Op zondag 14 september is de Open Monumentendag in Mechelen aan de 26ste editie toe. Het jaarthema ‘erfgoed vroeger, nu en in de toekomst’ is op het lijf geschreven van Mechelen. De stad is niet alleen de monumentenstad bij uitstek, de vele restauratiewerven die nu lopen tonen aan dat Mechelen haar blik resoluut op de toekomst richt.
Blikvangers zijn enkele van de ‘Torens aan de Dijle’, de grootste concentratie van eeuwenoude kerken in Vlaanderen. Dankzij de meerjarige subsidiëringsovereenkomst met de Vlaamse overheid kunnen de uitvoerige restauratiewerken aan vijf van deze monumentale kerken in de Mechelse binnenstad in een versneld en gecontroleerd tempo uitgevoerd worden.
Een unieke belevenis
Maar liefst drie historische kerken in de binnenstad zijn tijdens de Open Monumentendag vanop de werfstellingen te bewonderen. De stellingen van de O.-L.-Vrouw van Hanswijkbasiliek zijn voor het eerst toegankelijk voor het grote publiek. Voor de Sint-Petrus en Sint-Pauluskerk is het dan weer de laatste kans om de interieurafwerking van nabij te bekijken: de voorspoedige interieurrestauratie laat toe om de stellingen in de kerk enkele weken na de Open Monumentendag af te breken. Dankzij het provinciebestuur is ook de restauratiewerf van de ‘lage gevels’ van de Sint-Romboutskathedraal voor het eerst in 10 jaar opnieuw te bezoeken.
“We merken dat er steeds meer interesse is voor onze monumenten en we willen onze burgers er dan ook graag bij betrekken. Nu de werfstellingen er staan is het een uitzonderlijke kans om deze prachtige interieurs tot in de fijnste details te bekijken en het ambachtelijke restauratievakmanschap van dichtbij te bewonderen. Een unieke belevenis. Met de steun van de vele eigenaars, partners en vrijwilligers rekenen we er op dat ook deze Open Monumentendag een succeseditie wordt”, klinkt het bij schepen van Monumentenzorg Greet Geypen.
Vijf loten in volle uitvoering
De restauratiewerken van de Hanswijkbasiliek werden opgesplitst in vijf loten: de restauratie van de voorgevel en dringende onderhoudswerken, glas-in-loodramen, verwarming, interieurrestauratie en elektronische beveiligingswerken tegen inbraak en brand. De restauratiewerken zijn volop in uitvoering.
De voorgevel is gereinigd en plaatselijk hersteld en wordt heel binnenkort van duivenwering voorzien. De gevelwerken zouden in november klaar moeten zijn.
Het nieuwe glas-in-lood van de koepel is in volle voorbereiding in het atelier. In de koepel zullen er twee glaspatronen afwisselend naast elkaar worden geplaatst. Het kleurloze glas zal het licht tot in het hart van de basiliek binnen laten vallen en het barokinterieur tot in de kleinste details benadrukken.
Interieurwerken
Ook binnenin de Hanswijkbasiliek heerst er momenteel veel bedrijvigheid. In de ommegang rondom het midden van de basiliek werd de grond weggegraven om in de nabije toekomst de verwarmingskanalen en convectoren te kunnen plaatsen. Deze zullen aan het einde van de werken een zo stabiel mogelijk klimaat geven aan de kerk.
Doordat de crypte als eerste werd gerestaureerd, kunnen de misvieringen er al sinds april doorgaan. Vervolgens werd de binnenzijde van de koepel bereikbaar gemaakt door het plaatsen van een 33-meter hoge stelling. De interieurwerken starten van bovenuit en zakken beetje bij beetje af. De losse pleisterlagen en de synthetische verflagen van de koepel zijn verwijderd. Momenteel worden de vrijgekomen zones gepleisterd in twee lagen. Nadien zal het geheel lichtjes worden geschuurd en uiteindelijk geschilderd met een witte kalkverf.
De restauratiewerken in de O.-L-Vrouw van Hanswijkbasiliek zijn in uitvoering, ze naderen hun einde in de Sint-Petrus en Sint-Pauluskerk. In 2014 volgt nog het exterieur van de Begijnhofkerk. In 2015, 2016 en 2017 volgen nog de interieurs van respectievelijk de Sint-Janskerk, de Sint-Katelijnekerk en de Begijnhofkerk. “Een goede zaak voor de uitstraling van onze historische stad”, besluit Greet Geypen.
Brochure
De dienst Monumentenzorg verzorgde voor deze editie opnieuw een brochure over de opengestelde monumenten. Wie graag meer achtergrond wil bij de gebouwen, kan de brochure kopen voor 3 euro op deze locaties: UiT in Mechelen (Hallestraat 2-6), De Bakboetiek (Veemarkt 74) en de Refuge van Sint-Truiden (Schoutetstraat 7)
foto: schepen Greet Geypen met medewerkers van Monumentenzorg Michele Eeman en Sofie Stevens (foto stad Mechelen)