragen. Dat is een biologisch afbreekbare bak gevuld met gedroogd eendenkroos met daarin een mix van 35 verschillende inheemse bloemenzaden. De kroostegels vervangen op die manier de grijze stenen tegels met een groene, bloeiende versie die goed is voor de natuur en een extra boost geeft aan de biodiversiteit en de omgeving. Er werden gedurende het kampioenschap 45 puinzakken en 77 kroostegels aangevraagd. In de Klusbib bij Deelbaar Mechelen konden mensen terecht voor materiaal om vlot te gaan tegelwippen, zodat het ontbreken van het nodige gereedschap geen excuus kon zijn om aan de slag te gaan.
Subsidie
Het VK Tegelwippen is inmiddels afgelopen, maar Stad Mechelen blijft onverminderd doorgaan met ontharden en ondersteunt ook bedrijven die dat willen doen. “We voorzien een subsidie voor klimaatacties rond klimaatadaptatie en biodiversiteit. Die is specifiek bedoeld voor bedrijven en organisaties om hun terrein klimaatbestendig te maken en dus bijvoorbeeld te ontharden”, vertelt schepen voor Natuur- en groenontwikkeling Patrick Princen.
“Want de urgentie om ons aan te passen aan het veranderende klimaat is er, kijk maar naar de natuurrampen die over de hele wereld vaker voorkomen”, besluit de schepen. “Ontharden zorgt ervoor dat regenwater in de grond trekt en niet blijft liggen op de straten. Het maakt onze stad weerbaarder tegen extreme hitte en wateroverlast. Tegels, steen en beton die voordien hitte vasthielden en wateropname verhinderden, zijn nu vervangen door kleine groene oases, waar het in de zomer merkelijk koeler is en de biodiversiteit haar gang kan gaan. Op naar een nog beter resultaat volgend jaar!”