Zorgbedrijf Rivierenland en Stad Mechelen investeren in de voormalige ziekenhuissite aan de Zwartzustersvest. De nieuwe plannen liggen klaar. Kortelings worden de gebouwen inclusief kelders en ondergrondse garage afgebroken in functie van de nieuwe ontwikkeling tot woonzorgsite. De vrijgekomen ruimte moet plaats bieden aan het woonzorgcentrum Hof van Egmont, een private residentiële ontwikkeling, een ondergrondse (rotatie)parking en een publieke groene ruimte. Parallel met de sloopwerken vindt er een archeologisch onderzoek plaats. In de loop van 2026 verhuist het woonzorgcentrum Hof van Egmont naar de nieuwe woonzorgsite.
De site Zwartzustersvest is gelegen in de historische stadskern van Mechelen, gelegen tussen de Zwartzustersvest, de Keizerstraat, de Blokstraat en de Zwartzustersberg. Na de verhuis van AZ-Sint Maarten naar de nieuwe campus in Mechelen-Noord, werden de leegstaande gebouwen tijdelijk in gebruik genomen door o.a. het CAW en het Rode Kruis. Inmiddels staan de gebouwen leeg. Eerst wordt het ziekenhuiscomplex afgebroken, om plaats te maken voor een hele nieuwe site, maar waar ‘zorg’ de rode draad blijft.
“We maken plaats voor een ambitieus stadsvernieuwingsproject waar zowel o.a. nieuwe private woningen als een modern woonzorgcentrum voor ouderen gerealiseerd worden. Hiermee zetten we een belangrijke stap naar een aantrekkelijke stad waar zowel inwoners als bezoekers kunnen genieten van nieuwe voorzieningen en groen, en waar ook de zorg voor ouderen een belangrijke rol speelt. Dit project toont onze vastberadenheid om de leefomgeving van onze stad te verbeteren en onze inwoners levenslang de kans te geven kwaliteitsvol te blijven wonen in hun stad”, klinkt het bij burgemeester Alexander Vandersmissen.
“De locatie van Zwartzustersvest heeft altijd al een rijke historie van zorgverlening gehad. Door de bouw van een nieuwe woonzorgsite, waar wonen en zorg samenkomen, wordt deze traditie voortgezet. Met het nieuwe woonzorgcentrum richten we onze werking echt op de buurt. Er komt immers ook een lokaal dienstencentrum, een publiek park en ruimte voor buurtgerichte functies zoals een brasserie, wellness of een wasbar. Door de verhuis ligt het woonzorgcentrum ook veel dichter bij het stadshart waardoor het voor de bewoners nog gemakkelijker zal zijn om deel te nemen aan activiteiten in de stad. Zo kunnen we de participatie van ouderen aan het leven in onze stad verder stimuleren”, aldus Gabriella De Francesco, ondervoorzitter van Zorgbedrijf Rivierenland.
“Maar voordat we opnieuw kunnen beginnen met bouwen, is het eerst noodzakelijk om het oude en verouderde gebouwencomplex af te breken. Het voormalige ziekenhuis biedt geen meerwaarde voor het straatbeeld en daarom moeten de gebouwen, verhardingen, aanbouwen en ondergrondse constructies zoals kelders en parkeergarages worden afgebroken tot en met de fundering. Rondom zal de aanwezige verharding worden opgebroken en verwijderd. Net zoals bij onze andere stadsvernieuwingsprojecten leggen we de lat hoog op het gebied van kwaliteit en moet het een meerwaarde zijn voor de buurt”, aldus Greet Geypen, schepen van Stadvernieuwing.
Rijke historie van zorgverlening
Het oude ziekenhuis en de ondergrondse parking worden vanaf februari gesloopt. De aannemer is reeds met de werfinrichting gestart. De sloopwerken duren zo’n zeven tot acht maanden. Door de verouderde gebouwen te slopen, komt er veel ruimte vrij voor het nieuwe woonzorgcentrum Hof van Egmont, een private (woon)ontwikkeling met ongeveer 50 stadsappartementen en 16 assistentiewoningen, aangenamere publieke ruimte en een parking. Firma Van Loo voert de sloopwerken uit.
Voor Zorgbedrijf Rivierenland wordt een nieuwbouw woonzorgcentrum gerealiseerd, ter vervanging van het huidige Hof van Egmont dat zich op dit moment aan de Speecqvest bevindt. “Naast een 100-tal zorgflats zitten hierin ook kamers voor mensen met dementie verdeeld over 12 groepswoningen, 10 kamers voor kortverblijf, een dagverzorgingscentrum en een lokaal dienstencentrum. We bouwen een woonzorgcentrum van de toekomst waar we nog meer zorg op maat kunnen bieden voor de huidige en toekomstige bewoners”, aldus nog Gabriella De Francesco.
Dat de rijke historie van zorgverlening op de site Zwartzustersvest wordt verdergezet, wordt bovendien extra in de verf gezet met de komst van een nieuw wijkgezondheidscentrum voor Wel en Wee op de site.
Frie Niesten, voorzitter vzw Wijkgezondheidscentrum Wel en Wee: “Met Wel en Wee bieden we in Mechelen al 15 jaar zeer toegankelijke gezondheidszorg en hulpverlening. Wij zijn een multidisciplinaire huisartsenpraktijk voor inwoners binnen Mechelen. Je kan bij ons terecht voor consultaties bij een huisarts, verpleegkundige, kinesist, maatschappelijk werker, psycholoog. Via gezondheidspromotie doen we aan preventieve gezondheidszorg. We groeiden van 4 naar 25 personeelsleden en van 195 naar bijna 2500 ingeschreven patiënten. We kijken enorm uit naar een verhuis van de Wollenmarkt naar de Zwartzustersvest om op die manier nog verder te kunnen groeien en kwaliteitsvolle, toegankelijke zorg te blijven aanbieden.”
Site bestaat voor meer dan de helft uit groen en water
Voor de nieuwe ontwikkeling en de mix aan functies werd één bouwteam aangesteld, dat zowel het ontwerp als de bouw op zich zal nemen. Het gaat om de tijdelijke maatschappij CAAAP + Artes Roegiers + Artes Depret + Artes Projects.
“De nieuwe ontwikkeling moet een meerwaarde bieden voor de buurt. We zullen het terrein, dat vandaag de dag grotendeels verhard is, vergroenen. Hierdoor zal de vliet die vroeger over het terrein liep, weer zichtbaar worden. In dit ontwerp zal 57% van de oppervlakte bestaan uit groen en water. Het centrale parkje zal een nieuwe plek zijn om te wandelen of te genieten van de rust”, zegt Greet Geypen.
Het is niet alleen het groen en water dat een meerwaarde biedt voor de buurt. Er zullen ook levendige ontmoetingsplekken gerealiseerd worden zoals een koffiebar, wasbar en brasserie. Hierdoor zullen jong en oud weer samenkomen in deze levendige buurt. Daarnaast wordt er ingezet op traag verkeer zoals voetgangers en fietsers. De ondergrondse parkeergarage zal enkel toegankelijk zijn via de Vesten.
Net zoals dat bij andere stadsprojecten het geval is, zal ook hier de nodige aandacht besteed worden aan circulariteit. Zo zullen materialen bestemd worden voor hergebruik of recyclage. Professionele sloopbeheerorganisatie Tracimat volgt daarom het project mee op.
Archeologisch onderzoek
Voordat de bodem wordt aangetast door de sloop- en graafwerkzaamheden, is het van groot belang om te weten of er waardevolle objecten in de ondergrond aanwezig zijn. Daar werd archeologiebureau BAAC ingeschakeld om het terrein te onderzoeken. Zij zullen eerst proefsleuven graven op het terrein om verschillende lagen van de bodem te analyseren. Hierdoor zullen we weten of verdere onderzoekswerkzaamheden, in de vorm van een uitgebreide opgraving, noodzakelijk zijn.
In de lente-zomer van dit jaar wordt de omgevingsvraag voor de nieuwbouw ingediend. In het voorjaar van 2024 worden de werken van het nieuwe woonzorgcentrum opgestart.