Het voornemen van de stad om de engagementen zoals in het Vlaams Betonakkoord opgenomen te volgen, passeerde afgelopen maandag op de Mechelse gemeenteraad en is ondertussen ondertekend. Met dit engagement wil de stad het hoge grondstoffengebruik dat met het gebruik van beton en de CO2-uitstoot, die met de productie ervan samenhangt, naar beneden brengen. Mechelen is daarmee de allereerste stad in Vlaanderen die dit betonakkoord tekent.
Burgemeester Alexander Vandersmissen licht toe: “De voorbije jaren heeft Mechelen vooropgelopen in lokaal klimaatbeleid. We wonnen de Green Leaf Award en zaten in 2021 met Europese hoofdsteden als Parijs, Stockholm en Warschau een jaar lang in de politieke cockpit van het Europese klimaatbeleid. Met de ondertekening van het betonakkoord als eerste stad in Vlaanderen bestendigen we onze leidinggevende positie in innovatieve klimaatoplossingen.”
Beton heeft niet alleen omwille van het intensieve primaire grondstoffenverbruik een hoge milieu-impact, de productie van cement op basis van klinker is wereldwijd verantwoordelijk voor 5 tot 8% van de totale broeikasgassenuitstoot en rond 3,5% op Belgisch niveau.
“Om onze impact op het klimaat structureel naar omlaag te brengen, moeten we niet alleen werken op het inperken van de rechtstreekse uitstoot van broeikasgassen, zoals ons energieverbruik of onze mobiliteit, maar ook op de indirect uitstoot die gekoppeld is aan de producten die we kopen of de materialen die we gebruiken. Met de stad streven we naar een 30% vermindering in de materialenvoetafdruk tegen 2030. Dat is ons doel wanneer we werken aan de circulaire economie. Ook in de stad van de toekomst zal er, met oog voor klimaatneutraliteit en open ruimte, blijvend geïnnoveerd, gebouwd en gerenoveerd worden. Het verduurzamen hiervan is dan ook een cruciaal onderdeel in onze ambitie om klimaatneutraal te worden”, aldus schepen Patrick Princen, bevoegd voor Klimaat en Openbare Werken.
Er zijn gelukkig verschillende maatregelen die de stad kan nemen om de CO2-uitstoot door de bouwwerken naar omlaag te halen. Het sensibiliseren van opdrachtgevers, ontwerpers, studiebureaus, producenten en uitvoerders zijn daar voorbeelden van. Zij kunnen op hun beurt nadenken over oplossingen zoals veranderingsgericht en toekomstbestendig bouwen of via het hergebruik van bestaande gebouwen, constructies en materialen. Duurzaamheid en circulair bouwen moet het uitgangspunt worden en blijven bij zowel het ontwerp, de uitvoering als de oplevering en daarom moet er ook gekeken worden naar materialen die een lage milieu-impact hebben, herbruikbaar of recycleerbaar zijn. Al deze maatregelen zijn opgenomen in het Vlaams Betonakkoord: een engagementsverklaring die overheden, bedrijven, aannemers, studiebureaus, enz. kunnen ondertekenen om samen de doelstellingen waar te maken.
Met de ondertekening van het akkoord engageert de stad zich om een aantal doelstellingen te halen tegen 2030. Tegen dan zullen bijvoorbeeld gebouwen zo ontwerpen worden dat betonnen elementen maximaal hergebruikt kunnen worden. Daarnaast wordt alle beton dat vrijkomt bij sloop en dat geschikt is, hergebruikt in stortklaar beton, wegenbeton en/of geprefabriceerd beton. Op die manier wordt gestreefd naar een 50% vermindering van CO2-eq-uitstoot van beton (inclusief ontginning en hergebruik van grondstoffen, transport en bouw/installatie). Tegen 2050 is de ambitie om naar 0 kg CO2-eq-uitstoot per m³ beton te evolueren.
Schepen Princen: “In de stad zijn al heel wat goede voorbeelden te vinden. Zo is er circulair beton gebruikt bij de bouw van de Komet-site, het duurzame, modulaire parkeergebouw aan het Keerdok en het hergebruiken van bestaande muren en materialen in de oude bibliotheek. Met de ondertekening van het Vlaamse Betonakkoord zetten we de stap naar een structurele verankering van deze duurzame principes, zodat de circulaire principes niet project per project maar elkaar stadsbreed kunnen versterken.”