De Sint-Janskerk, de kerk van de ‘twee Jannen’, Sint-Jan-Baptist én Sint-Jan-Evangelist heeft een grote erfgoedwaarde. Eén van de kenmerken van deze in oorsprong gotische kerk, is het rijkelijk interieur en de kunstobjecten die het herbergt. Tot voor de lopende restauratie bood het kerkinterieur vanwege insijpelend vocht en aantasting door insecten, een grauwe indruk. Er waren o.a. netten boven de hoofdbeuk gespannen om eventuele loskomende verf- en pleisterstukken op te vangen.
“Aan het merendeel van de oorzaken kon een oplossing geboden worden tijdens de laatste exterieurrestauratie uit 2011. Doch enkele werken zoals ingrepen aan de dakconstructie en de vieringtoren, waren noodzakelijk om het interieur van verdere schade te behoeden en werden recent uitgevoerd”, weet schepen van Monumentenzorg Greet Geypen.
Het beeldbepalend meubilair in de gotische kerk, dateert voor het grootste deel uit de periode tussen 1722 en 1793. De kerk bezit ook enkele uiterst waardevolle voorbeelden van Mechelse en Antwerpse barokschilderkunst. Het bekendste werk is de triptiek ‘De Aanbidding der Wijzen’ van grootmeester Pieter Paul Rubens. Maar ook andere uiterst waardevolle stukken bevinden zich in de kerk.
Vakkundig gerestaureerd
Enkele schilderijen zijn ter plaatse gebleven tijdens de interieurrestauratie maar
werden nauwlettend beschermd tegen mogelijke schade. Van de grote schilderijen in het hoofdaltaar en het Sacramentsaltaar werd er een grondig conditierapport opgemaakt.
Een drietal schilderijen werden vakkundig gerestaureerd tijdens de huidige interieurrestauratie. Dit omvatte het grote schilderij van de viering met als voorstelling ‘de doop van Christus’, geschilderd door Egidius Jozef Smeyers. Ook twee andere, kleinere werkjes zijn meer dan waarschijnlijk van zijn hand. Deze schilderijen werden gerestaureerd in het atelier van Johan Van den Eede.
De langdurige en zorgvuldige aanpak van de kerkfabriek Sint-Jan-Baptist en Sint-Jan-Evangelist maakt dat alle schilderijen van deze kerk in goede staat zijn. Sinds 1999 werden er eenvoudige conservatiebehandelingen, doorgedreven behandelingen en uitvoerige restauraties uitgevoerd aan 47 schilderijen.
Nu aannemer Renotec de restauratiewerken van fase 1 aan het afronden is en een groot deel van de kerk zijn uiteindelijke afwerking heeft gekregen, werd ook het grote schilderij van Egidius Jozef Smeyers opnieuw op zijn plaats bovenaan het gewelf van de viering gehangen. In deze eerste fase werd ook de sacramentskapel, de sacristie, het hoogkoor en de viering gerestaureerd.
Afbouw stellingen fase 1
“Vanaf maandag 11 december worden de stellingen van fase 1 systematisch afgebouwd, en worden de werken beetje bij beetje afgerond. In het voorjaar gaat de tweede en laatste fase van start. Deze fase omvat de hoofd- en zijbeuken en het inkomgedeelte. De werken zijn in 2019 klaar, al willen we de kerk omstreeks april/mei opnieuw toegankelijk maken voor het publiek”, aldus Greet Geypen.
Vrijwilligers gezocht
Het schilderij van Rubens en andere pareltjes van de Sint-Jans-kerk zullen dan opnieuw te bezichtigen zijn in het gerestaureerde interieur. De nieuwe coördinator van de vzw Torens aan de Dijle is momenteel volop op zoek naar vrijwilligers voor de opstelling van de Mechelse kerken in de binnenstad, waaronder ook voor de Sint-Janskerk. Interesse of meer informatie over de werking vind je hier.
In het kader van de meerjarige subsidieovereenkomst voor de verdere restauratie van de historische kerken in de Mechelse binnenstad, werd de interieurrestauratie van de Sint-Janskerk opgestart in augustus 2016. De interieurrestauratie bedraagt ongeveer € 2 000 000 (excl. BTW). Na aftrek van de premie van de Vlaamse overheid, investeert de stad zo’n € 300 000. De kerk behoort tot de acht historische kerken van de Mechelse binnenstad.
foto: stad Mechelen