Vandaag ondertekenen acht steden en gemeenten een pleidooi voor een ambitieus Vlaams warmtebeleid. Samen met Beersel, Brugge, Gent, Kortrijk, Leuven, Oostende en Turnhout engageert Stad Mechelen zich om tegen 2050 volledig te verwarmen zonder aardgas of stookolie, maar wel met hernieuwbare warmte via onder meer warmtenetten en warmtepompen. Dit gezamenlijk engagement kwam er op initiatief van de Bond Beter Leefmilieu.
Uit de laatste emissiemeting in 2019 bleek dat huishoudens het met een 13% reductie van CO2-uitstoot erg goed doen, maar dat ze tegelijkertijd nog steeds verantwoordelijk zijn voor 39% van de totale CO2-uitstoot in Mechelen. Van de energie die door de huizen gebruikt wordt is ruim 61% aardgas en ruim 21% stookolie. Samen zijn deze dus goed voor ca. 83% van de energiebehoefte van onze woningen. Op het vlak van CO2-uitstoot zijn beide samen met 132 kiloton per jaar goed voor een derde van de totale uitstoot van de stad.
“Aardgas heeft een groener imago dan stookolie omdat er bij verbranding minder schadelijke stoffen vrijkomen, maar het blijven allebei fossiele en eindige brandstoffen die verantwoordelijk zijn voor een groot percentage van onze broeikasgassen. Om onze uitstoot terug te dringen, energie op langere termijn betaalbaar te houden en te werken aan een gezonde toekomst voor alle Mechelaars, moeten we de komende decennia werken aan een uitstootvrije verwarming voor onze huizen. Omdat we dit niet alleen kunnen, onderschrijven we samen met zeven andere gemeenten en steden de oproep aan de Vlaamse regering om de bestaande initiatieven te versterken en uit te breiden en lokale besturen de tools aan te reiken om dit mogelijk te maken”, zegt schepen van Duurzaamheid, Energie, Milieu en Klimaat Marina De Bie.
De sleutel om de omslag waar te maken ligt immers bij de steden en gemeenten. Heel wat steden zijn voortrekkers op het vlak van duurzaamheid. Ook Mechelen trekt sinds de ondertekening van het Burgemeestersconvenant in 2012 mee aan de kar, maar om van de vele initiatieven en ad-hocsamenwerkingen met andere gemeentebesturen structureel te maken, is een Vlaams kader noodzakelijk.
Mechels warmtebeleid
Door het ontbreken van een grote warmtebron is het aanleggen van een warmtenet geen voor de hand liggende keuze in Mechelen, maar met enkele innovatieve projecten werkt de stad nu toch intensief aan een uitstootvrij warmtebeleid. Het cruciale onderdeel daarvan is de stedelijke warmtestrategie, die momenteel wordt opgemaakt en die een concrete visie en concreet actieplan moet opleveren, en die de stad moet toelaten de doelstelling te halen. Daartoe wordt ook gewerkt aan een lokale warmtecoalitie die alle actoren in de stad bundelt om samen aan het warmtebeleid te werken.
Daarnaast werkt de stad ook reeds aan een aantal concrete plannen die dit warmtebeleid vormgeven. Zo is er de klimaatwijk ‘Mechelse Vesten’ die van de herinrichting van de vesten gebruik wil maken om een warmtenet uit te bouwen en de vele appartementsgebouwen die langsheen de Vesten staan energetisch te renoveren. Er wordt een inventaris gemaakt van de restwarmtebronnen bij bedrijven en industrie om na te gaan of aanbod en vraag van warmte op elkaar afgestemd kunnen worden. Ook op het vlak van regelgevend kader wordt er gewerkt: samen met Leuven werkt de stad in het kader van het project Klimaattafels aan een herwerking van de bouwverordening in functie van het warmtebeleid en circulaire bouwmaterialen.
Tot slot zullen ook nieuwe (woon)ontwikkelingen in de stad voor een boost zorgen binnen het warmtebeleid: voor Ragheno wordt gewerkt aan een warmtenet om koeling en verwarming collectief aan te pakken, voor het Keerdok wordt gewerkt aan een lage temperatuursysteem dat zal werken met meerdere collectieve BEO-velden (BEO staat voor boorgatenergieopslag) en ook voor projecten als de renovatie van de Gandhiwijk en de site Zwartzustersvest worden duurzame keuzes onderzocht en gemaakt.
Via het lokaal Energieloket kunnen Mechelaars terecht voor ondersteuning in hun keuze voor een duurzaam verwarmingssysteem in hun woning.
“Er gebeurt vandaag al heel wat op het vlak van duurzaamheid en warmtebeleid voor de toekomst, zowel in onze eigen stad als op andere bestuursniveaus. Om de impact hiervan groter te maken dan de som van de delen, hebben we nood aan meer samenwerking, een globaal kader en structurele steun. Onze steun aan de oproep van de Bond Beter Leefmilieu is een uitgestoken hand naar de Vlaamse regering en alle andere steden en gemeenten om samen te werken aan een gezonde en CO2-neutrale toekomst”, besluit schepen De Bie.
Veel van de Mechelse inspanningen in dit kader passen binnen de Europese projecten SHIFFT (Sustainable Heating: Implementation of Fossil-Free Technologies). Alle info hierover via mechelen.be/shifft en op de overzichtspagina klimaatneutraal.mechelen.be/fossielvrij-verwarmen.