Stad Mechelen heeft in samenwerking met de KU Leuven gedurende twee jaar geanalyseerd of de seizoensfolders over energieverbruik de Mechelaars aanzetten om minder elektriciteit en gas te verbruiken. Er werd een extra vermindering van 2,1% vastgesteld op gasverbruik in vergelijking met andere steden. “Samen bespaarden de Mechelse gezinnen zo 635.000 ton CO2 en maar liefst 442.000 euro extra op de gasfactuur.”
“Heldere overheidscommunicatie met voldoende herhaling en sterk visuele folders werkt om de Mechelaar aan te zetten minder energie te verbruiken. Dat is de duidelijke conclusie van het onderzoek dat we samen hebben gevoerd met de KU Leuven”, vertelt schepen van klimaat en milieu Patrick Princen.
“Voor dit onderzoek werden er vier seizoensfolders verstuurd. Vanwege de context waarin het onderzoek speelde, in 2021 de historische prijsstijgingen van gas en elektriciteit en in februari 2022 de inval in Oekraïne, daalde het energieverbruik over heel Vlaanderen met spectaculaire cijfers. Voor Mechelen ging het om 15,8% minder elektriciteit en 25,9% minder gas. Maar, in vergelijking met referentiesteden Aalst, Leuven, Kortrijk en Gent, waar geen seizoensfolders werden gestuurd, daalde in Mechelen het gasverbruik met nog 2,1% meer. Op vlak van elektriciteit werd er geen extra daling gemeten. In percentages lijkt dat niet zoveel, maar omgerekend bespaarden de Mechelse gezinnen samen maar liefst 635.000 ton CO2 of 442.000 euro extra op de gasfactuur.”
Het resultaat van de energiecampagne in Mechelen ligt in lijn met wat te verwachten valt voor soortgelijke nudgingcampagnes, waarbij gemiddeld een effect tussen de 1,5% en 3,5% blijkt. Nudgingcampagnes zetten in op gedragswijzigingen van mensen.
“Uniek aan het onderzoek was dat Mechelaars hun verbruik konden vergelijken met de 20% zuinigste buren en een gelijkaardig gezinsgrootte, inzicht kregen in hun verbruik en meteen ook tips om mee aan de slag te gaan. Dit heeft duidelijk een verschil gemaakt. We gaan hier dus ook blijven op inzetten”, aldus schepen Princen.
Haal energie uit je factuur!
Met de slagzin ‘Haal energie uit je factuur!’ werden alle Mechelse huishoudens aangesproken om hun energieverbruik te reduceren en zo de CO2-uitstoot te verminderen. Samen met KU Leuven werd aan de hand van de analyse van de verbruiksgegevens van Fluvius onderzocht welke manieren het meest effectief zijn. Uit een vergelijkende studie en een vooranalyse kwam naar voren dat de meest succesvolle resultaten komen van een campagnes door energieleveranciers, vandaar werd de energiefactuur aangeduid als het beste middel om iedereen te bereiken.
Stad Mechelen, Veka, Fluvius en KU Leuven kwamen daarom samen om tijdens 2020 – 2021 het onderzoeksopzet te ontwerpen. In totaal werden er vier seizoensfolders verstuurd, waarvan de informatie op de folder van buurt tot buurt verschilde. Het energieverbruik kon uitgedrukt zijn in euro, CO2 of een combinatie van beiden. De helft van alle buurten ontving bij elke folder een incentive: bij de eerste zending was dat een meterkaart om zelf verbruik te noteren. De tweede keer waren er memostickers met tips toegevoegd die men kon gebruiken in huis. Bij de wintereditie zat een radiatorsleutel met handleiding en warmteverlieskaart. En bij de laatste lentefolder vond men energiebesparende kuis- en klustips. Zo ontstonden er in totaal 6 verschillende groepen van Mechelaars. In elke groep zaten mensen uit de verschillende buurten in Mechelen. Iedereen ontving gedurende een jaar vier keer zijn folder, telkens met nieuwe info, een getuigenis en seizoensgebonden tips om mee aan de slag te gaan.
De onderzoeksvragen die gemeten werden zijn:
- Wat en hoe groot is het effect na ontvangst van de folder met vergelijkende informatie op gas- en elektriciteitsverbruik?
- Speelt de manier waarop de verbruiksinformatie uitgedrukt wordt (in euro, CO2 of een mix van beiden) een rol?
- Werkt een incentive?
- Is er ook een blijvend effect na de studie?
- Is het mogelijke effect anders bij kwetsbare groepen (sociaal tarief) dan bij andere Mechelse huishoudens?
Inzichtelijke verbruiksinformatie in combinatie met de vergelijking in verbruik met gelijkaardige gezinnen en de 20% zuinigsten van de buurt sloeg dus aan. De manier waarop de informatie werd uitgedrukt (CO2, euro of een mix) had geen effect op het verbruik. Het krijgen van een incentive speelde enkel een rol als toeleiding maar had geen blijvend effect. En er werd geen verschil vastgesteld op vlak van fincieel of economische achtergrond. Wel was er een gemiddeld hogere besparing bij Mechelaars die heel veel energie verbruikten.
“Al deze inzichten nemen we mee in de werking van het Mechelse Woon – en Energieloket, één van de 20 energiehuizen in Vlaanderen. Er loopt een versterkende communicatiecampagne om de Mechelaar meer bewust te maken van dit loket, en de toeleiding ernaar te verhogen. We staan dar elke dag klaar voor de Mechelaar met info, advies en begeleiding bij alle vragen over energie(besparing). Zo helpen we onze inwoners op weg met een meer spaarzame levensstijl of een energiezuinige woning”, besluit schepen van klimaat – en milieu Patrick Princen