De restauratie en herbestemming van de Duffelse kasteelruïne Ter Elst komt dichterbij. Stichting Kempens Landschap en de gemeente Duffel willen deze bijzondere plek weer publiek toegankelijk maken. Daarvoor diende Stichting Kempens Landschap een conceptdossier in voor de themaoproep “Kleine totaalprojecten” bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Minister Diependaele maakte bekend dat het dossier wordt weerhouden en dat Stichting Kempens Landschap begin 2023 een premiedossier mag indienen om subsidies voor de werken aan te vragen.
De kasteelruïne Ter Elst in Duffel is voor vele Duffelaars een iconische plek. De sprookjesachtige setting was jarenlang het decor voor verschillende events. Tot stabiliteitsproblemen de gemeente dwongen om de site in 2012 te sluiten voor het publiek.
Jan De Haes, gedeputeerde van de Provincie en covoorzitter van Stichting Kempens Landschap: “De gemeente koesterde de wens om de kasteelruïne opnieuw te kunnen inzetten als locatie voor socio-culturele evenementen en sloot daarom een beheersovereenkomst af met Stichting Kempens Landschap om de restauratie te begeleiden. Dat het conceptdossier nu werd goedgekeurd met een zeer overtuigde ja, bewijst dat we met Stichting Kempens Landschap een zeer sterk en doordacht dossier hebben ingediend. Het voorafgaandelijke studiewerk heeft dus geloond.”
“We schuiven drie belangrijke doelstellingen naar voor”, vult burgemeester van Duffel Sofie Joosen aan. “De site bewaren en permanent openstellen. De ruïne weer veilig maken zodat het opnieuw een evenementenplek kan worden en ten slotte bezoekers laten kennismaken met de historiek van het kasteel. Het concept dat nu voorligt beantwoordt perfect aan die verwachtingen. Na de restauratie zal Duffel er een mooie trekpleister bij hebben. Een plek om elkaar te ontmoeten, dingen te beleven en nieuwe herinneringen te creëren.”
Totaalconcept voor kasteeleiland en ruïne
Om het totaalconcept te kunnen realiseren moet Stichting Kempens Landschap eerst de stabiliteitsproblemen aanpakken. ”Eerst moeten de muren opnieuw met elkaar verbonden worden”, legt Kathleen Helsen gedeputeerde van de Provincie en covoorzitter van Stichting Kempens Landschap uit. “Van die noodzakelijke ingreep maken we gebruik om de vroegere ridderzaal een glazen overkapping te geven. Zo kunnen we deze ruimte ook benutten. Een trappenpartij binnenin verbindt het vroegere vloerniveau met de kelder en kan ook dienen als theater.”
De kasteelruïne wordt meer dan louter een eventlocatie. De ruïne ligt in het verlengde van het Muggenbergpark, een park dat geen bijzondere ontmoetingsplek heeft. De kasteelruïne vormt daarop een mooie aanvulling. “Het binnenplein van de ruïne leggen we heraan en de contouren van het verdwenen kasteel maken we zichtbaar met variaties in het vloerpatroon. Het wordt een plein waar je als fietser of wandelaar graag even tot rust komt. De nieuwe voetgangers- en fietsersbrug die het kasteeleiland met de Netedijk verbindt, nodigt mensen als het ware uit om eens een kijkje te komen nemen in dit prachtige stukje erfgoed”, vult Lili Stevens, schepen van cultuur en provincieraadslid aan.
Het restauratiedossier voor de kasteelruïne moet in het voorjaar van 2023 worden ingediend. Als het agentschap Onroerend Erfgoed de subsidies goedkeurt, kunnen de werken eind 2023 starten. Stichting Kempens Landschap zal de restauratie en herbestemming van A tot Z begeleiden. Als erkende voorbeeldstellende erfgoedorganisatie krijgt de Stichting ook steeds tien procent extra erfgoedpremie. Een samenwerking met de Stichting levert voor een gemeente als Duffel dan ook extra financiële ondersteuning op.