In het gebied dat omlijnd wordt door Leuvensesteenweg en de Leuvense Vaart, begrensd door de stationsomgeving en Spreeuwenhoek, ligt de zone Ragheno. Vandaag is dit een bijna 78 ha groot gebied met een onduidelijke structuur en een erg beperkte ruimtelijke kwaliteit.
“Hier ligt een enorme uitdaging op ons te wachten” benadrukt burgemeester Somers, “maar tegelijk biedt het ons een enorme opportuniteit. Het is voor het eerst dat we in Mechelen op zo’n grote schaal een mix van wonen, werken en samenleven moeten uittekenen. Eigenlijk moeten we een kader scheppen om een voorbeeldwijk voor de 21ste eeuw te creëren.”
Ambitienota
Het stadsbestuur treedt inderdaad op als regelgevende instantie, want het grootste deel van de terreinen op Ragheno is particulier bezit. Naast enkele kleinere privé-eigenaars is het grootste deel van de gronden in handen van projectontwikkelaars. Die hebben al geruime tijd aangegeven dat ze in de startblokken staan. Er moet ook rekening gehouden worden met de ondernemingen die er nu al gevestigd zijn, zoals o.m. de centrale werkplaatsen van de NMBS, Kluwer, De Lijn en het Rode Kruis.
“We zijn realistisch genoeg om te beseffen dat de projectontwikkelaars vanuit een commercieel oogpunt redeneren” verduidelijkt schepen voor stadsontwikkeling Greet Geypen, “maar uit de gesprekken die we al geruime tijd voeren blijkt duidelijk dat ook zij kwaliteit nastreven. Toch zullen we niets aan het toeval overlaten en daarom hebben we een zeer ambitieuze nota uitgewerkt waarin onze doelstellingen vervat zitten.”
Focus op duurzaamheid
“Duurzaamheid is de rode draad in de ambitienota”, vertelt schepen voor duurzaamheid en klimaat Marina De Bie, “Uniek is dat we dit niet per gebouw alleen gaan bekijken, maar voor het gehele gebied. We willen duurzame gebouwen in een duurzame wijk. Een voorbeeldproject voor Vlaanderen en daarbuiten. En dus moeten we de lat hoog leggen zowel op vlak van energie- en materiaalgebruik als op vlak van mobiliteit, groen- en watervoorzieningen en zelfs op vlak van sociale voorzieningen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Duurzaamheid gaat ook over aangenaam wonen.”
De ambitienota omvat daarom tien duidelijke principes die samen een robuust raamwerk vormen: onwrikbaar waar nodig, flexibel waar mogelijk. De realisatie van dit project strekt zich immers uit over vele jaren – misschien wel decennia – en dan is het belangrijk dat er een duidelijke visie geformuleerd wordt en een afwegingskader dat tegelijk voldoende vrijheidsgraden in zich heeft.
De ontwikkelingsmogelijkheden van dit gebied worden voor een groot deel bepaald door de mobiliteitsvoorwaarden. Het stadsbestuur geeft prioriteit aan verplaatsingen te voet en met de fiets. Ragheno moet een autoluwe wijk worden met kwalitatief openbaar vervoer en een uitgekiende parkeerstrategie. Daarnaast zet het stadsbestuur ook sterk in op beeldkwaliteit, niet alleen voor de woningen en de kantoren, maar ook voor de straten, pleinen en andere gemeenschappelijke inrichtingen.
Water en groen brengen omgevingskwaliteit
Er zal voldoende groene, open ruimte zijn, in de vorm van ofwel een groot park, kleinere publieke parkjes of collectieve buitenruimte. Het staat vast dat de spreiding van het groen essentieel is. Speelruimtes bevinden zich op maximaal 400 meter.
Wijkvoorzieningen
Belangrijk is ook dat Ragheno een gemengde wijk wordt met een combinatie van individuele en gemeenschappelijke woonvormen, kantoren en kleinschalige bedrijfjes. “Maar dat is niet voldoende”, benadrukt schepen Geypen, “we moeten daar ook enkele alledaagse voorzieningen mee in opnemen zoals buurtwinkels, horecazaken, kinderopvang, ontmoetingsruimtes, sportfaciliteiten en zeker ook een basisschool. Op termijn komen hier meer dan 6000 mensen wonen en die mogen absoluut niet in een woestijn terechtkomen.”
Vandaag is Ragheno een gebied met relatief lage bewoning. Alleen langsheen de Leuvense Vaart en in de Motstraat en Dellingstraat vinden we een beperkt aantal huizen terug. “We gaan deze bewoners zeker bij het project betrekken”, bevestigt Bart Somers, “maar het participatietraject dat we voor ogen hebben moet een heel stuk breder gaan. Naast de visie van de man-in-de-straat willen we ook een externe revisor aanstellen om de opmaak van het masterplan te begeleiden. Ook de verschillende adviesorganen zoals de GECORO en de Milieuraad zullen nauw bij dit project betrokken worden.”
Tijdlijn
De realisatie van Ragheno zal meerdere jaren in beslag nemen en verloopt in een aantal fases, namelijk ambities, masterplan, RUP (Ruimtelijk UitvoeringsPlan) met plan-MER (Milieu Effecten Rapport) en uitvoering. Deze tijdlijn geeft de timing weer voor de komende drie jaren. Op basis van onvoorziene zaken kan de timing nog wijzigen.
Januari 2019: ambities
Voorjaar 2019: opmaak masterplan, met twee adviesrondes
Eind 2019: goedkeuring masterplan
Begin 2020: opstart RUP en plan-MER, met participatiemoment en openbaar onderzoek
Voorjaar 2022: goedkeuring RUP