Bij de overgang van de 13de naar de 14de eeuw kreeg Mechelen een nieuwe, definitieve stadsomwalling, die samenvalt met de huidige ringweg. In diezelfde periode werd de eerste Mechelse watermolen gebouwd op de plek waar de Dijle de nieuwe stadsmuren en stadsgrachten kruiste. Die ene molen groeide in de 15de eeuw uit tot een groots watermolencomplex van zeven molens.
Nog maar enkele onderdelen verwijzen naar het omvangrijke molencomplex van weleer: centraal op de kaaimuren prijkt nog het houten spuihuis van de ‘grote sluis’ die de waterstand van de molens regelde. Hiernaast bevindt zich ‘het Molenhuis’, een gebouw in traditionele bak- en zandsteenstijl waarin lange tijd een volmolen was ondergebracht, en dat circa 1915 werd omgebouwd tot een woonhuis. Nu is het ViaVia café in dit gebouw gevestigd.
Onder coördinatie van de stad kreeg het spuihuis een gefaseerde restauratie en recent een herinrichting: verlichting, enkele stopcontacten, branddetectie, een trapladder, infopanelen, …. en een venster dat uitkijkt over de Dijle, …. Dit venster werd aan de buitenkant van luiken voorzien, maar deze aanpassing zie je nauwelijks in de gevel.
“We kiezen ervoor om onze monumenten maximaal te beschermen en open te stellen voor het publiek. Om het interieur van het spuihuis in de kijker te zetten deden we enkele aanpassingen en plaatsten we infopanelen. Om de link met de Dijle te tonen kwam er zicht van binnen naar buiten”, zegt Koen Anciaux, schepen van Monumentenzorg.
Toerisme
Het spuihuis wordt nu opgenomen in de wandeling Mechelen Dijlestad. Het centrale thema is de middeleeuwse handel langs de Dijle en de eerste bloei dankzij de stapelrechten op vis, zout en graan. Aan het spuihuis gaat het om de spitstechnologie die het molencomplex indertijd was en de ambachten die er gebruik van maakten.
Men kan in het spuihuis het oude hefboomsysteem zien dat de sluis op en neer liet bewegen en door het venster uitkijken naar de Dijle en de imposante achtergevel van de Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijkbasiliek en het klooster van de Dalscholieren. “Het Spuihuis sluit aan op de Botanique en is een mooie extra troef voor de Mechelse gidsen om het oudste industriële erfgoed van onze stad te belichten”, aldus schepen van Toerisme Björn Siffer.
Visit Mechelen organiseert ism de Koninklijke Gidsenbond Mechelen gratis bezoeken aan het spuihuis. Daarbij wordt het spuihuis bezocht tijdens een verkorte wandeling Mechelen Dijlestad. Deze activiteit duurt één uur. De instapmomenten zijn op woe 13/3 en zo 17/3 in de namiddag, telkens om 13.30, 14.30, 15.30 en 16.30. Naargelang de interesse kan dit eventueel uitgebreid worden.
Inschrijven voor de instapmomenten kan vanaf 26/2 via tickets.mechelen.be, bij UiT in Mechelen in het Schepenhuis, Vleeshouwersstraat 6 tijdens de openingstijden (ma-za 10-16u, zo 12.30-16u). Telefonisch of per e-mail kan niet ingeschreven worden.
Het spuihuis wordt opgenomen in de wandeling Mechelen Dijlestad. Deze duurt 2 uur. De wandeling is te reserveren bij Visit Mechelen voor groepen op het gekozen moment. Dit moet 2 weken vooraf. De wandeling kost 75 euro per gids. Per gids kunnen tot 15 personen mee (omwille van de draagkracht van het gebouw).
Ook Cultuurmolen vzw, gezeteld in het VIAVIA Café, zal kleine activiteiten beperkt tot 15 personen, laten doorgaan in het spuihuis.
foto: stad Mechelen