Museum Hof van Busleyden krijgt een zeldzame kokosnootbeker in langdurige bruikleen. De beker is sinds de opening in juni vorig jaar al onderdeel van de permanente tentoonstelling. Het fraaie exemplaar uit de Bourgondisch-Habsburgse periode is de enige kokosnootbeker waarvan we weten dat hij in Mechelen is gemaakt.
Sinds de heropening in juni 2018 heeft Museum Hof van Busleyden de waardevolle kokosnootbeker in bruikleen van een Brusselse galerij. Het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, heeft de beker nu aangekocht en in langdurige bruikleen gegeven aan het museum. Het bijzondere object maakt deel uit van een ruimte rond wetenschap en exploratie tijdens de Bourgondisch-Habsburgse periode. Exotische objecten zoals de kokosnootbeker tonen er de sensatie in het ontdekken van een nieuwe wereld, de interesse in het verre en onbekende.
De beker uit 1602 bestaat uit een in zilver gevatte kokosnoot op een hoge voet met een deksel. Hij is wellicht vervaardigd door de Mechelse zilversmeden Dirk I of Dirk II van Eyck. Die familie was minstens drie generaties lang actief in Mechelen, een belangrijk zilvercentrum in die tijd. Onderaan de voet van de beker is de stadskeur te zien, het meesterteken dat de zilversmid op het werk aanbracht.
“Dit is een zeer waardevol stuk omdat het exact verbeeldt waar het tijdens die vroege Renaissance om draaide. Het exotische van verre windstreken werd bereikbaar dankzij humanisten als Van Busleyden die zich interesseerden voor kunst, wetenschap en ontdekking van de wereld”, zegt schepen van Cultuur Björn Siffer.
Geneeskundige krachten
Tijdens de zestiende eeuw waren exotische objecten als deze erg gegeerd. Kokosnoten uit Afrika en Indië werden rijkelijk bewerkt en tot kunstige drinkbekers gemaakt, die ook geneeskundige krachten werden toegedicht. Ze sierden de kunstkabinetten van wie ze zich kon veroorloven. Het is waarschijnlijk dat ook Margareta van Oostenrijk een dergelijke beker in haar bezit had in haar Mechelse paleis.
Een vroegmoderne kokosnootbeker als deze komt slechts uitzonderlijk op de kunstmarkt. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt de authenticiteit en de hoge kwaliteit van het zilver in dit exemplaar. Dankzij Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, gespecialiseerd in de aankoop, conservatie, restauratie en valorisatie van kunstwerken van Belgische kunstenaars van alle tijden, kan het museum de beker nu langdurig tentoonstellen.
foto: (c) Museum Hof van Busleyden