Socio-cultureel centrum mARTa biedt in een cocreatieve context lokale buurtbewoners, organisaties en kunstenaars ruimte voor de ontwikkeling van creatief talent. Onder leiding van Timelab vzw start daarom een participatief traject om samen met tien betrokken organisaties tot een gemeenschappelijke structuur te komen, die de werking van mARTa zal bepalen. Hoe zal mARTa een plek voor cultuur en ontmoeting in de toekomst verder faciliteren?
Op 21 maart 2021 viel de beslissing voor de inrichting van de Heilig Hartkerk als hub voor amateurtheater en cultuuractiviteiten. mARTa heeft de ambitie om de amateurkunsten verder te ondersteunen en uit te bouwen, met oog voor cocreatie en bottom-up participatie. Twee jaar later is het socio-cultureel centrum een vaste waarde voor Mechelse cultuurorganisaties.
“Het is belangrijk om samen met de partners te bepalen hoe de werking van mARTa er in de toekomst zal uitzien. Wie neemt welke verantwoordelijkheid, onder welke rechtsvorm gaat het centrum verder, op welke manier kunnen we het potentieel van de lokale omgeving maximaal benutten? Timelab is een unieke organisatie die coaching voorziet om vorm te geven aan socio-culturele projecten, van bruisende broedplaatsen tot inspirerende ontmoetingsplekken. Ze hebben een overschot aan ervaring en zetten al sinds 2008 duurzame, participatieve projecten in gang. Timelab was voor ons dan ook een logische keuze.”, aldus schepen van cultuur Bjorn Siffer.
Samen ruimte delen
Op 14 november 2023 start Timelab Academy het participatief traject ‘samen ruimte delen’ met de verschillende partners van mARTa:
• Ecoso – Organisatie die werkt op lokaal, sociaal en circulair ondernemen. Ecoso stapt als partner in het project om het horecaconcept van mARTa met sociale tewerkstelling en het gebruik van voedseloverschotten te realiseren.
• Het Internationaal Comité – Zelfstandige, democratisch georganiseerde, multiculturele
federatie die een emanciperende functie en brugfunctie vervult. Het IC vertegenwoordigt
de diverse groep van etnisch-culturele verenigingen in Mechelen en de regio.
• Het Buurtparlement Heihoek – Samenwerking tussen lokale organisaties en buurtbewoners
om aan de slag te gaan met signalen uit de buurt.
• Het Paradijs – Organisatie die Mechelse kunstenaars in de kijker wil zetten.
• Doe mARTa – Kunstenaars die met hun muziek, teken- of schilderkunsten en performance kruisbestuiving en experiment aangaan.
• Voor Taal en Kunst – Theatergezelschap
• Zibrogamin – Theatergezelschap
• Platformance (De Danserij) – Danstheatergezelschap in oprichting
• Salsa Titanico – Organisatie die dansworkshops en dansavonden organiseert
• Stad Mechelen – Structurele ondersteuning en coördinatie
Timelab voorziet een intensief traject van 10 volledige dagen, met als doel om tot een gedeelde visie te komen, rollen en afspraken te formuleren en een beheers – en verdienmodel uit te werken voor de exploitatie en het samenwerkingsmodel van mARTa. De eerste dag van het traject was 14 november 2023. Vanaf het ogenblik dat de leden van de groep elkaar hebben leren kennen, beginnen twee volledige dagen van gesprek, waar bij verwachtingen, ambities, plannen, spanningen en wensen worden opgehaald. Vervolgens wordt er dieper gekeken naar telkens een ander aspect van de organisatie, in zeven verschillende workshops. Deelnemers houden een dagboek bij en voeren ook zelfstandig opdrachten uit. Aan het einde van dit traject voorziet Timelab een publicatie met de output van de sessies en eindconclusies. Deze publicatie vormt de basishandleiding om mARTa verder vorm te geven.
“In Mechelen kent participatie vele vormen via digitale platforms en burgerbijeenkomsten, tot de samenwerking met adviesraden en het toekennen van buurtbudgetten. Ook bij mARTa is participatie een van de hoekstenen. Van bij het begin krijgt de buurt een duidelijke stem aan de hand van workshops en participatietafels, die de wording van ontwijde kerk tot socioculturele hub naam en vorm gaf. Met het volste vertrouwen in alle betrokken partners starten we nu de volgende fase onder leiding van Timelab”, stelt Rina Rabau Nkandu, schepen van participatie en sociale cohesie.
Timelab
Timelab is begonnen in 2008 als eerste fablab van België, een groep makers die samen een atelier deelden. In 2014 trokken ze de stad in met het Niets is Verloren-project waarbij ze burgergroepen begeleidden naar duurzame transformatieve projecten in de stad. In 2017 ontwikkelden ze het concept en beheersmodel van NEST, een tijdelijke invulling van de prachtige oude stadsbibliotheek in het midden van de stad Gent. Niet veel later vroeg de Stad Roeselare om hetzelfde te doen voor de voormalige post in Roeselare, deze keer niet tijdelijk én als vrijhaven voor mensen in armoede. Nog datzelfde jaar ontstond, na een grondige rennovatie van een privaat industrieel pand in de stad Gent, een elastische gedeelde ruimte voor de eigen werking van Timelab. In 2023 begeleidde Timelab de doorstart van Maakleerplek, Leuven. Vanuit deze ervaring vertrekken ze met Timelab Academy om de gepaste ondersteuning te bieden aan de invulling van mARTa. Toekomstig project betreft de invulling van Op Wielekes in Gent, een bibliotheek waar leden gemakkelijk een kinderfiets kunnen ontlenen.
“Met Timelab werken we al heel veel jaren in publieke en gedeelde ruimte. Vanuit onze ervaring met het werken met zeer veel verschillende perspectieven – van burgers, overheden, ondernemers, onderzoekers, kunstenaars en organisaties – hebben wij de voorbije jaren aan de lijve ondervonden hoe sterk, veerkrachtig, duurzaam en zelfkritisch een project kan zijn dat gedragen wordt door een groep, in gelijkwaardigheid. Wij selecteren niet wie wel en niet mag meedoen, wij beslissen niet wat het doel is en wij zeggen niet wie wat moet doen. Onze aanpak met de Timelab Academy werd ontwikkeld met beide voeten in de praktijk. Als bondgenoten van de actoren in onze projecten begeleiden we aan de hand van onze eigen methodes die gericht zijn om medezeggenschap, commons en brede en inclusieve samenwerking. De rol van de lokale overheid is daarin cruciaal. Dat de Stad Mechelen ruimte, tijd en begeleiding biedt voor de een project als mARTa is zuurstof geven aan een versterkte stad van morgen.”, zegt Evi Swinnen, coördinator Timelab.