Resourceful Cities is een netwerk van tien Europese steden – waaronder Mechelen – die de ambitie hebben om lokale circulaire transitie te versnellen. In het kader van de Europese Week van Regio’s en Steden over groene transitie, vond gisteren het evenement Resourceful Cities plaats. Het evenement had als doel om de circulaire economie op de kaart te zetten. Op het einde vond de ondertekening van een engagementsverklaring plaats, waarin de steden zich bereid verklaarden voor samenwerking over de grenzen heen.
Almaar meer bedrijven beseffen dat duurzaamheid steeds belangrijk wordt bij ondernemen. Enerzijds vanuit een maatschappelijk en commercieel oogpunt. Anderzijds ook vanuit de kost voor grondstoffen die steeds hoger worden. Daarnaast zorgt technologie ook dat er steeds duurzamer kan geproduceerd en ondernomen worden.
Stad Mechelen wil dé plek zijn waar circulair ondernemerschap bloeit en circulaire businessmodellen worden uitgewerkt, getest en uitgerold, zodat alle Mechelaars toegang hebben tot en meewerken aan de circulaire transitie. Daarom zet de stad actief in op het inspireren en ondersteunen van ondernemers, waaronder ook bouwactoren, en ondernemende burgers in hun omslag naar duurzamere businessmodellen voor productie en consumptie. Met deze ambities stapte de stad in het URBACT Action Planning Network Resourceful Cities.
Pioniersrol
“Mechelen heeft zich tot doel gesteld om de economie te laten innoveren en te verduurzamen. We willen als stad een cruciale rol spelen in de transitie naar een circulaire economie. We nemen hier een actieve pioniersrol op die we willen uitdragen naar andere steden en gemeenten toe, zowel in Vlaanderen als Europa. Met dit evenement willen we de Impact Factory en het Vlaamse, plus het Mechelse beleid rond circulaire economie op de kaart zetten”, klinkt het bij Greet Geypen, schepen van Ondernemen.
Ondertussen heeft Recuplan, de eerste circulaire houtmarkt, begin oktober de deuren geopend. En de werken aan de Impact Factory – de Mechelse circulaire hub -, starten in het voorjaar van 2023. Hiervoor ondertekende de stad een samenwerkingsakkoord met de OVAM en het Stadsmakersfonds voor de renovatie van de Potterij en een aanpalend kantoorgebouw.
Het netwerk van tien Europese steden die de circulaire transitie willen versnellen, focust op het organiseren van grondstoffencentra. Grondstoffencentra zijn fysieke locaties waar producten of materialen, zoals bouwmaterialen, voeding of elektronische apparaten worden verzameld om deze een nieuw leven te geven of te verwerken tot nieuwe producten, en waar ondernemers, organisaties, burgers, kennisinstellingen en overheden samenwerken aan het sluiten van kringlopen.
“Foodsavers in Mechelen is een mooi voorbeeld van een grondstoffencentrum. Voedseloverschotten van winkels en groothandels worden verzameld en bedeeld naar allerhande sociale organisaties en andere initiatieven via verschillende afnemers die dit voedsel op hun beurt ronddelen of verwerken in maaltijden. Dankzij dit netwerk leerden we de impact van circulaire hubs beter in te schatten en zagen we voorbeelden van verschillende modellen in Europa om deze hubs uit te bouwen. Al dan niet in samenwerking met de privésector. Dit is dan ook het thema van het internationale slotevent van Resourceful Cities project. Dit event is een uitwisseling van de kennis, methoden en transitieverhalen rond circulaire hubs. Zodat elke actor die een circulaire hub wil uitbouwen, inspiratie kan opdoen”, zegt Patrick Princen, schepen van Duurzaamheid.
De tien steden werken samen om ideeën uit te wisselen, van elkaar te leren en samen geïntegreerde actieplannen te ontwikkelen om de ontwikkeling van de grondstoffencentra te ondersteunen. In het algemeen dienen deze centra als verbindingspunten voor burgers, nieuwe bedrijven, onderzoekers en de publieke sector om samen nieuwe manieren te creëren om lokale hulpbronnenkringlopen te sluiten. Tegelijkertijd moeten ze afvalpreventie, hergebruik, reparatie en recycling bevorderen.
Materiële voetdruk met 30% verminderen
Stad Mechelen heeft het voorrecht gekozen te zijn om dit nevenevenement van de Europese Week van Regio’s en Steden te organiseren. Dit is tevens het laatste evenement in het kader van Resourceful Cities.
“Onze betrokkenheid bij het Resourceful Cities-netwerk is zeer de moeite waard geweest. Niet alleen hebben we veel geleerd van de partnersteden in het netwerk en in uitwisseling met onze lokale stakeholders uit de private sector, financiële sector en de ngo’s. We hebben ook een zeer robuust en ambitieus geïntegreerd actieplan ontwikkeld dat onze visie voor een circulair Mechelen zal bevorderen. Mechelen wil tegen 2030 haar materiële voetafdruk met 30% verminderen met het oog op onze klimaatambities”, klinkt het bij Patrick Princen.
“De nood om naast energie-efficiëntie ook aandacht te besteden aan materiaalefficiëntie, heeft de laatste twee jaar de principes van circulair bouwen hoog op de politieke agenda gezet. Denk bijvoorbeeld maar aan circulaire gunningcriteria die gehanteerd werden bij de verkoop onder voorwaarden van de oude bib. Ook de renovatie van Impact Factory moet een voorbeeld zijn van circulair bouwen, waarbij een gebouw toekomstbestendig, aanpasbaar en veranderlijk wordt gebouwd. Omschakelen naar circulaire economie levert ons economische, sociale en ecologische voordelen op. Naast onze klimaatambities willen we tegelijk dé hotspot zijn voor innovatief en impactvol ondernemerschap”, aldus Greet Geypen.
Samenwerkingsmogelijkheden
Het evenement omvatte o.a. een reeks presentaties en sessies over de impact en uitdagingen voor circulaire hubs, een paneldiscussie met politieke vertegenwoordigers uit verschillende Europese steden en een werfbezoek aan de Impact Factory in Mechelen.
Het doel van dit evenement was drieledig. Ten eerste om inspirerende voorbeelden van grondstoffencentra uit heel Europa te tonen die een sociale, economische en ecologische impact hebben. Ten tweede moest het doen nadenken over de uitdagingen en belemmeringen op het gebied van circulaire economie. Tot slot diende het evenement ook om op zoek te gaan naar synergieën en samenwerkingsmogelijkheden over de landsgrenzen heen.
Hoewel dit evenement de formele afsluiting is van de projectperiode van Resourceful Cities, gefinancierd door het Urbact programma, is het ook de start van een blijvend engagement tot samenwerking met de andere steden en regio’s die voor dezelfde uitdagingen staan, om zo een versnelde impact te kunnen maken.
De steden van het project Resourceful cities zijn: Den Haag (NL), Mechelen (BE), Patras (GR), Cáceres (ES), Ciudad Real (ES), Zagreb (HR), Oslo (NO), Urzad Miasta Opola (PL), Vila Nova de Famalicão (PT), Bucharest 3rd District (RO)