Ten opzichte van de gegevens uit 2011 werd in 2020 een globale daling van 17% behaald. Dit is wat minder dan de vooropgestelde 20% tegen 2020, maar een sterk resultaat als je bedenkt dat het aantal ondernemingen in die periode met 33% en de bevolking met 6% steeg. In de berekening uitstoot per inwoner, haalt de stad een reductie van 22%. Globaal gezien evolueerde de stad van een uitstoot van 399 kTon CO2-eq naar 330 kTon.
Ten opzichte van 2011 werd in 2020 een emissiedaling met 17% waargenomen. Dit is te wijten aan een sterke daling in de industrie (-44%), landbouw (-45%) en de huishoudens (-16%). De daling in de industriesector zal zonder twijfel deels te wijten zijn aan de coronacrisis en de daaraan gekoppelde maatregelen, voor huishoudens had deze eerder een negatieve impact op de cijfers: we zaten massaal thuis waardoor de daling met 16% in een normaal jaar allicht nog een stuk hoger was geweest. De verschillende emissiemetingen zijn in staat een trend kenbaar te maken, bij individuele metingen zijn de specifieke omstandigheden van dat jaar altijd iets om rekening mee te houden. Daartegenover staat dat de beperkte daling op het vlak van mobiliteit (-3%) in een jaar met een aantal lockdowns en andere maatregelen vooral aantoont dat er nog veel werk is aan de monitoring hiervan. De voertuigkilometers worden bij de berekening door Vlaanderen sinds 2016 constant gehouden, waardoor de impact van mobiliteitsmaatregelen, de grote investeringen in fietsinfrastructuur en het inzetten op deelmobiliteit in Mechelen niet zichtbaar zijn.
“We weten dat de weg nog lang is, maar de resultaten van de emissiemeting zijn meer dan bemoedigend. Als stad sterk blijven groeien, terwijl de totale CO2-uitstoot structureel naar beneden gaat, is echt niet evident. Ik ben vooral trots op het cijfer van de huishoudens: zelfs in een jaar dat we met z’n allen binnen zaten, zakte onze uitstoot verder. Mechelaars zijn volop in renovatiemodus gegaan. Via ondersteuning van informatie tot realisatie, maar ook financieel en voor elke portemonnee, zorgen we dat ook iedereen dit kan doen. We weten dat elk soort meting zijn beperkingen heeft, maar de emissiemetingen zijn het beste instrument dat we hebben om onze inspanningen op het vlak van klimaat bij te houden en indien nodig bij te sturen. Vergelijkingen met onszelf en met andere steden zorgen ervoor dat we nog dieper in de cijfers kunnen duiken om zo de onderliggende informatie bloot te leggen, zodat we bijkomende maatregelen kunnen nemen waar nodig. De klimaatproblematiek is bijzonder complex, we kunnen alle info goed gebruiken om onze aanpak ervan te verbeteren”, zegt schepen van Milieu, Klimaat en Duurzaamheid Patrick Princen.
Sectoren
Sinds het begin van de metingen blijft de sterke daling bij huishoudens zich verderzetten. Van de daling van 70 kTon CO2-eq in totaal voor de stad sinds 2011, is 23 kTon te wijten aan een daling bij de huishoudens. Vooral het gebruik van stookolie daalde sterk en daarmee ook de daar aan gekoppelde CO2-uitstoot: maar liefst 35%. De uitstoot gekoppeld aan elektriciteit daalde met 10%, die voor aardgas met 9%.
Bij de tertiaire sector werd 10% minder CO2 uitgestoten, de uitstoot van de stadsorganisatie daalde met 9%. De beperkte daling bij deze laatste staat in schril contrast met de aanzienlijke investeringen die gebeurd zijn op het vlak van openbare verlichting, het elektrificeren en inkrimpen van de vloot en het verduurzamen van het gebouwenpatrimonium.
Schepen Princen: “De CO2-uitstoot van onze vloot daalde met 13%, die van onze openbare verlichting met 29%. Op deze domeinen blijven we consistent op de juiste weg. Door het in gebruik nemen van nieuwe gebouwen, zoals Het Predikheren en de Waterduivel, daalt het globale energieverbruik niet zoals vooropgesteld. Op gebouwniveau zien we, ook voor de oude gebouwen, wel een duidelijke daling. Bovendien toont de spectaculaire daling van ons gasverbruik met 33% de afgelopen maanden dat we met ons versterkt vastgoedbeleid en consequente monitoring en investeringen op het vlak van energiebesparing, onze doelstellingen kunnen halen om tegen 2030 naar een reductie van 40% te gaan.”
“Ook aan productiezijde is er goed nieuws: van een totale productie duurzame energie van 6300 MWh in 2011, zaten we in 2020 al aan ruim 23.000 MWh. Bijna 4 keer zo hoog dus. Dit is vooral te wijten aan een stijging van het aantal zonnepanelen, maar ook warmtekrachtkoppeling wint aan belang. Waar dit nog niet aanwezig was in 2011 zitten we nu al aan 569 MWh. Vorig jaar maakten we een sterke sprong: de productie verzesvoudigde van 90 naar 569 MWh”, vervolgt Princen.
Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP)
In 2021 sloot Mechelen zich aan bij het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP), in 2022 deed het dit voor de uitgebreidere doelstellingen van LEKP 2.0. Dit pact bevat een hele reeks concrete doelstellingen gekoppeld aan specifieke werven, telkens met specifieke quota die gehaald moeten worden tegen 2030. De werven omvatten vergroening, energierenovaties, water en mobiliteit (delen en duurzaam).
Schepen Patrick Princen: “Ook hier is de hoofdboodschap dat we op de goede weg zijn. De lat ligt hoog en de doelstellingen lopen tot 2030, maar in vergelijking met andere centrumsteden kunnen we een aantal mooie resultaten voorleggen. De cijfers van begin februari tonen aan dat we verrekend naar inwoners voor ontharding op plaats 5, voor nieuwe groenperken op plaats 4, voor het aantal geplante bomen op 3, voor deelmobiliteit en nieuwe hagen op 2 en voor laadpunten op plaats 1 van de centrumsteden staan. Ook de verleddingsgraad van onze openbare verlichting is het hoogst van allemaal. Ook hier moeten we voorzichtig blijven om onderling te vergelijken. Zowel voor de steden en gemeenten als voor Vlaanderen zal het nog zoeken en finetunen zijn om de monitoring zo sluitend mogelijk en onderling vergelijkbaar te maken. Alle resultaten maken het in elk geval mogelijk om op zoek te gaan naar verbeterpunten en acties.”
Conclusie
Schepen Patrick Princen besluit: “We zijn op heel wat vlakken op de goede weg, de CO2-daling zet zich met elke emissiemeting voort, renovaties en duurzame energieproductie gaan in stijgende lijn, op ons eigen openbaar domein zetten we een stevige versnelling in om onze mobiliteit te verduurzamen, meer groen in de stad te krijgen en waterinfiltratie mogelijk te maken. Elke meetmethode heeft haar beperkingen, maar het blijven goede instrumenten om onze evolutie te meten, om transparant met de Mechelaar te communiceren over de stand van zaken en om te bekijken waar bijsturing nodig is. Op dit moment halen we met 17% net niet de vooropgestelde daling van 20%, maar dit blijft hoe dan ook een sterk resultaat als je bedenkt dat het aantal ondernemingen in diezelfde periode met 33% en de bevolking met 6% steeg. Als we onze CO2-uitstoot herrekenen in functie van het aantal inwoners, halen we met 22% de vooropgestelde daling wel. We weten in elk geval dat de weg nog lang is, maar we zijn absoluut op de juiste weg. Samen met de inspanningen van alle inwoners, ondernemingen en verenigingen op ons grondgebied, blijven we werken om van Mechelen de gezonde, aangename, klimaatneutrale stad van de toekomst te maken.”