Met zijn 755m lengte is de Margaretatunnel de enige echte tunnel in Mechelen, het maakt deel uit van de tangent. Door dit stuk weg ondergronds aan te leggen, realiseerde men niet alleen een doorsteek onder de Leuvense Vaart, maar ook een naadloze verbinding met de ondergrondse stationsparking. Voor de bouw van de tunnel werden de meest moderne technieken gebruikt, met bijzondere aandacht voor de veiligheidsaspecten.
Een brug over of een tunnel onder de Leuvense Vaart? In Mechelen hebben ze daar eind vorig decennium niet lang moeten over nadenken en opteerden de projectpartners vanaf het begin voor een tunnel. Een van de technieken is het boren van een tunnel, maar dat was in dit geval niet van toepassing. Dus moest de tunnel gegraven worden. Tegelijk mocht het commerciële scheepvaartverkeer op het kanaal Leuven-Dijle niet onderbroken worden.
Daarom werd in twee fases gewerkt, waarbij de scheepvaart telkens nog de halve breedte van het kanaal als doorvaart kreeg. Eerst werd aan de kant van Geerdegemvaart een bouwput afgedamd, waarbij 30m lange stalen buizen met een heiblok bijna 25m diep in de grond werden geheid, tot in de kleilaag. Eens die bouwput helemaal drooggelegd was, werd een halve tunnel gebouwd. Vervolgens werd de hele procedure aan de kant van de Hanswijkvaart herhaald. De twee delen moesten uiteraard perfect aansluiten, want anders zou waterinsijpeling voor problemen kunnen zorgen. Niet dat de tunnel zelf in het water
van de Leuvense Vaart ligt – die is amper 3,5m diep – maar ook daaronder bevindt zich nog heel wat grondwater. Daarom dat in de tunnel zelf een pompinstallatie geplaatst werd. Wanneer nodig, treedt die in werking.
Strenge veiligheidsmaatregelen
“Met de nieuwe Margaretatunnel maken we Mechelen klaar voor de toekomst”, benadrukt Bart Somers. “Deze verbindingsweg tussen Brusselsesteenweg en Douaneplein zal het doorgaand verkeer uit de stad houden. We doopten hem ‘Margaretatunnel’ als eerbetoon aan Margareta van Oostenrijk, de tante van Keizer Karel, landvoogdes en een heel belangrijke dame voor de Bourgondische periode in Mechelen”.
Met zijn 755m lengte is de Margaretatunnel een stevig uit de kluiten gewassen exemplaar. Het kunstwerk heeft een vrije hoogte van minimaal 4,7m en een minimale breedte van 9,3. De beide tunnelkokers zijn door een tussenwand van elkaar gescheiden, maar uiteraard zijn op bepaalde afstanden deuren geplaatst die in geval van nood geopend kunnen worden. Op het diepste deel van de tunnel is ook een evacuatieschacht gebouwd die bovengronds toegang geeft tot de Geerdegemvaart.
Dat is lang niet de enige veiligheidsmaatregel. De Mechelse hulpdiensten werden vanaf het allereerste moment bij het ontwerp betrokken en hun adviezen werden nauwgezet opgevolgd. Zo werden in januari– als gevolg van de nieuwste en strengere normen – nog extra, computergestuurde ventilatoren geplaatst die in geval van brand een rookvrije luchtkoker moeten garanderen.
Ook op het vlak van brandblussers en watertoevoer voor de brandweer werd niets aan het toeval overgelaten. Zowel op het dak van de tunnel als op de zijkanten werden brandwerende materialen aangebracht. En uiteraard is er in het volledige tunnelgedeelte camerabewaking, zodat bij elk mogelijk incident onmiddellijk de nodige maatregelen genomen kunnen worden.
70 operatoren
De bewaking gebeurt vanuit het Vlaams tunnel- en verkeerscentrum in Antwerpen, van waaruit alle snelwegen en tunnels in Vlaanderen bewaakt worden. Van daar uit kunnen specialisten onmiddellijk ingrijpen, onder meer door het van op afstand gestuurde wijzigen van de signalisatie. Liefst 70 operatoren werden en worden nog steeds bijgeschoold om
zich de specifieke omstandigheden van de Margaretatunnel eigen te maken. Aan het begin en het einde van de tunnel bevinden zich ook slagbomen, die ingeval van incident de toegang tot de tunnel kunnen afsluiten.
De tunnel dient uiteraard voor heel wat meer dan alleen maar de Leuvense Vaart te kruisen. Het is ook de toegang tot de ondergrondse stationsparking – goed voor 2000 plaatsen – en tot de kiss & ridezone. In een latere fase zal de tunnel nog een aftakking krijgen met de nog te bouwen Arsenaalverbinding.
Als er zich geen onvoorziene omstandigheden meer voordoen, zal het gemotoriseerd verkeer – auto’s en vrachtwagens – vanaf 27 juni gebruik kunnen maken van zowel de Margaretatunnel als de tangent en dat over de volledige lengte en met volledige capaciteit.