De stad Mechelen plant de realisatie van de woonbuurt Spreeuwenhoek – Venne. Het moet een groene parkwijk worden die het landelijk karakter van de buurt respecteert. Door de rechtsonzekerheid van het huidige RUP, besliste de stad om een nieuw RUP op te maken met een bijhorende MER-procedure (milieueffectenrapport). Na de voorlopige vaststelling door de gemeenteraad werd er vorig jaar rond de jaarwisseling een openbaar onderzoek georganiseerd. Aan de hand van o.a. adviezen en opmerkingen van buurtbewoners, besliste de stad om de ontwerpfase te hernemen en de plannen bij te sturen. Het hernomen ontwerp RUP en het plan-MER werden recent door de gemeenteraad goedgekeurd
Spreeuwenhoek-Venne is een 118 hectare groot (ofwel ongeveer twee keer het Vrijbroekpark) gebied tussen de Leuvensesteenweg, het kanaal Leuven-Dijle, Ragheno en Planckendael. Het gebied kreeg zo’n tien jaar geleden een bestemming toegewezen via het RUP Spreeuwenhoek-Venne. Echter ten gevolge van een aantal arresten van de Raad voor Vergunningsbetwistingen verdween de rechtszekerheid.
De rechtsonzekerheid ontstond door een laattijdige omzetting door het Vlaams Gewest van een Europese project-MER richtlijn. Dit heeft gezorgd voor de bijzondere situatie dat het RUP zelf niet vernietigd is, maar dat omgevingsvergunningen die afgeleverd worden op basis van dit RUP betwistbaar zijn. De opmaak van een nieuw RUP met bijhorende MER-procedure is de enige oplossing om terug rechtszekerheid te krijgen voor de eigenaars en bewoners in het gebied Spreeuwenhoek-Venne.
Groenere invulling
“We spreken al heel lang van de ontwikkeling van Spreeuwenhoek, maar juist daardoor ligt er nu wel een breed gedragen stadsontwikkelingsproject voor, evenwichtig, op maat van de groeiprognoses en in harmonie met de omgeving. We voorzien 245 nieuwe wooneenheden en geen 275, verdeeld over vijf woonclusters; een verstandige mix van 137 grondgebonden woningen en 108 appartementen. De appartementsgebouwen zijn kleinschalig, met 2, 3 of maximum 4 verdiepingen. En, zoals overal bij nieuwe ontwikkelingen, met een publieke groene ruimte”, zegt burgemeester Bart Somers.
“Voordeel van de opmaak van het nieuwe RUP is dat het een opportuniteit is om het oude RUP bij te werken en aan te passen aan hedendaagse inzichten en daarbij het aantal wooneenheden te doen inkrimpen. Voor Spreeuwenhoek zetten we in op een groene invulling, betere verbindingen voor wandelaars en fietsers, rustig wonen en het behoud van de open ruimte. Kortom: een leefbare omgeving dicht bij het station en het stadscentrum”, klinkt het bij Greet Geypen, schepen van Ruimtelijke Ordening.
Het nieuwe RUP focust zich op het behoud van het bos langs de Hanswijkbeek, een groenere invulling waarbij van de weilanden een echt Muizenpark gemaakt wordt, efficiënt ruimtegebruik waarbij ervoor gezorgd wordt dat alles mooi in de bestaande omgeving past en op het behoud van de recreatiezone ter hoogte van de voetbalvelden.
Ontwerpfase hernomen op basis van feedback
Het nieuwe RUP dient in totaal vijf fases te doorlopen. Het openbaar onderzoek (vierde fase) m.b.t. het ontwerp RUP Spreeuwenhoek Venne Bis, liep van 7 november 2022 tot en met 9 januari 2023. Tijdens het openbaar onderzoek werden adviezen van de formele adviesinstanties/overheden en bezwaarschriften of geformuleerde opmerkingen van buurtbewoners en eigenaars ontvangen.
Deze werden behandeld door de GECORO (Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening). De gemeenteraad besloot in april om de ontwerpfase van het RUP te hernemen. Mobiliteit, water en ruimtebesparing waren daarbij de aandachtspunten.
“Het is belangrijk om een rechtszeker kader te kunnen verankeren voor dit gebied. Daarom was het nodig om de ontwerpfase te hernemen zodat we binnen de vooropgestelde krijtlijnen maximaal rekening kunnen houden met de opmerkingen uit de buurt en van adviesinstanties. We kregen heel wat reacties en adviezen. We willen er alles aan doen om tot een plan te komen dat zo veel mogelijk ondersteund wordt door adviesinstanties, buurtbewoners en eigenaars. Daarom passen we de plannen van de ontwerpfase aan op basis van deze feedback. Het nieuwe ontwerp RUP en het plan-MER zal de vorige versie vervangen. Vervolgens hebben we opnieuw goedkeuring nodig van de gemeenteraad, waarna een openbaar onderzoek volgt”, legt Greet Geypen uit.
Recente verkeerstellingen
De bezwaren uit het openbaar onderzoek toonden aan dat er nog heel wat vragen waren over mobiliteit. Zo werd de impact op de mobiliteit meer in detail bestudeerd op basis van recente verkeerstellingen. Er werden in juni 2023 verkeerstellingen uitgevoerd en simulaties geprojecteerd van bijkomende voertuigbewegingen, waarbij enkele ontsluitingsscenario’s werden uitgewerkt.
De effecten op de luchtkwaliteit die voortvloeien uit het autoverkeer, werden ook voor elk scenario berekend. Het onderzoek dat werd gevoerd binnen de fase ontwerp RUP, legt een goede basis voor de opmaak en uitrol van een wijkcirculatieplan, dat in verder overleg met de buurt zal worden opgemaakt. Ook zal de fietsverbinding van de bestaande wijk naar Ragheno nog verder worden onderzocht.
Groter en meer aaneengesloten Muizenpark
“Daarnaast werd een bouwcluster uit het Muizenpark geschrapt, en één cluster compacter gemaakt, om zo plaats te maken voor een groter en meer aaneengesloten Muizenpark met de focus op het de open ruimte en doorzichten tot aan de Vaart. Dit zorgt voor een betere ruimtelijke samenhang en meer mogelijkheden voor beleving. Deze groene ruimte zal een echte winst zijn voor de ruime buurt. In de maanden na het openbaar onderzoek voorzien we ook een klankbordsessie over de invulling van het Muizenpark”, aldus schepen Geypen. De eigenaars in het gebied werden over het Openbaar Onderzoek aangeschreven per aangetekende brief. De ruime buurt ontving ook een brochure in de bus met uitnodiging voor de infomomenten op 7 december.
Statuut bestaande woningen
In de vorige versie van het ontwerp RUP, kregen een aantal bestaande woningen die verspreid in de open ruimte (met bosrijk karakter) gelegen zijn, een overdruk. Op basis van de binnengekomen bezwaren wordt hier van af gestapt, en voor een rode inkleuring als ‘woongebied’ gekozen. Dit was een belangrijk punt voor deze eigenaars, zo bleek uit het openbaar onderzoek. De stad gaat in op de vraag van om geen beperkingen op te leggen en ze dan ook te behandelen zoals de andere woningen binnen het woongebied.
Minder woningen, meer groen
Het nieuwe RUP voorziet in hoofdzaak 245 nieuwe wooneenheden (i.p.v. 275) verdeeld over vijf woonclusters. Het betreft een mix van 137 grondgebonden woningen en 108 appartementen. De appartementsgebouwen zijn kleinschalig, met 2, 3 of max. 4 verdiepingen. Bij elke groep woningen wordt publieke ruimte aangelegd.
Naast de compacte bebouwing en ruimte voor recreatieve activiteiten wenst de stad dit gebied ook een collectieve of openbare, groene invulling te geven. Vijf hectare is voorzien voor recreatiegebied. Daarnaast wordt er zo’n 40 hectare voorzien als groen gebied met bosrijk karakter inclusief het Muizenpark.
Inwerkingtreding nieuwe RUP
Na de voorlopige vaststelling van de gemeenteraad, loopt er sinds 7 november een openbaar onderzoek tot en met dinsdag 9 januari 2024. De behandeling van adviezen en bezwaren door de GECORO, vindt plaats in maart en april van volgend jaar. Daarna volgt de definitieve vaststelling door de gemeenteraad. De inwerkingtreding van het nieuwe RUP is voorzien in juli 2024.