Voor een vrijwilliger van Natuurpunt was het even schrikken toen hij het levenloze lichaam van een muurhagedis in zijn hoofdkussen vond.
“Reeds enkele dagen werd ik een sterke geur gewaar in mijn slaapkamer. Het was even zoeken tot ik ontdekte dat de geur afkomstig was van een onfortuinlijke muurhagedis die het leven liet in mijn hoofdkussen”, laat Jonathan M. weten die in de buurt van het station van Muizen woont en enkele maanden geleden nog plaatjes draaide voor Natuurpunt op Beats For Beasts.
Muurhagedis in Vlaanderen
Veel mensen weten niet dat er ook reptielen zijn in Vlaanderen. Naast de ringslang die Natuurpunt Mechels Rivierenland in het Mechels Broek een handje tracht te helpen met de aanleg van broeihopen, is Muizen ook gekend voor zijn muurhagedissen.
Het lijkt erop dat de muurhagedis zich bij zijn verspreiding in Vlaanderen een handje laat helpen door het internationaal transport. 74% van de populaties bevinden zich spoorwegbermen. Twee derde daarvan is gelieerd aan een rangeerstation, dus op plaatsen waar treinen al dan niet voor langere tijd stilstaan. Er wordt verondersteld dat de meeste van deze allochtone populaties ontstaan zijn doordat muurhagedissen als ‘blinde passagier’ zijn meegereisd met het goederentransport per trein en of per vrachtwagen.
In Wallonië, waar de soort van nature voorkomt, verkiest ze meestal op het zuiden gerichte, en dus warme rotspartijen. In Vlaanderen moeten ze het doen met vergelijkbare ‘vervangbiotopen’. Rangeerstations zoals dat van Muizen blijken daarvoor uitermate geschikt: de ballast onder de sporen, de kabelschachten en kleine gebouwtjes bieden immers heel wat schuil- en zonplaatsen. Om te overwinteren zoeken ze warme plekjes op, zoals dit onfortuinlijke exemplaar.
Voedsel
De muurhagedis is weinig kritisch in zijn voedselkeuze. Vooral insecten staan op het menu: sprinkhanen, oorwormen, wantsen, cicaden, bladluizen, dagvlinders, nachtvlinders, vliegen, muggen, mieren, wespen, bijen en kevers maar ook rupsen en andere insectenlarven, slakken, regenwormen, pissebedden, duizendpoten, hooiwagens, spinnen en mijten.
Wat kan jij doen?
De muurhagedis is pas sinds 2004 aanwezig in Vlaanderen. De opmars werd door Natuurpunt zeer nauwkeurig opgevolgd. Een aantal nieuw gevestigde populaties werd ons gemeld door toevallige, ‘losse’ waarnemers die een hagedis hadden gespot, vaak in de buurt van spoorwegen. Omdat het erg interessant is om op te volgen hoe de soort zich in de toekomst verder zal verspreiden, is het erg belangrijk dat elke waarneming meteen wordt ingevoerd op www.waarnemingen.be, liefst met een bijgevoegde foto, zodat de determinatie kan worden bevestigd. Indien je niet wil dat de muurhagedis ook bij jou komt overwinteren, zorg dan best dat er geen kieren en spleten zijn in je huis waarlangs ze naar binnen kunnen komen.
Nils Iwens (coördinator Natuurpark Rivierenland) lacht: “De biodiversiteit behouden, versterken en uitbreiden is één van onze ambities. De zeldzame muurhagedis is dan ook meer dan welkom, maar liever niet in de hoofdkussens van onze vrijwilligers.”