De ambities van het Mechels stadsbestuur op het vlak van natuur liggen hoog en die ambities werden in de meerjarenplanning nu ook in beleid vertaald. De focus in het natuur- en groenbeleid ligt op het aanplanten van bomen, het versterken van de biodiversiteit in de stad en het realiseren van extra robuuste natuur.
In Vlaanderen leven een kleine 500 mensen per vierkante km. In Mechelen zijn er
dat 1300 per vierkante km en dat cijfer blijft stijgen door de
bevolkingsaangroei van de stad. De open ruimte staat dus onder druk, terwijl
ook de nood aan open en groene ruimte evenredig toeneemt. Mechelen verdient een
grote tuin die toegankelijk is voor jong en oud, actief en minder te been, maar
ook de Mechelse flora en fauna heeft nood aan een comfortabel en voldoende
groot ‘huis’.
Groene plekken en robuuste natuur hebben belangrijke functies in de stad. Ze
zijn dan ook een cruciaal onderdeel van het klimaatplan in opmaak. Met de
inspanningen in de nieuwe meerjarenplanning werkt de stad Mechelen daarom aan
het versterken van een groenblauw netwerk doorheen de stad, omgeven door grote
aaneengesloten gebieden robuuste natuur.
Bomen boomen
Bomen nemen een centrale plek in in de plannen voor meer vergroening. Elke
situatie waarbij een boom onder druk komt te staan wordt grondig bekeken en
waar het enigszins mogelijk is, worden de bomen behouden. Ook extra bomen
aanplanten is een absolute prioriteit.
Schepen Princen, bevoegd voor Natuur- en groenontwikkeling, legt uit:
“Volwassen bomen hebben altijd een grotere impact dan jonge bomen. Daarom
bekijken we bij elk ontwerp hoe de bestaande groenstructuur maximaal behouden
kan worden. We doen dit zowel bij stadsvernieuwingsprojecten als bij de
heraanleg van straten en pleinen. Daarnaast zoeken we continu naar plaatsen in
de stad waar nieuwe bomen geplant kunnen worden.”
Om dit beleid verder te versterken wordt de komende jaren 1 miljoen euro voorzien
voor meerjarige planten, zoals bomen en struiken. Dat betekent onder andere dat
er elk jaar minstens 300 grote bomen aangeplant worden op het openbaar domein.
De stad is bovendien ook in overleg met het Agentschap Wegen en Verkeer en de
Vlaamse Waterweg, om ook langs de gewest- en waterwegen extra bomen aan te
planten.
De campagne ‘Boom zoekt grond’, waarbij dit jaar 557 bomen werden aangekocht,
wordt de volgende jaren verder gezet. Met deze campagne wordt de bomenlievende
Mechelaar ontzorgd en geeft de stad zo een boost aan het aantal bomen en de
eetbare stad in alle tuinen. Dit kan de volgende jaren nog eens 2500 extra
bomen opleveren. Samen met natuurpartners en particulieren heeft de stad ook de
ambitie om meer dan 20 ha nieuw bos te realiseren. Goed voor in totaal meer dan
60.000 bomen bosplantsoen.
“Als je alle inspanningen en acties bekijkt, ben ik ervan overtuigd dat de stad
de volgende jaren samen met de Mechelaars en de natuurbeheerders Natuurpunt en
het Agentschap Natuur en Bos één boom per Mechelaar kunnen aanplanten. Ik ga er
vol voor om dat cijfer van 87.000 bomen de volgende jaren te bereiken”, aldus
schepen Princen.
Groen netwerk en meer biodiversiteit
Voor het versterken van de biodiversiteit is het belangrijk dat alle
natuurgebieden en groene plekjes met elkaar in verbinding staan. Dit kan enkel
tot stand komen door alle kansen te benutten: het creëren van nieuwe parken en
groenzones, het vergroenen van waterlopen, het verhogen van de biodiversiteit
in de perken, het creëren van groene stapstenen zoals tegeltuintjes en
groenslingers, enzovoort.
Naast de investeringen in plantgoed, hierboven vermeld, wordt daarom 30.000
euro extra voorzien voor maatregelen die de biodiversiteit verhogen. Denk
daarbij onder meer aan het vergroenen van de vlieten of maatregelen die de
bijen ten goede komen. Ook de bloementorens versterken dit bijenvriendelijk
karakter. Hiervoor wordt 1,9 miljoen euro voorzien in de meerjarenplanning.
Het budget voor het onderhoud van al het groen bedraagt in totaal meer dan 16
miljoen euro. Door meer met diverse en onderhoudsvriendelijke beplanting te
werken, (zoals bijvoorbeeld in de prairietuin aan het Mercierplein), stukken
van het openbaar domein samen met de Mechelaar te beheren en extensiever
(maai)beheer toe te passen, kan extra meerwaarde gecreëerd worden en wordt
tegelijkertijd de biodiversiteit versterkt.
Er is ook een link met de aandacht voor water in de stad: het verhogen van de
biodiversiteit rond de waterlopen of het creëren van extra ruimte voor water,
genereert kansen voor nieuwe natuurplekken die ook al wandelend of lopend
beleefd kunnen worden. De aanleg van het bufferbekken in de Struikheidestraat
bijvoorbeeld wordt aangelegd met een wandelpad eromheen, waarmee ook het
stadsdeel van het Betzenbroeckbos ontsloten kan worden.
Stad en dorpen te gast in de natuur
Deze legislatuur gaat de stad verder met het creëren van parken en tuinen, om
ervoor te zorgen dat elke Mechelaar een groene speel- en verpozingsruimte in de
buurt heeft. Het parkenplan 2.0 wordt vooral binnen stadsvernieuwingsprojecten
gerealiseerd: de renovatieprojecten van Woonpunt zijn daar voorbeelden van
(Neerheide, Gandhi en de heraanleg van het openbaar domein van Otterbeek), maar
ook de herontwikkeling van de sites Verbeemen en Komet. Voor de aanleg van de
parken op het Keerdok en in Ragheno trekt de stad in totaal 3,7 miljoen euro.
uit.
Verder wordt vooral naar ‘quick wins’ gezocht: bestaande groene gebieden die
opengesteld en versterkt kunnen worden. Ook de bestaande parken worden niet
vergeten: voor investeringen in de vijver van Tivoli en de speelzone van de
Kruidtuin wordt in totaal 800.000 euro voorzien.
Toch ligt de focus deze legislatuur vooral op het verwerven, versterken en
verbinden van robuuste natuur. Schepen Princen legt uit: “Mechelen telt heel
wat natuurgebieden. Het Mechels Broek kent iedereen wel, maar gebieden als het
Robbroek en Den Battelaer doen misschien bij heel wat minder mensen een
belletje rinkelen. Om écht grote stappen vooruit te zetten op het vlak van
natuur gaan we de komende jaren, samen met natuurbeheerders ANB en Natuurpunt
op zoek naar manieren om de gebieden niet enkel te vergroten, maar ook zoveel
mogelijk met elkaar te verbinden.”
De schepen gaat verder: “Het vergroenen van de vlieten of het herstellen van natuurlijke
oevers is daarbij een mogelijkheid, maar ook aan het verbeteren van de trage
wegen wordt gewerkt vanuit die filosofie. Met extra bomen langs de gewest- en
waterwegen, kunnen trage wegen de rol van groene verbinding spelen. Door een
combinatie van al die inspanningen kunnen deze gebieden als een geheel gezien
worden. We spreken dan niet meer van enkele natuurgebieden rond de stad, maar
van de stad en dorpen die te gast zijn in de natuur.”
Om dit mee mogelijk te maken voorziet de stad naast de 1 miljoen euro voor het
verwerven van het Kauwendaalbos, nog eens 2,5 miljoen voor strategische
aankopen. Deze middelen worden ingezet als een vliegwiel: een engagement van de
stad om extra middelen bij andere overheden te kunnen aanboren. Samen met de
aankopen van natuurbeheerders zoals Natuurpunt en het Agentschap Natuur en Bos,
wordt zo de aankoop en ontwikkeling van extra hectares robuuste natuur
mogelijk.
In totaal zijn alle geplande investeringen in parken en natuurgebieden goed
voor 8,5 miljoen euro.