Vele bossen in en rond Mechelen zijn op acht jaar tijd bekender, toegankelijker en groter geworden. Dat blijkt uit een recente evaluatie van de groenegordelcommissie, een unieke samenwerking tussen Natuurpunt en Stad Mechelen sinds 2011. Vooral de uitbreiding van bossen in de regio met 30 hectare is spectaculair en ongezien in Vlaanderen. Meer en meer inwoners vinden rust, zuurstof en natuurbeleving in een bos in hun buurt.
Het stadsbestuur van Mechelen investeert samen met heel wat partners in toegankelijk bosgebied op wandel- en fietsafstand van alle Mechelaars, maar ook over de stadsgrenzen heen. Natuurpunt en Stad Mechelen sloten in 2011 een overeenkomst om het bosrijke patrimonium van de stad bekender en toegankelijker te maken en het draagvlak voor natuur in de buurt te vergroten. Ook op het vlak van ecologisch beheer, sociale tewerkstelling, erkenning en jacht werden er afspraken gemaakt. Uit een eerste evaluatie eind 2019 blijkt dat het aantal bezoekers van bosgebieden in en rond Mechelen spectaculair gestegen is.
“De positieve acties rond bomen en bossen werpen hun vruchten af”, vertelt Patrick Princen, Mechels schepen van Natuur- en Groenontwikkeling. “De samenwerking met Natuurpunt heeft onder meer geleid tot toegankelijkere bossen. Voor kinderen zijn er speelmogelijkheden, voor fietsers, wandelaars en ruiters zijn er aangepaste paden en uitgestippelde routes. Wie een bos bezoekt, is daar niet meer alleen, maar geniet van de rust samen met andere natuurliefhebbers of buurtbewoners.”
“Voor inwoners van Pasbrug is het Peultenbos in de buurt, voor Muizenaars is het Steentjesbos vlakbij en Den Battelaer is dan weer op een boogscheut van Battel en Heffen. De voorbije jaren zijn heel wat bossen in de Mechelse regio stevig uitgebreid en is er meer informatie over beschikbaar. Wie de bossen wil bezoeken vindt wandelplannen op de website van Natuurpunt. Het is echt wel de moeite om de bossen in de regio te leren kennen, zeker met dit fantastisch wandelweer”, zegt Bert Delanoeije van Natuurpunt. Klik hier om de mogelijkheden aan wandelingen in het Waverwoud te bekijken.
Koen Anciaux, schepen van Eigendommen, blikt tevreden terug: “In 2011 kon ik als schepen bevoegd voor de toenmalige eigendommen van het Sociaal Huis de overeenkomst met Natuurpunt afsluiten. Na bijna tien jaar is het opzet volledig geslaagd. Onze stedelijke bossen in de Mechelse regio zijn veel toegankelijker geworden.”
30 ha extra bos
De opvallendste evolutie is de bosuitbreiding met 30 hectare in de Mechelse regio. Onder meer in het Waverwoud (Sint-Katelijne-Waver), Weisetterbos (Kampenhout), Steentjesbos (Schiplaken), Oude Spoorweg (Kontich) en Kauwendael (Mechelen) werden de afgelopen jaren actief gronden aangekocht en publieke boomplantacties georganiseerd. “De meeste van deze bossen liggen niet op Mechels grondgebied, maar geven wel zuurstof aan onze stad. Het concept Nationaal Park wordt de komende jaren verder uitgewerkt en een groot deel van deze bosgebieden maakt daar integraal deel van uit”, aldus schepen Princen.
Hoewel er geen concrete cijfers bestaan van individuele, dagelijkse gebruikers van de bossen in de Mechelse regio, stelt Natuurpunt vast dat er een spectaculaire stijging is van het aantal bezoekers. De vele boomplantacties brachten de voorbije jaren duizenden mensen op de been en mee daardoor groeide het draagvlak voor bosprojecten. Wie ooit een boom plantte in het Waverwoud, blijft een regelmatige bezoeker. Daarnaast worden er meer educatieve activiteiten georganiseerd voor kinderen, wandelingen of zelfs yogalessen.
“Boomplantacties en activiteiten verhogen het draagvlak en de betrokkenheid van de buurt, maar ook vrijwilligers zorgen voor lokale verankering. De voorbije jaren werden er voor alle bossen beheerteams samengesteld. Die teams bestaan uit vrijwilligers die mee instaan voor het dagelijks beheer en de openstelling van het bos. Meer en meer mensen steken de handen uit de mouwen om het bos in hun buurt te delen met anderen”, legt Bert Delanoeije uit.
Erkenning
Sinds 2011 tot nu werden meerdere bossen of bosrijke gebieden erkend als natuurgebied, wat ook een van de doelstellingen was in de overeenkomst tussen Stad Mechelen en Natuurpunt. Het gaat om het Waverwoud, Steentjesbos, Beneden-Dijlevallei, Berentrodebossen, Weisetterbos-Nico De Boevé, Hellebos-Rotbos en Laekdal. Er blijven ook de komende jaren nieuwe dossiers ingediend worden.
De groene gordelcommissie lag mee aan de basis van het strategisch project ORIOM (Open Ruimte in en om Mechelen), dat in 2016 werd opgestart. De betrokken gemeenten zijn Mechelen, Bonheiden, Boortmeerbeek, Zemst, Willebroek, Sint-Katelijne-Waver en sinds 2019 ook Duffel. Natuurpunt, ANB en het Regionaal Landschap Rivierenland zijn de uitvoerders. Ondertussen heeft Vlaanderen de projectsubsidie voor drie jaar verlengd, zodat ORIOM nog tot juli 2022 verdergezet kan worden.
Stad Mechelen en Natuurpunt blijven ook de komende jaren intensief samenwerken om de groene gordel rondom Mechelen te verstevigen, om zo de stad te voorzien van de nodige zuurstof en van Mechelen een nog aangenamere stad te maken om in te leven.