Na jarenlange juridische procedures tussen de Mechelse huisvestingsmaatschappij De Vrije Woonst en het Vlaams Gewest is er nu een beslissend arrest. De Vrije Woonst is een sociale huisvestingsmaatschappij die moet werken onder de toepasselijke bepalingen van de Vlaamse Wooncode en voldoet niet aan de erkenningsvoorwaarden, aldus de rechter. De Vrije Woonst moet in vereffening. Woonpunt Mechelen neemt de woningen over met compensatie- en overgangsmaatregelen voor de huurders.
De Vrije Woonst werd opgericht in 1922 door de Nationale Maatschappij voor Huisvesting. Het gaat om 217 woningen in een wijkje in de buurt van de Abeelstraat en de Tervuursesteenweg. In 1982 werd de erkenning van De Vrije Woonst niet verlengd, omdat de woningen niet werden verhuurd volgens het sociaal huurstelsel. Zo werd er gewerkt met renovatiecontracten, werden de woningen doorgegeven aan hun erfgenamen, en werd er verhuurd aan abnormaal lage huurprijzen ongeacht de inkomenssituatie en gezinssamenstelling van de huurders. De rechtszaken die toen begonnen hebben bijna 40 jaar geduurd, maar nu is er een beslissend arrest: De Vrije Woonst moet vereffenen.
De ondernemingsrechtbank stelde Meester Serge Van Eeghem aan als vereffenaar. “Als gevolg van de gerechtelijke uitspraak waren er slechts twee mogelijke pistes: een openbare verkoop van alle woningen of een overname door een erkende huisvestingsmaatschappij. De eerste piste zou een dramatische oplossing voor de huurders geweest zijn. Velen zouden hun huis en al hun investeringen op die manier verloren zijn geraakt. Ik ben blij dat Woonpunt Mechelen bereid was om de woningen over te nemen.”, aldus Meester Van Eeghem.
Woonpunt Mechelen beheert honderden woningen in de buurt van de wijk en is de grootste sociale huisvestingsactor in Mechelen, maar wou de woningen enkel overnemen als er compensatie- en overgangsmaatregelen werden uitgewerkt voor de huurders. Voorzitter Arthur Orlians: “De gerechtelijke uitspraak is wat ze is, maar als we het sociaal
huurstelsel van vandaag op morgen zouden toepassen, zien deze mensen hun huurprijs plotsklaps met honderden euro’s stijgen. Dat zou niet rechtvaardig zijn, aangezien deze mensen ook zelf hebben moeten instaan voor de investeringen in hun woning. Het was voor ons belangrijk dat iedereen in zijn woning kon blijven wonen en dat de investeringen werden gecompenseerd. We hebben daarom gewerkt aan overgangs- encompensatiemaatregelen. We hebben er het maximale uitgehaald, maar uiteraard is dit nog steeds geen leuk nieuws om te horen. Daarom vond ik het als voorzitter belangrijk om hier vandaag zelf aanwezig te zijn op de bewonersvergadering.”
Compensatie- en overgangsmaatregelen
Tot 1 januari 2024 verandert er niets voor de huurders. Iedereen blijft tot dan dezelfde huurprijs betalen. Daarna wordt de huurprijs berekend op basis van het sociaal stelsel en wordt er rekening gehouden met het inkomen van de huurders, de waarde van de woning en de gezinssamenstelling. Dit betekent een stijging van de huurprijs, maar de
investeringen die de huurders de afgelopen jaren hebben gedaan worden wel gecompenseerd door middel van een huurkorting. Uiteraard zal het niet meer mogelijk zijn om de woningen door te geven aan erfgenamen, maar iedereen krijgt wel de mogelijkheid op zijn woning aan te kopen aan de geschatte verkoopprijs met compensatie van de gedane investeringen. De huurders kunnen de komende periode met hun vragen terecht bij de vereffenaar en Woonpunt Mechelen. Alle huurders zullen in het najaar bezocht worden om de waarde en de staat van de woningen in kaart te brengen. Woonpunt Mechelen zal iedere huurder trachten zo goed mogelijk te begeleiden in de overgangsperiode.