Wat betekent het om thuis te zijn? Om die vraag draait het op zondag 21 april wanneer Erfgoeddag voor de 22ste keer plaatsvindt in heel Vlaanderen en Brussel. Mechelen ging met deze vraag diepgaand aan de slag en biedt een divers programma aan, met als rode draad immigratie en emigratie. Hoe maken de groepen die naar hier migreren een thuis? En wat betekent het thuisgevoel voor Mechelaars die de stad verlaten? Door de coördinatie van Erfgoedcel Mechelen ontstond er ook dit jaar weer een goedgevuld programma. Als bezoeker kies je uit meer dan 40 gratis activiteiten: gaande van workshops en rondleidingen achter de schermen tot demonstraties, debatten en een film.
“Dit jaar staat Erfgoeddag volledig in het licht van ‘thuis’, wat naast een plaats ook een gevoel is. Mechelen is een diverse stad, waar veel nieuwkomers aankomen en een thuis maken. Hoe doen zij dat? Hoe bouw je dat gevoel van thuis op een andere plaats op? En hoe kunnen wij als stad een nieuwe thuis maken voor iedereen? Daarnaast is Mechelen ook een stad van emigratie, verschillende mensen die hier geboren zijn slaan hun vleugels uit, grijpen kansen elders of moeten gedwongen verhuizen. Wat betekent het om jouw thuis te verlaten? BA Stassart en het Stadsarchief zijn aan de slag gegaan met deze vragen en presenteren een mooi programma. De leerlingen, met elk hun eigen migratieachtergrond verbeelden in allerlei workshops en activiteiten hoe zij van Mechelen een thuis gemaakt hebben. Het stadsarchief presenteert dan weer een allesomvattende expo over de emigratie van Mechelaars in de 16e eeuw. Boeiend! Maar het programma is nog veel meer uitgebreid dan dat. Ik hoop dat iedereen die deelneemt aan de vele activiteiten van Erfgoeddag, verrijkt en geïnspireerd terug naar huis gaat”, besluit schepen voor cultuur Björn Siffer.
Programma Erfgoeddag Mechelen
Verschillende partners ontwikkelden ook dit jaar weer nieuwe activiteiten voor deze hoogdag van het cultureel erfgoed. Ze lieten zich daarbij niet enkel inspireren door voorwerpen maar ook door alle mogelijke betekenissen die het begrip ‘thuis’ spontaan oproept. Het zoeken naar een thuis of het verlies ervan hoort daar eveneens bij.
Met de boeiende vraagstukken rond immigratie en emigratie gingen een aantal partners aan de slag, maar het inspireerde vooral de leerlingen van Campus Stassart van het Busleyden Atheneum (BA Stassart). De leerlingen, vaak zelf met een migratieachtergrond, gaan creatief om met de vraag hoe je van de bestemming van aankomst, een thuis maakt. Ze gaan graag met de bezoekers in gesprek over hun ervaringen, tonen hoe culinair erfgoed je ergens thuis kan laten voelen of waarom we zo graag op reis gaan om dan terug thuis te kunnen komen.
Een selectie uit het aanbod:
- Naar betere oorden
Deze documentaire van Stadsarchief Mechelen vertelt het verhaal van de 16e-eeuwse Mechelse uittocht. Een verhaal over emigratie of wat er gebeurt wanneer mensen hun thuis verlaten. Tegelijk bezoek je in het Stadsarchief ook een tentoonstelling met unieke archiefstukken. - Dromen over Thuis
Bezoek de portrettenreeks van de expo ‘Dromen over Thuis’ aan het Huis van de Mechelaar. De expo belicht verschillende migratieverhalen van Mechelaars. Maak kennis met hun verhaal. - Tòòs in Mèchele
De Faculteit van het Mechels Dialect neemt je mee op wandel door de straten van Mechelen. Je komt langs de plaatsen waar Mechelaars zich in het verleden thuis voelden en ontdekt welke locaties ze vandaag hun ‘thuis’ noemen. Natuurlijk krijg je alle uitleg volledig in het Mechels. - Campus Stassart – Busleyden Atheneum
De leerlingen en leerkrachten bereidden negen activiteiten voor. Ze maakten standjes die uitleg gaven bij waar zij vandaan komen, geven kookworkshops en houden een mondiale klederdrachtsessie.
BA Stassart werd de hoofdlocatie en heeft partnerstanden van het Speelgoedmuseum, Crescendo CVO en het Center for Artefact Research te gast. Erfgoedcel Mechelen gaat in deze editie ook een partnerschap aan met het Circulaire Hub Regio Mechelen. Zij bouwen de brug naar de toekomst door in te zetten op de levensverwachting van de huiselijke objecten die we koesteren. Samen maken zij iedereen vanuit BA Stassart wegwijs in het aanbod in Mechelen en de regio.
Thuis in het erfgoed van morgen
- Achter de schermen bij het volwassen- en kunstonderwijs
Bij Crescendo CVO, CVO LBC en het Instituut voor Kunst & Ambacht (IKA) laten verschillende kunstenaars en ambachtslieden in opleiding zien wat ze in hun mars hebben. Je ontdekt er traditionele ambachten of een moderne twist daarop. Kunstenaars beelden ‘Thuis’ uit in materialen en sculpturen, denk aan steenkappen, houtsnijden, glasblazen, edelsmeedkunst, keramiek en boekbinden. Maar ook meubelmakerij en mode komen zeker aan bod.
- Circulaire ondernemers
Erfgoed en circulaire economie dat is de samensmelting van traditie en innovatie. Circulaire ondernemers zoals Den Brillenman en Kreate 3D laten op Erfgoeddag zien hoe ze de levensduur van materialen verlengen, vakmanschap in stand houden en bestaande kennis (die soms al eeuwenlang meegaat) aanvullen met nieuwe inzichten.
Maar er is nog zoveel meer, neem zeker een kijkje via deze link voor het volledige programma: www.mechelen.be/erfgoeddag Daar ontdek je ook de digitale expo’s van de verschillende Mechelse wijken en dorpen.
In de regio
Ook in de regio kan je een gevarieerd aanbod terugvinden op Erfgoeddag:
- Boom
De gemeente Boom biedt een stamboomonderzoek aan voor beginners, en gaat in op de vraag wat thuis betekent voor arbeiders in steenbakkerijen. - Bonheiden – Rijmenam
Natuurpunt biedt een vroege vogels wandeling aan, op zoek naar nesten langs de Hollaak waar vogels thuis zijn, samen met erfgoedelementen in het landschap. Ook kan je een workshop oude ambachten krijgen die je thuis kan beoefenen. - Zemst
Of wat dacht je van een virtuele (tijd)reis in en rond Zemst? Heemkring De Semse demonstreert op Erfgoeddag de VR-ervaring die je meeneemt door het weelderige groene landschap van Zemst en je historische gebouwen als het Rubenskasteel of de toltoren aan de Zenne van dichtbij laat beleven.
Ook in de regio is er nog veel meer te beleven. Het volledige aanbod is te vinden via www.mechelen.be/erfgoeddag