Op basis van een nieuw advies van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid in verband met de hoge PFAS-meetwaarden waarover OVAM beschikte over de oude brandweerkazerne in Mechelen, neemt het stadsbestuur van Mechelen een aantal extra voorzorgsmaatregelen op het terrein en in een straal van 100 meter er rondom. Net zoals rond de 3M-site in Zwijndrecht dienen deze maatregelen om de blootstelling van omwonenden aan PFAS te beperken en kunnen ze bijgesteld worden wanneer er meer meetresultaten beschikbaar zijn.
“Begin deze week waren we gealarmeerd door de situatie in Zwijndrecht. Op voorstel van onze externe adviseur raadden we de omwonenden alvast aan om preventief geen grondwater meer te gebruiken. Gisteren ontvingen we een advies van het Agentschap Zorg en Gezondheid met de vraag om in een straal van 100 m rond de site bijkomende preventieve maatregelen te nemen. Donderdag is er al een informatievergadering gepland voor de omwonenden”, zegt burgemeester Alexander Vandersmissen.
“De mogelijke gezondheidseffecten van PFAS-blootstelling treden niet acuut op, maar gezien de hoge meetwaarden die op het terrein van de brandweerkazerne zijn aangetroffen, de nabijheid van woningen en omdat we nog te weinig weten over de verspreiding van deze stoffen, hoe mensen eraan worden blootgesteld en wat de gezondheidsimpact is van een langetermijnblootstelling, zijn pure voorzorgmaatregelen aangewezen. PFAS zijn stoffen die we niet kwijt geraken uit het lichaam en die dus accumuleren. Daarom is het vermijden van blootstelling aangewezen”, zegt Joris Moonens, woordvoerder Agentschap Zorg en Gezondheid:
In een straal van 100 meter rondom deze brandweerkazerne adviseert Zorg en Gezondheid het volgende:
Op de site van de oude brandweerkazerne:
Kinderen niet laten spelen op het onverharde terrein van de oude brandweerkazerne;
Het verharde terrein van de oude brandweerkazerne wekelijks nat te kuisen.
In een zone van 100m rond de site van de oude brandweerkazerne
Meest kwetsbare bevolking (kinderen < 12 jaar, immuungecompromitteerde personen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, of wensen zwanger te worden): geen zelf-geteelde groenten consumeren; Algemene bevolking: zelf-geteelde groenten met mate consumeren, mits een goede mix met gekochte groenten. Steeds goed wassen voor consumptie; Geen zelf-geteeld kleinvee consumeren; Geen grondwater als drinkwater (consumptie) gebruiken; Grondwater uit ondiepe putten niet gebruiken om de moestuin te irrigeren; Grondwater uit ondiepe putten niet gebruiken om het zwembad te vullen; Compost samengesteld met materiaal uit eigen tuin niet gebruiken; Goede hygiëne toepassen: Voor uzelf: handen wassen, zeker voor de maaltijd; In uw binnenomgeving: kuisen met nat; Verstuiving van braakliggende grond zo veel als mogelijk vermijden; Geen eigen-geteelde eieren consumeren. In heel Vlaanderen
Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk: cf. de aanbevelingen in de voedingsdriehoek. Gebruik daarbij een mix van voeding van verschillende bronnen (winkel, zelf-geteeld, …)
Het agentschap heeft OVAM gevraagd om de situatie in de omgeving in kaart te brengen, via bijkomende metingen.
Schepen van Leefmilieu Marina De Bie vult aan: “In elke fase van het traject rond de herbestemming van de brandweerkazerne hebben we als stad gehandeld op basis van de adviezen die we kregen. Sinds de urgentie rond PFOS, naar aanleiding van de situatie in Zwijndrecht, hebben we proactief onderzocht of bijkomende maatregelen noodzakelijk waren. Na het advies van Zorg en Gezondheid gisteren, laten we vandaag nadars rond het voormalige oefenveld plaatsen en hebben we beslist om meteen een nieuwe bewonersbrief bij de omwonenden te verspreiden. Deze valt vandaag nog in de bus bij mensen die binnen een straal van 100 m rond de site wonen.”
Deze straal van 100 meter is naar de inschatting van Zorg en Gezondheid momenteel voldoende, omdat bij verspreiding door brandblusschuim er momenteel vanuit gegaan wordt dat PFAS-bodemvervuiling niet ver verspreid wordt in de omgeving. Het grondwater blijft wel uiterst kwetsbaar voor vervuiling. Een eerder onderzoek van OVAM op twee dergelijke sites toonde een snelle daling aan van de PFAS-concentraties bij dergelijke bron in functie van de afstand.
De meetwaarden waarop dit advies gebaseerd zijn, komen van de beschikbare bodemonderzoeken tussen 2017 en 2020. Deze meetwaarden geven beduidend hogere PFAS-waarden aan dan de wettelijke en gezondheidskundige normen op dit moment. De oorsprong van de PFAS-vervuiling is het perfluor-brandblusschuim waarmee geoefend werd op het terrein toen het nog gebruikt werd als oefenterrein voor brandblusoefeningen.