Het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Mechelen hebben een voorontwerp klaar voor de Arsenaalverbinding. Dat is de nieuw aan te leggen en deels ondergrondse weg van zo’n 1,2 kilometer lang, die de Tangent moet verbinden met de toekomstige wijk Ragheno. Dit najaar wordt het voorontwerp technisch verder uitgewerkt. De werken zouden in 2024 van start gaan. De kostprijs van het project wordt geraamd op 21,5 miljoen euro.
“Mechelen is uitgegroeid tot de vijfde grootste woon- en werkstad van Vlaanderen. Verwacht wordt dat ook de volgende decennia er steeds meer mensen en bedrijven hun weg vinden naar Mechelen. Om die groei op een kwalitatieve manier op te vangen, wordt de Raghenosite achter het station ontwikkeld. Er wordt daar een nieuwe, hedendaagse stadswijk gecreëerd. Het is van vitaal belang dat we deze nieuwe wijk ook op een vlotte, kwalitatieve en duurzame manier ontsluiten”, aldus burgemeester Alexander Vandersmissen (Open Vld).
“De Arsenaalverbinding zal de nieuwe wijk ontsluiten voor gemotoriseerd verkeer en er ook voor zorgen dat de verkeersdrukte op de Leuvensesteenweg tussen Motstraat en Raghenoplein gevoelig daalt. Tegelijk wordt volop ingezet op veilige en comfortabele mogelijkheden voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. Tegelijk krijgt ook de wijk Arsenaal opnieuw meer zuurstof. Daarmee wordt de Arsenaalverbinding niet enkel een investering in mobiliteit en economische slagkracht, maar ook in leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit. De aorta van de Raghenowijk” zegt Greet Geypen (Open Vld), schepen van Stadsontwikkeling.
De studie naar deze nieuwe verbindingsweg werd opgestart in juni 2020, in samenwerking tussen het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Mechelen. De oorspronkelijke plannen vanuit de studie van het stationsproject die dateren uit 2012, werden grondig bijgestuurd. De oorspronkelijk lang uitgetekende tunnel werd teruggebracht tot een beperkt ondergronds gedeelte, waardoor ook de intussen toegevoegde Raghenosite vlot kan ontsluiten richting Tangent. Tussen het kruispunt met de Tangent en het kruispunt met de Leuvensesteenweg komen hiervoor twee afslagmogelijkheden met telkens een lichtenregeling. Uit de resultaten van het studiewerk blijkt duidelijk dat dit geen problemen voor de doorstroming van het verkeer zal opleveren.
Erfgoed
Op de site van de Centrale Werkplaatsen bevinden zich ook enkele beschermde gebouwen en geïnventariseerde panden. De kwalitatieve integratie van deze gebouwen is een prioritaire doelstelling voor het strategisch project Ragheno. Zo is het Labo-gebouw gelegen in het tracé van de Arsenaalverbinding. Binnen het project is evenwel beslist om dit gebouw te behouden op zijn huidige plaats en de Arsenaaltunnel hier onderdoor aan te leggen, door gebruik te maken van aangepaste beschoeiingstechnieken. Na grondig onderzoek blijkt enkel het behoud van het erfgoedpand, de fuelloods, niet mogelijk. Hiervoor werd een declasseringsdossier ingediend.
Groene stedelijke boulevard
Een van de meest cruciale punten in het ontwerp was de dimensie van de Arsenaalverbinding. Aan de hand van diverse verkeersmodellen en rekening houdend met zowel de huidige situatie als de toekomstige ontwikkelingen, krijgt deze nieuwe verbindingsweg één rijstrook in elke richting, behalve op het tunnelgedeelte tussen de Tangent en de eerste kruising, waar men twee rijstroken in elke richting voorziet. Aan de kruispunten worden ook aparte afslagstroken voorzien. Het snelheidsregime is bepaald op max. 50km/u. Waar mogelijk worden bomenrijen voorzien om zo een groene stedelijke boulevard te creëren.
Veel aandacht voor kwetsbare weggebruiker
De nieuwe Raghenowijk ligt op wandelafstand van het trein- en busstation, die volgende jaren volledig vernieuwd worden. Het is dan ook evident dat naast de automobiliteit veel aandacht besteed wordt aan de faciliteiten voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. De bussen zullen langsheen de Arsenaalverbinding enkele halteplaatsen krijgen, die voor de gebruikers vlot bereikbaar zijn. Het halteren van de bussen gebeurt op de rijbaan zelf, zodat er geen tijd verloren wordt met het invoegen in het verkeer.
Op de Arsenaalverbinding wordt ervoor gekozen om vrijliggende dubbelrichtingsfietspaden te voorzien, dit aan de zuidzijde van de weg. Hier liggen immers de bestemmingen voor fietsers, waardoor het aantal oversteekbewegingen beperkt blijft. Op het gedeelte langs de Leuvensesteenweg komen er aanliggende enkelrichtingsfietspaden. Voetgangers zullen langsheen de Arsenaalverbinding vrij beperkt in aantal zijn. Zij beschikken in het gebied Ragheno over alternatieve mogelijkheden. Toch omvat het voorontwerp voldoende brede voetpaden voor de bereikbaarheid van bestemmingen langs de nieuwe verbinding.
Nieuwe verkeerssituatie Leuvensesteenweg
De ingebruikname van de Arsenaalverbinding heeft ook gevolgen voor de wegprofielen van zowel de Motstraat als de Leuvensesteenweg. De Motstraat wordt daarbij opnieuw dubbelrichting, uiteraard met behoud van voldoende faciliteiten voor voetgangers en fietsers. Omdat er op de Leuvensesteenweg een aangepaste afslagstrook richting Motstraat nodig is, moet er een herschikking van het wegprofiel gebeuren, waarbij de parkeerplaatsen geconcentreerd blijven aan oostelijke zijde. Er wordt gestreefd naar een goed evenwicht tussen het behoud van een aantal parkeerplaatsen en meer groen.
Overigens is de Leuvensesteenweg de grote winnaar bij deze nieuwe verkeerssituatie. “Het project Mechelen in Beweging en de ontwikkeling van Ragheno brengen veel positieve effecten voor de buurten eromheen met zich mee. Denk maar aan de kilometers extra fiets- en wandelpaden, de nieuwe parkgebieden, enz. De Arsenaalverbinding zal vooral ruimte en zuurstof geven aan bewoners van het eerste stuk van de Leuvensesteenweg en de wijk Arsenaal. Daar verdwijnt immers het doorgaand verkeer, wat de intensiteiten zeker tijdens de spitsuren gevoelig zal doen dalen. Naast het bestemmingsverkeer voor het Mechels stadscentrum, zullen alleen nog bewoners van de Leuvensesteenweg en de omliggende straten van dit gedeelte gebruik maken. Op termijn zal dit extra ruimte geven voor meer groen, maar ook om de parkeerdruk in de omliggende straten te laten dalen”, aldus schepen van Openbare Werken Patrick Princen (Groen).
Aanvraag omgevingsvergunning in 2022
“Dit najaar wordt het voorontwerp technisch verder uitgewerkt. Dit ontwerp zal de nodige flexibiliteit voorzien om eventuele aanpassingen nog door te voeren. De eerste helft van 2022 wordt de omgevingsvergunning ingediend. De verdere uitvoering van het project hangt samen met het verkrijgen van de vergunning. Momenteel streeft men ernaar om de werken in de loop van 2024 van start te laten gaan”, klinkt het bij Greet Geypen.
Voor de ingebruikname van deze Arsenaalverbinding wordt 2027 vooropgesteld. De kostprijs van het project wordt geraamd op 21,5 miljoen euro. Minister Lydia Peeters (Open Vld): ” De Vlaamse overheid doet hier een belangrijke financiële investering in de leefbaarheid en de verdere groei van de stad Mechelen. Een slimme, multimodaal bereikbare stationsomgeving is daarbij absoluut cruciaal. Zij laat mensen toe om verstandige mobiliteitskeuzes te maken door bijvoorbeeld de fiets of de wagen te combineren met het openbaar vervoer.”
Vanaf midden oktober wordt het communicatie- en participatietraject van het definitief masterplan van Ragheno opgestart. Het is op dat moment dan ook voor iedereen mogelijk om de plannen van de Arsenaalverbinding in te kijken en eventuele opmerkingen door te geven.
In het kader van dit project werken Mechelen en de NMBS samen over de toekomst van de NMBS-werkplaats en de ontwikkeling van de site direct gelinkt aan het station dat de NMBS momenteel volledig renoveert.
Simulatie: Stad Mechelen