Ondanks de enkele buien van de laatste dagen staat Mechelen kurkdroog, net als de rest van Vlaanderen. Het stadsbestuur van Mechelen neemt daarom enkele bijkomende en innovatieve maatregelen om waterverspilling te voorkomen. Opvallendste initiatief is de plaatsing van containers aan bouwwerven, waarin grondbemalingswater opgevangen wordt en elke druppel water kan hergebruikt worden voor de bevloeiing van bloemen of planten. Eerder deze week nam ook de gemeente Niel al dit initiatief.
“We moeten in de eerste plaats vermijden dat grondwater wordt opgepompt. Waar bronbemaling bouwtechnisch toch noodzakelijk is, kunnen we het water maar beter niet verloren laten gaan. We roepen aannemers dan ook op om het water op te vangen in een grote container en ter beschikking te stellen. Vandaag gebeurt dat al op de Leuvensesteenweg en vanaf maandag in de Sint-Katelijnestraat”, vertelt Patrick Princen, schepen van Openbare Werken.
Vermijden, infiltreren, hergebruiken
Tijdens bouwwerken wordt er vaak bronbemaling, oftewel droogzuiging toegepast. Hierbij wordt het grondwater opgepompt en dat water verdwijnt dan in de rioleringen. In overleg met de aannemers wil het stadsbestuur dat proces in de eerste plaats zo veel mogelijk vermijden of beperken. “Op die manier hebben we de vorige weken een aantal lopende bronbemalingen in onze stad tijdelijk on hold kunnen zetten”, aldus Patrick Princen.
Wanneer bronbemaling noodzakelijk is, is het belangrijk om in eerste instantie te bekijken of infiltratie ter plaatse mogelijk is. Dit is zo voorzien in de Vlaamse regelgeving, maar is in de praktijk niet altijd evident. Het moet dan ook nog meer de ambitie zijn om de infiltratiemogelijkheden in de directe omgeving nog meer te bekijken of op te leggen.
Een goede oplossing op korte termijn is het hergebruiken van het bemalingswater. “We gaan in de voorwaarden voor de omgevingsvergunning striktere regels voor bronbemalingen laten opnemen, zodat aannemers bij grote droogte verplicht worden om het water op te vangen en ter beschikking te stellen. Voor werven waar de stad zelf opdrachtgever is, geven we alvast het goede voorbeeld door dit als voorwaarde in de bestekken op te nemen”, zegt schepen Marina De Bie.
Cubitainers
Om snel met het hergebruik te kunnen starten heeft de stad een aantal cubitainers aangeschaft om ze ter beschikking te stellen van haar inwoners. De 1000 liter-bidons hebben een handig kraantje. Voor bronbemalingen met een groter debiet zal een container worden gebruikt. Deze kan dan gebruikt worden om water op te slaan voor bijvoorbeeld het bevloeien van de bomen en planten op het openbaar domein. Zo staat er sinds donderdag al een op de werf van de stationsomgeving ter hoogte van de Leuvensesteenweg.
“Vanaf maandag kunnen de buurtbewoners van de Sint-Katelijnestraat gratis water gaan halen aan de werf ter hoogte van het Sint-Katelijnekerkhof. Op vraag van de stad neemt Investpro zelf het initiatief om daar een opvangvat van 1000 liter met een kraantje ter beschikking te stellen van de buurt. We moedigen hun initiatief heel hard aan en hopen dat er veel aannemers dit ook spontaan gaan opnemen”, zegt Patrick Princen. Hij waarschuwt dat het water niet drinkbaar is.
Grootste opslagtank zit al onder de grond
Voor het bufferen van water gaat de stad nog structurele pistes onderzoeken. “Onze regenwaterriolen vormen eigenlijk samen één grote ondergrondse opslagtank. We willen het opgepompte water met andere woorden wel in de rioleringen laten wegvloeien, maar dan om het daar dan op te slaan”, aldus nog schepen Princen. Dit is uiteraard enkel mogelijk in straten met een gescheiden rioleringsstelsel.
Meer nog, door deze tijdelijke dammen en slimme keringen zou regenwater ook zo tijdelijk kunnen opgeslagen worden in de regenwaterleidingen om van daaruit het regenwater via tankwagens op te pompen en te gebruiken voor de beplantingen op het openbaar domein. Bovendien wordt onderzocht of er vanuit de regenwaterriolen regenwater naar de regenputten van de Mechelaars zou kunnen terugstromen op momenten dat deze bijna leeg zijn.
Via een slimme sturing van dit systeem zouden we onze regenwaterbuffering volledig kunnen afstemmen op de weersomstandigheden: capaciteit vrijmaken voor een grote stortbui, water bijhouden in tijden van droogte. Dit soort acties past binnen de ambitie om een slimme stad te zijn en binnen het hemelwaterplan dat momenteel in opmaak is.
Mechelaar betrekken
Het is met de langdurige droogte op dit moment alvast heel duidelijk dat veel mensen gevoelig zijn voor dit probleem. Toch blijft het belangrijk om de mindset van iedereen te veranderen: we moeten het water niet naar de zee dragen, we moeten er net voor zorgen dat we zoveel mogelijk water bijhouden. Niet alleen in tijden van droogte, maar het hele jaar door, zodat de grondwaterstand in natte periodes volledig kan herstellen.
De stad wil het goede voorbeeld te geven: structureel door minder nieuwe verharding aan te brengen, door te ontharden waar het kan en meer ruimte te geven aan oppervlaktewater. In tijden van droogte zijn de acties hierboven het belangrijkst, maar de stad zal bij code oranje ook hoger of niet meer maaien in de perken op openbaar domein. Dit is niet alleen beter voor de planten, maar op die manier beschermen we ook de bodem tegen uitdroging.