De stad nam deel aan de wedstrijd met een project rond de aanpak van de leegstand.
Probleemschets
Leegstaande panden, met papier beplakte etalages en de bijhorende niet onderhouden ramen tasten de leefbaarheid van een straat aan. De huurprijzen voor winkelpanden zijn aanzienlijk en in principe gaat het om langdurige huurcontracten. Er zijn echter ook heel wat startende ondernemers die graag voor een beperkte periode en met een beperkt risico een eigen handelszaak willen laten proefdraaien.
Zo groeide het idee om gekoppeld kansen te creëren voor jonge starters en de leegstand actief aan te pakken. Leegstaande handelspanden worden hippe plekjes
Actie – reactie
De leegstand van handelspanden wordt door de dienst economie op de voet opgevolgd.
De aanpak van de leegstand van winkelpanden in de stad Mechelen is tweeledig. De leegstandsbelasting voor een reactieve aanpak. Een pro-actieve aanpak door samenwerking met eigenaars om de leegstand op te lossen.
Voor panden die nog geen jaar leegstaan, vraagt de stad de eigenaars toestemming hun gegevens door te geven aan ondernemers die op zoek zijn naar een pand. Eigenaars van panden die langer dan een jaar leegstaan krijgen de keuze. Ofwel betalen ze een leegstandsbelasting, ofwel wordt er gezocht naar een manier om de leegstand te verhelpen. Zij worden in contact gebracht met vzw Mest. De vzw neemt de panden in beheer en geeft zo de kans aan opstartende handelaars. Vanuit de dienst Economie krijgen potentiële starters begeleiding, locatieadvies en doorverwijzing naar andere organisaties.
Creatief en innovatief ondernemerschap
De leegstand in o.a. de Onze Lieve Vrouwstraat werd teruggedrongen en Mechelen bruist van de creatieve concepten. Ook voor de handelaars die al langer in Mechelen gevestigd waren is het goed nieuws. De opeenvolging van creatieve concepten lokt mensen. En van die extra passage kunnen alle handelaars genieten. Wie het profiel van de pop-up’s bekijkt stelt vast dat het om hippe en/of creatieve winkels of dienstverlening gaat die op hun beurt een meerwaarde bieden voor het imago van Mechelen Winkelstad.
Hoe werkt Mest
Mest werkt op drie niveaus:
1. Aanwakkeren van het ondernemerschap: door middel van workshop voor startende ondernemers samen rond thema’s zoals business model canvas geeft Mest de mogelijkheid aan starters om zich beter te informeren over het omzetten van ideeën naar concrete plannen. Dit gebeurt in samen werking met Unizo, Thomas More hogeschool en het Innovatiecentrum.
2. Aanbieden van Proeftuinen: Mest treedt op als lasthebber van de panden die door de stad en de eigenaars werden opgenomen in de databank van tijdelijke bezettingen. Na screening van de kandidaat starters gaat Mest over tot het opstellen van een overkomst van terbeschikkingstelling met de starter voor een periode van 1 maand tot maximaal 2 jaar. De vergoeding voor deze terbeschikkingstelling loopt op van 50% van de gangbare huurwaarde in het begin tot 100% na 1 jaar. Voorwaarde om hiervan te kunnen genieten is in het bezit zijn van een ondernemingsnummer dat niet ouder is dan 3 jaar.
3. Ondersteuning: Mest blijft gedurende de bezetting een aanspreekpunt voor bijkomende ondersteuning van de starters. Dit kan gebeuren via het aanreiken van coaches uit het Mechelse bedrijfsleven of via doorverwijzing naar bestaande organisaties (Unizo, Voka, ..) of de dienst economie van Mechelen.
Enkele cijfers
Sinds de opstart van het project heeft de vzw Mest ongeveer 180 aanvragen ontvangen en werden er 25 pop-ups gefaciliteerd in 14 leegstaande handelspanden. Het grootste project van de vzw was de invulling van de Min panden, die voordien 10 jaar leeggestaan hadden. Sinds juli 2015 zijn deze ingevuld door 5 startende ondernemers die er hun concept kunnen uittesten.
Mechelen als voorbeeld
Ondertussen kwamen verschillende steden al een kijkje nemen in Mechelen om ook hun leegstand aan te pakken. Op de overlegtafel die de stad samen met VVSG organiseerde in februari 2014n kwamen maar liefst 40 gemeenten luisteren. Kortrijk startte in navolging van vzw Mest ‘Kortrijk zaait’op. En ook andere steden lanceerden pop-up projecten (Turnhout pop-ups, Korte Zoutstraat pop-ups, de Nieuwe Natie). Steden als Leuven en Kortrijk contacteerden de stad dan weer om samen te bekijken hoe zij hun leegstandsreglement kunnen optimaliseren.