Mechelen is een studentenstad in groei. Steeds meer studenten kiezen de Dijlestad uit om er te studeren en gaan er ook steeds vaker op kot. De afgelopen jaren was de bezettingsgraad van de Mechelse koten – uitgezonderd tijdens de coronaproblematiek – bijna altijd 100%. Daarom nam de stad een aantal maatregelen om de groei van de studentenhuisvesting te stimuleren. Met succes, want in 2023 kwamen er maar liefst 279 studentenkamers en -studio’s bij.
Thomas More in Mechelen groeit en zal ook de komende jaren nog extra studenten aantrekken. Met een steeds groeiende studentenpopulatie is de zoektocht naar een studentenkot geen evidentie. De stad nam een aantal maatregelen om de krapte in dit segment weg te werken en om van Mechelen een aangename studentenstad te maken. Dat Mechelen aantrekkelijk is voor studenten is niet onlogisch. Het aanbod aan studierichtingen nam toe.
De laatste jaren heeft de stad ingezet op een kwalitatief aanbod van studentenhuisvesting. “Denk daarbij aan het Topkot-label dat in het leven geroepen werd als kwaliteitsgarantie. Anderzijds hebben we een aantal afwijkingen toegestaan op bepalingen van de stedenbouwkundige verordening, o.a. met betrekking tot de opdelingsregels en het voorzien van parkeerplaatsen. Deze versoepelingen zijn ook verankerd in onze nieuwe verordening die vanaf 1 april van kracht gaat. Ook naar de toekomst blijven we ons richten op een duurzame en evenwichtige groei, waarbij de kwaliteit en veiligheid van studentenhuisvesting centraal staan”, klinkt het bij Greet Geypen, schepen van Stedenbouw en Wonen.
“De groei van Mechelen als studentenstad blijft voor ons een belangrijk streven. Uiteraard is het hierbij noodzakelijk dat er ook voldoende studentenkoten te vinden zijn. We zien dat die groei van het aantal kamers volop bezig is. Deze toename komt op een cruciaal moment, gezien de groei van de hogeschool Thomas More. Door de aangroei spelen we in op de krapte op de markt en op de blijvende vraag voor meer kwalitatieve studentenhuisvesting”, aldus schepen van Onderwijs Rina Rabau Nkandu
Beperkt aantal kamers per gebouw
In 2022 kwamen er 128 studentenkamers en -studio’s bij. In 2023 waren er dat 279, meer dan het dubbele van 2022. Op twee jaar tijd werd het bestaande aanbod voor studentenhuisvesting vergroot met 407 wooneenheden. Momenteel zijn nog verschillende vergunningstrajecten lopende voor zo’n 200 studentenkamers en -koten, zodat dit aanbod in de toekomst nog uitgebreid wordt.
“Het gaat telkens om projecten met een beperkt aantal kamers en dat is een bewuste keuze. We streven naar een gezonde mix in Mechelen en dat geldt zeker ook voor studentenkamers. Bij nieuwe omgevingsvergunningen is het belangrijk dat de draagkracht van de buurt niet overschreden wordt. Daarom opteren we voor kleinere projecten en kunnen we blijven groeien als centrumstad, maar houden we ook rekening met de omgeving. Mechelen wordt op die manier steeds meer een leefbare studentenstad”, aldus Rina Rabau Nkandu.
Geen monofunctionele studentenbuurt
Waar de huidige studentenbuurt zich voornamelijk in de straten rondom de campus van Thomas More Hogeschool en de Kruidtuin situeert, gaat de stad het gebied verruimen over het volledige centrumgebied en de stationsbuurten om een betere spreiding te krijgen van de studenten. Bij elke aanvraag wordt gekeken of deze verenigbaar is met de goede ruimtelijke ordening.
“In de nieuwe stedenbouwkundige verordening wordt een zone afgebakend rond de campus van Thomas More Hogeschool waar er maximaal 26 studentenkamers kunnen ingericht worden in een gebouw. Buiten deze zone blijft het huidige maximum van 10 studentenkamers in een gebouw behouden. Enerzijds om de vorming van een eenzijdige studentenbuurt te vermijden en anderzijds om blijvend in te zetten op een eerder kleinschalige en fijnmazige inbedding van studenten en de daarbij horende voorzieningen in het stadsweefsel. We zijn ervan overtuigd dat we dit met de keuze voor kleinere projecten kunnen blijven waarmaken: een bloeiende en levendige studentstad zijn, maar één die naadloos overgaat in het stadsleven in haar geheel”, aldus Greet Geypen.
Het stadsbestuur wil de creatie van monofunctionele studentenbuurten of -straten voorkomen. Daarom kan het maximaal aantal studentenkamers in een gebouw nog verder worden beperkt, ook in de bovenvermelde zones.
Hospitawonen
Opvallende nieuwigheid in de stedenbouwkundige verordening is hospitawonen. Hospitawonen is een alternatieve woonvorm waarbij een eigenaar één of meerdere kamers van minstens 12 m² in zijn eengezinswoning of appartement verhuurt en minstens één specifieke ruimte (toilet of badkamer/douche of keuken) deelt met de huurder. De eigenaar woont dus zelf ook in de woning.
“Bedoeling is om de mogelijkheid te creëren om leegstaande kamers in bestaande eengezinswoningen in te zetten voor de huisvesting van studenten of bijvoorbeeld jonge starters die hun eerste stappen op de woningmarkt zetten en op zoek zijn naar een betaalbare woonst. We weten dat een derde van de woningen in de stad bewoond worden door een alleenstaande, er is dus theoretisch een enorm potentieel aan beschikbare kamers. Mechelen is in trek als studentenstad en op deze manier creëren we ook nieuwe woongelegenheden voor studenten. Woningdelen via deze formule is mogelijk op het hele grondgebied van de stad Mechelen”, aldus Greet Geypen.
Aandacht voor studenten met een beperking
Ook nieuw in de stedenbouwkundige verordening die binnenkort van kracht gaat: bij nieuwbouw, herbouw, of ingrijpende verbouwing van acht of meer nieuwe studentenkamers, geldt de verplichting om per begonnen schijf van acht studentenkamers minimaal één aangepaste studentenkamer in te richten.
“Als student met een beperking wil je ook graag het kotleven kunnen meemaken. Helaas zijn er weinig aangepaste studentenkamers en daar maken we nu werk van. Wanneer de kans er is om studentenkamers op maat van minder mobiele studenten te voorzien, moet die ook genomen worden”, aldus Rina Rabau Nkandu, die naast schepen van Onderwijs ook schepen van Toegankelijkheid is.
Dit voorschrift geldt niet wanneer in een bestaand gebouw studentenkamers worden ingericht en de toegang(en) en/ of de verticale circulatie ervan niet worden aangepast en niet voldoen aan de voorschriften van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid.
Wie een studentenkamer of -studio wil uitbaten dient eenmaal hij/zij een omgevingsvergunning heeft verkregen, ook steeds over een uitbatingsvergunning te beschikken. Woonkwaliteit, brandveiligheid en het hebben van een omgevingsvergunning blijven uiteraard essentiële voorwaarden voor een uitbatingsvergunning.
Een uitbatingsvergunning vereist een geldig conformiteitsattest, een correcte omgevingsvergunning (voor stedenbouwkundige handelingen) en een recent positief brandweerverslag. Indien er geen uitbatingsvergunning kan worden voorgelegd, mogen de kamers niet verhuurd worden. De uitbatingsvergunning is vijf jaar geldig en vervalt als niet meer voldaan wordt aan de voorwaarden van de woonkwaliteitseisen, de omgevingsvergunning of de brandweervoorschriften.