Een gedenkplaat in de inkomhal van het Sociaal Huis eert vanaf vandaag de weeskinderen die in de 19e en 20e eeuw in de weeshuizen in de Lange Schipstraat in Mechelen verbleven. Een tweede bord, aan de voorgevel van het Sociaal Huis, bevat de historische informatie. Mechelaar Aimé Bynens was in zijn jeugd wees geworden en verbleef tien jaar in het jongensweeshuis op deze locatie. In 1967 zou hij als laatste het weeshuis verlaten dat daarna definitief gesloten werd. Samen met enkele andere oud-wezen woonde hij vandaag het inhuldigingsmoment bij.
Met het vertrek van Aimé Bynens kwam er een einde aan een vorm van wezenzorg die eeuwenlang in Mechelen aanwezig was. De wezen vormden in die periode een gekende en zichtbare groep in de Mechelse samenleving die vaak betrokken werd in tal van openbare manifestaties. Met name de fanfare van Sint-Heilwich was in de vorige eeuw een bij de Mechelaars graag geziene deelnemer aan allerlei feestelijke activiteiten in het stadsleven.
Sinds de sluiting van het weeshuis ontstond wel de vriendenkring ‘SPIES’ die de banden tussen de Mechelse oud-wezen onderhoudt, maar de bredere bekendheid van het verhaal van de Mechelse wezen leek verloren te gaan. Op hun vraag werkte Stad Mechelen een voorstel uit om deze periode uit de Mechelse geschiedenis te blijven herinneren.
Schepen van Sociale zaken en Welzijn Gabriella De Francesco: “Wees zijn, wees worden, het laat een onuitwisbare stempel na. De kinderen kregen toegang tot onderwijs, medische zorg, voldoende en gezond eten. Ook het Sint-Heilwichshuis en het Sint-Jozefsweeshuis hier op deze plek waren een veilige thuishaven waar kinderen met trauma’s konden herstellen en aan een nieuw hoofdstuk beginnen. Vandaag is deze plek opnieuw een plek van zorg. Het Sociaal Huis, waar we samen met partners ondersteuning bieden aan elke Mechelaar, in het bijzonder kinderen. De zorg om kwetsbare kinderen verbindt hier heden en verleden, en ik ben verheugd dat we dit met de onthulling van deze gedenkplaat concreet kunnen maken.”
Infobord en gedenkplaat
Het resultaat is de combinatie van een infobord en een gedenkplaat. Het infobord hangt aan de buitengevel van het gebouw in de Lange Schipstraat dat we vandaag kennen als het Sociaal Huis. Het is het gekende bruine infobord dat beknopte historische informatie bevat over de historiek en de voormalige bestemmingen van het gebouw. De gedenkplaat, aangebracht in de inkomhal van hetzelfde gebouw, is opgevat als een teken van blijvende erkenning voor en herinnering aan de generaties wezen die gedurende ruim 120 jaar (1847-1967) in de weeshuizen aan de Lange Schipstraat verbleven.
Op de gedenkplaat staan twee foto’s tijdens de Hanswijkcavalcade. De eerste foto toont de meisjes van het Sint-Jozeftehuis, de tweede foto de jongens van Sint-Heilwich. Zij maakten in Mechelen kennis met het soms harde wezenbestaan, maar deelden er ook lief en leed.
Burgemeester Alexander Vandersmissen: “Mechelen moet niet wegkijken van zijn verleden, maar er kritisch mee omgaan. Dit is in het belang van deze grote groep Mechelaars en bij uitbreiding van ons allemaal. Dit is wat we doen als onderdeel van ons breed inclusief narratief waarbij iedereen meetelt en niemand mag vergeten worden. Ik ben daarom trots dat de herinnering aan de bijzondere jeugd van deze wezen voor altijd een plek krijgt in het publiek domein. Een plek die ook aan steeds nieuwe generaties zal getuigen over hun bestaan.”
Meer info over de Mechelse weeshuizen is te vinden op www.mechelen.be/weeshuizen