Tussen augustus en december 2022 voeren het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) en Stad Mechelen eenrichtingsverkeer in op de vesten. Een berekening van het effect hiervan op het aantal gereden kilometers in de vervoerregio Mechelen op jaarbasis, toont een daling van 13 miljoen voertuigkilometers.
Als antwoord op een Gemeenteraadsvraag van 23 mei naar het aantal kilometers per dag en per jaar op de Nieuwe Vesten, lieten AWV en Stad Mechelen berekenen wat het effect is van het eenrichtingsverkeer op de vesten op het aantal gereden kilometers op jaarbasis.
Het Vlaams Departement Mobiliteit en Openbare Werken berekende het aantal voertuigkilometers bij het referentiescenario (de verkeersinrichting zoals vandaag in 2030) ten opzichte van het scenario dat voorligt (de enkelrichting met flankerende maatregelen in 2030). Dit geeft volgende cijfers:
Op jaarbasis zien we dus dat het invoeren van de enkelrichting een afname van het aantal kilometers met 0,5 % zal bewerkstelligen (auto’s en vrachtwagens opgeteld). Ofwel een afname van bijna 13 miljoen voertuigkilometers op een totaal van bijna 2,5 miljard. Deze daling wordt verklaard door de modal shift: de Nieuwe Vesten zorgen ervoor dat meer mensen het openbaar vervoer, de trein of de fiets gaan gebruiken.
Vergelijking met de cijfers uit de startnota
Deze berekening geeft bijkomende inzichten bij de cijfers vermeld in de startnota. Daarin staat dat er in het spitsuur een afname zal zijn in het centrum en op de vesten, maar een toename van 440 tot 770 gereden kilometers in Mechelen. Op een totaal van 200.000 kilometers is dat een toename van 0,3 %.
Het verschil tussen deze cijfers ligt in de zone die binnen de berekening is opgenomen. In de startnota bekeken we enkel de effecten tijdens het drukste uur van de ochtend- en avondspits en dit in en nabij het centrum van Mechelen inclusief de R6 en tangent. Dat gebied werd beperkt omwille van praktische haalbaarheid én om op detailniveau te kunnen beoordelen.
Op dit detailniveau is een rapportering op jaarbasis onmogelijk. Ze zomaar vermenigvuldigen naar een jaartotaal blijkt ook niet correct. Cijfers op jaarbasis zijn wel mogelijk op schaal van de vervoerregio Mechelen. Deze blijken positief uit te vallen. De verklaring schuilt in de modal shift: meer mensen gaan met de fiets, de trein of de bus naar Mechelen komen in plaats van met de wagen.
De Nieuwe Vesten is een baanbrekend project van Stad Mechelen en het Agentschap Wegen en Verkeer. De komende jaren maken we samen werk van een grondige vernieuwing van de Mechelse vesten. We maken plaats voor meer groen en water, voor fietsers en wandelaars en voor meer verkeersveiligheid. De vesten worden een plek waar je elkaar ontmoet, waar je ontspant, sport of speelt.
Verenigde Mechelse oppositie stelt nieuw rekenwerk in vraag
Naar aanleiding van de Mechelse gemeenteraad stuurde het Agentschap Wegen en Verkeer een persbericht uit waarin men weerlegt dat er extra kilometers zullen gereden worden in gevolge het enkelrichting maken van de Vesten. Door een aangepaste berekeningsmethode en het uitbreiden van het in rekening genomen gebied, komt men bij een nieuwe studie aan minder gereden kilometers. De verzamelde oppositie stelt zich grote vragen bij de gang van zaken en deze nieuwe cijfers die plots opduiken.
“Het is op zijn zachtst gezegd bijzonder vreemd dat men, nadat een actiegroep zelf de cijfers onder de loep neemt, plots met nieuwe cijfers komt. Dit wijst toch op enig kunst- en vliegwerk in dit dossier,” aldus Marc Hendrickx, fractieleider van N-VA. Stefaan Deleus (CD&V) vult aan: “Deze nieuwe studie bewijst nog maar eens de nood aan meer onderzoek en een grondige impactmeting, alvorens fundamentele werken uit te voeren. Telkens en cours du route nieuwe cijfers brengen, is niet goed voor het draagvlak van het project.”
De grootste impact zou gerealiseerd worden door de ‘modal shift’: minder gebruik van de auto en meer fiets en openbaar vervoer. “Als men dat wil bereiken, zal er toch een ferme tand moeten bijgestoken worden inzake openbaar vervoer. Komen er dan meer haltes en meer bussen zodat elke Mechelaar vlot met het openbaar vervoer van en naar de stad kan?” aldus Thijs Verbeurgt, fractieleider van Vooruit. Ook Dirk Tuypens (PVDA) sluit zich hierbij aan: “Men kan alles uitleggen met modellen, maar als de middelen niet volgen, laat men de Mechelaar achter zonder alternatief.”
Frank Creyelman (Vlaams Belang) voegt toe: “Eerst er alles aan doen om de automobilist te pesten en dan zeggen: kijk je wel, hij rijdt minder kilometers, laat ons even ernstig blijven.”
De verenigde oppositie vraagt dat deze nieuwe studie zo snel mogelijk wordt toegelicht op een raadscommissie.
De voltallige oppositie vraagt dat deze studie ook wordt uitgevoerd op de verschillende scenario’s die men in eerste fase heeft gepresenteerd, niet enkel op het enkelrichtingscenario zodat er een objectief vergelijk kan gemaakt worden van de verschillende scenario’s.