De klimaatverandering zal zich steeds meer laten voelen. Hittegolven zullen zich daarbij het vaakst en het hardst laten voelen in steden. Met het project “Koele Straten” bereidt Mechelen zich daar nu al op voor. Vlaams Minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers investeert 350.000 euro in het veelbelovende pioniersproject. “In vergelijking met het platteland kan het in de stad ’s nachts tot 8° warmer worden tijdens een hittegolf. De warmte kan er minder snel ontsnappen. Door een fijnmazige hittetool te ontwikkelen, willen we hier iets aan doen.”
Sinds 1833 wordt jaarlijkse de gemiddelde temperatuur bijgehouden. Als we kijken naar de cijfers, is het duidelijk dat het steeds warmer wordt. Vergeleken met de tweede helft van de 19de eeuw is het vandaag 2,6° warmer. De 22 warmste jaren maakten we de afgelopen 31 jaar mee. En de toekomst belooft meer van dat.
“In het algemeen focussen klimaatplannen op twee zaken. Klimaatmitigatie en klimaatadaptatie. Klimaatmitigerende maatregelen hebben als doel om de klimaatopwarming tegen te gaan of te verminderen. Klimaatadaptieve maatregelen zijn erop gericht om beter te kunnen omgaan met klimaatverandering. De projectoproep Hittebestendige Steden behoort tot de tweede categorie”, zegt Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers.
Dit jaar stond de thematische stadsvernieuwingsoproep in het teken van hitte-eilanden. “Steden warmer sneller op en houden die warmte ook langer vast. De reden daarvoor is simpel. Woningen en appartementen staan er dichter op elkaar, er is minder openruimte dan op het platteland. De warmte wordt vastgehouden en het koelt minder snel af, ook ’s nachts. In steden kan het ’s nachts tot 8° warmer zijn”, aldus Somers.
In totaal trekt Vlaams minister Somers 1,5 miljoen euro uit voor vier projecten. Het Mechelse project “Koele Straten” werd geselecteerd omwille van zijn innovatieve aanpak en kan daarvoor rekenen op 350.000 euro Vlaamse steun.
Paardenkerkhofstraat wordt pionier
De fijnmazige hittetool zal verder bouwen op de tool die nu al ontwikkeld werd door de Vlaamse Milieumaatschappij. Maar door lokale data toe te voegen, zal Mechelen in staat zijn om nog fijnmaziger te detecteren welke straten en buurten een hittegolf het hardst voelen. Burgers zullen daarbij maximaal betrokken worden om data te verzamelen. Citizen Science op z’n best. Als eerste casestudy is de Paardenkerkhofstraat geselecteerd. Uit de hittekwetsbaarheidskaart van de stad blijkt immers dat de inwoners van deze straat -vooral ouderen en kinderen- nu al enorm kwetsbaar zijn voor hitte.
“In de Paardenkerkhofstraat installeren we 20 nieuwe meetpunten en zorgen we voor een renovatie van 10.000 m² met hittebestendige maatregelen. Denk bijvoorbeeld maar aan een koelteplein met een natuurlijke luifel, groene looppaden en ruimte voor water. Zo creëren we een koele as. Vervolgens voeren we dan een voor- en nameting uit om de impact te kunnen meten. Met die informatie kunnen we vervolgens aan de slag om ook elders in de stad hittebestendige ingrepen uit te voeren. Geen nattevingerwerk maar op basis van wetenschappelijke inzichten nagaan welke ingrepen de beste garantie bieden op afkoeling” gaat Somers verder.
Het pioniersproject wordt alvast met argusogen gevolgd. De data en inzichten die de stad Mechelen opdoet worden via een open dataplatform gedeeld. Andere lokale besturen kunnen de aanpak kopiëren.