Het gemeentebestuur van Boortmeerbeek en het stadsbestuur van Mechelen willen vanaf 1 januari 2025 fusioneren. De stad Mechelen zal dan ongeveer 102 000 inwoners tellen. Ze wordt daarmee even groot als Leuven en samen de vierde grootste van Vlaanderen. Beide besturen zullen deze intentie op de eerstvolgende gemeenteraden laten goedkeuren.
Beluister een gesprek met mechels burgemeester Alexander Vandersmissen
“Binnen de nieuwe gemeente richten we drie disctricten op: Boortmeerbeek – Muizen (18 000 inwoners), Mechelen-stad (70 000 inwoners) en landelijk Mechelen (Hombeek, Leest, Heffen, Battel, Walem met 13 000 inwoners). Op die manier creëren we bestuurlijke nabijheid, blijft Boortmeerbeek – samen met Muizen – een afzonderlijke entiteit en krijgen de andere deelgemeenten meer autonomie”, zegt Vlaams minister van Bestuurszaken en titelvoerend burgemeester Bart Somers.
De bevoegdheden van de districten van Antwerpen vormen de inspiratiebron voor het bepalen van het takenpakket van de drie districten: onder meer burgerlijke stand, lokaal onderhoud van het openbaar domein (straten, pleinen, parken, openbaar groen), het ondersteunen van het lokaal verenigingsleven (sport, cultuur, jeugd, senioren, lokale economie), de lokale gemeenteschool evenals inspraak, communicatie en participatie.
In het gemeentehuis van Boortmeerbeek blijft een volwaardige dienstverlening bestaan, zodat inwoners voor al hun contacten met de lokale overheid (ook) daar terecht kunnen. De gemeentelijke infrastructuren zoals sporthal en bibliotheek blijven in Boortmeerbeek bestaan.
“De fusie-operatie is ingegeven vanuit het belang van de inwoners. Zij moeten erop vooruit gaan.”
“Met de mogelijkheden van een grotere fusiegemeente zullen we voor de inwoners van Boortmeerbeek de beleidsvoering kunnen professionaliseren, onder meer dankzij extra ambtenaren en een beter personeelsbeleid. Het kwart van de inwoners dat nog niet op het rioleringsnetwerk zit zullen we versneld kunnen aansluiten. De bebloeming zoals die nu in Mechelen bestaat kan worden uitgebreid naar Boortmeerbeek. Het onderhoud van het openbaar domein zal met grotere teams en met een professioneel technisch wagenpark verbeteren. Aanplantingen zullen aantrekkelijker en talrijker worden. Er zal geld zijn voor meer en betere fietspaden. In Boortmeerbeek, Hever en Schiplaken zullen buurtspeeltuintjes voor kinderen worden gerealiseerd. Het veiligheidsbeleid zal met het Mechelse politie- en preventieteam slachtkrachtiger worden. Het mobiliteitsbeleid wordt geoptimaliseerd en beter gecoördineerd. Groenstructuren zullen sterker worden, het klimaatbeleid meer ambitieus. Er zal een groter socio-cultureel en sportief aanbod mogelijk zijn. De zorg voor onze senioren in hun eigen dorp kan worden versterkt, door het verbeteren van de thuiszorg”, aldus Somers.
Met deze fusie lost Boortmeerbeek naar eigen zeggen ook een aantal structurele problemen op. Net als vele andere kleine gemeenten worstelt ze met het steeds grotere takenpakket, de meer ingewikkelde regelgeving en de doorgedreven specialisatie. Dit confronteert de gemeente met de grenzen van haar draagkracht. Bovendien lukt het steeds moeilijker om nieuwe ambtenaren aan te werven, zeker als het over functies gaat als algemeen directeur, ICT-medewerkers, mobiliteits-, omgevings- of milieu-ambtenaren. Daar bovenop is de kwaliteit van de dienstverlening kwetsbaar met kleine (eenpersoons)diensten.
“Bovendien zullen belastingsverhogingen onvermijdelijk zijn als Boortmeerbeek op eigen kracht verder gaat. De stijgende kosten waarmee we geconfronteerd worden maakt dit onafwendbaar. Deze schaalvergroting is de enige manier om al deze uitdagingen structureel op te vangen”, gaat Somers verder.
Voor de inwoners van de Mechelse deelgemeenten zal er meer eigenheid, inspraak en participatie mogelijk zijn. Voor de Mechelaars in het centrum laat de fusie toe de stedelijkheid kwalitief verder te versterken.
Bovendien zorgt de schuldovername van 50 miljoen euro van Vlaanderen voor extra budgettaire ruimte. Door de fusie zullen daarenboven ook de jaarlijkse middelen uit het gemeentefonds met verschillende miljoenen euro’s per jaar toenemen. Dit alles laat toe om over het hele grondgebied meer te investeren, een efficiënte dienstverlening uit te bouwen, armoede beter te bestrijden, een sterker klimaatbeleid te voeren en tegelijk de openbare financiën meer dan gezond te houden. De leningslasten van Mechelen zijn immers in dalende lijn. Op basis van de meerjarenplannen daalt die tegen 2025 tot de middenmoot van de Vlaamse centrumsteden, kleiner dan die van Gent, Leuven, Oostende, Kortrijk, Aalst of Roeselare. Met het verschillend tarief inzake opcentiemen zullen het ook de volgende zes jaar de Mechelaars zijn die een verdere schuldafbouw voor hun rekening nemen.
“Concreet hebben we afgesproken om de Aanvullende Personenbelasting in 2025 op 6,5% te brengen, waar die nu 6,8% in Mechelen en 5,8% in Boortmeerbeek bedraagt. Daarmee zal de nieuwe fusiestad de laagste Aanvullende Personenbelastingen hebben van de 13 centrumsteden (samen met Oostende). Om het voor de inwoners van Boortmeerbeek budgettair neutraal te maken zal er een gedifferentieerde Onroerende Voorheffing worden ingevoerd die in Mechelen maximaal de huidige 1100 opcentiemen zal bedragen en in Boortmeerbeek zal dalen van 725 naar 600 opcentiemen. Dit betekent dat een gemiddeld gezin in Boortmeerbeek – onroerende voorheffing en aanvullende personenbelastingen samengeteld – een kleine belastingsvermindering krijgt”, vult Somers verder aan.
Tegelijk zullen de inwoners van Boortmeerbeek in de toekomst eveneens gratis gebruik kunnen maken van het containerpark van Muizen. Er wordt onderzocht of dit voordeel voor de inwoners van Boortmeerbeek al niet deze legislatuur kan worden toegekend.
Bovendien zal de milieubelasting van 60 euro – die in Boortmeerbeek bestaat en niet in Mechelen- vanaf 1 januari 2025 worden afgeschaft. De afvalbelasting van Boortmeerbeek zal worden verminderd van 72 euro per gezin naar de 49 euro per gezin zoals dat vandaag in Mechelen het geval is. Het is aan het volgende bestuur om te oordelen of ze met de budgetaire marge dankzij de extra middelen uit het gemeentefonds de belastingen nog verder wil verminderen.
Gelet op de fusiebonus zal zowel Mechelen als Boortmeerbeek deze legislatuur elk nog voor vijf miljoen extra investeringen realiseren.
Om de investeringsachterstand van Boortmeerbeek in het halen zal er volgende legislatuur dubbel zoveel geïnvesteerd worden dan tijdens deze bestuursperiode, van 20,3 miljoen euro naar 40,6 miljoen euro.
Met de nieuwe fusiegemeenten wordt er veel mogelijk wat nu nog al te vaak een droom blijft in zowel Boortmeerbeek als Mechelen. “Zo hebben we de vaste wil om aan te tonen dat stedelijk en landelijk Vlaanderen wint bij samenwerken, een noodzakelijk bondgenootschap voor een betere en duurzame toekomst. Net dankzij een fusie kan een dorp een dorp blijven en een stad een stad. We gaan onze open ruimte beter kunnen beschermen en verankeren, we zullen de middelen hebben om onze dorpen leefbaar te houden met voldoende basisvoorzieningen en tegelijk kan de stad haar stedelijk karakter verder optimaliseren. Stad en dorp hebben elkaar nodig en vanuit die filosofie willen we onze fusiegemeente verder vorm geven”, zegt Somers.
Door open ruimte te versterken en in te zetten op beter natuurbehoud ontwikkelen de potentie van een natuurpark in de Dijlevallei ten noorden en ten zuiden van de kernstad.
“Beeld u in en droom even mee: samen werken aan een gezamenlijke bibliotheek die naast het prachtig gerestaureerde predikherenklooster een pied-à-terre krijgt in de schitterend herbestemde kerk van Schiplaken. Religieus erfgoed met een nieuwe culturele toekomst. Er zijn ook nieuwe impulsen voor kazerne Dossin mogelijk, nu zowel het museum alsook het verhaal van het XXe konvooi zich op het grondgebied van de nieuwe gemeente bevindt. En we worden zelfs nog meer een Bourgondische regio, met twee brouwerijen op ons grondgebied: de brouwerij Haacht op het grondgebied van Boortmeerbeek en de Mechelse brouwerij het Anker. Met veel goesting en geloof in dit sterk huwelijk gaan beide schepencolleges de volgende maanden deze boeiende fusie-operatie verder uitwerken tot een verhaal met alleen winnaars. In het belang van onze burgers. De burgers zullen ook nog betrokken worden door middel van infomomenten”, besluit Somers.
Bij de opposietiepartijen is er alvast weinig animo voor deze plannen. Onder andere CD&V Boortmeerbeek ziet een fusie met Mechelen totaal niet zitten. “In ruil voor een eenmalig Sinterklaas-geschenk, zadel je de inwoners van Schiplaken, Hever en Boortmeerbeek ten eeuwigen dage op met een torenhoge Mechelse schuldenlast en met Mechelse belastingen. Als kleine gemeente wordt je volledig opgeslorpt door een grote centrumstad.”, zo luidt het persbericht. De partij noemt deze plannen “een typisch voorbeeld van achterkamerpolitiek”. Indien Open-VLD en NV-A Boortmeerbeek bij hun plan blijven, wil CD&V hierover een referendum organiseren. In Mechelen zit N-VA in de oppositie.